Operacje bariatryczne: dietetyk radzi jak przygotować się do operacji

Operacje bariatryczne pomagają osobom otyłym schudnąć. Po zabiegu pacjent może stracić do 90 proc. nadmiernej masy ciała. Aby utrzymać ten efekt przez długie lata, musi przed operacją zmienić sposób odżywiania. Jak wprowadzić nowe zasady żywieniowe radzi dr Melissa Majumdar, specjalista ds. żywienia z Centrum Chirurgii Metabolicznej i Bariatrycznej „Brigham Health” w Bostonie (USA).

Spis treści

1. Dieta przed operacją bariatryczną: czy wiesz dlaczego jesz?
2. Dieta przed operacją bariatryczną: pokonuj stres, ale nie jedzeniem.
3. Dieta przed operacją bariatryczną: jedz regularnie.
4. Dieta przed operacją bariatryczną: dokładnie przeżuwaj jedzenie.
5. Dieta przed operacją bariatryczną: pij dużo wody.
6. Dieta przed operacją bariatryczną: trzymaj się planu.

Operacja bariatryczna nie jest „lekarstwem na otyłość”. Dzięki operacji bariatrycznej pacjent może zredukować masę ciała (nawet do 90 proc. nadwagi), ale nie wyleczy się z samej otyłości. Chory musi być też świadomy, że po zabiegu bariatrycznym konieczna będzie całkowita zmiana jego sposobu odżywiania. Dlatego zanim osoba otyła zostanie poddana operacji konsultowana jest z dietetykiem, aby jeszcze przed zabiegiem wprowadziła nowe zasady żywienia. A wszystko po to, aby łatwiej jej było dostosować się do nowych wymagań żywieniowych po operacji i na długie lata zachować jej efekty. Wytyczne żywieniowe dla tzw. pacjentów bariatrycznych, czyli osób przed i po operacjach bariatrycznych różnią się w detalach w poszczególnych krajach świata. Jest jednak pewien zestaw zaleceń ogólnych. Przedstawia je dr Melissa Majumdar, specjalista ds. żywienia z Centrum Chirurgii Metabolicznej i Bariatrycznej „Brigham Health” w Bostonie (USA), która pracuje także dla amerykańskiego zrzeszenia organizacji pozarządowych działających na rzecz osób z otyłością - Obesity Action Coalition (OAC)*.

Dieta przed operacją bariatryczną: czy wiesz dlaczego jesz?

Chirurgia bariatryczna nie jest chirurgią mózgu. Podczas operacji chirurg zmniejszy twój żołądek oraz usunie, lub wyłączy z działania tę jego część, w której produkowana jest grelina – hormon wysyłający do mózgu sygnał głodu. Ale to nie znaczy, że nie będziesz myśleć o jedzeniu i czuć apetytu lub głodu. Zastanów się więc, dlaczego jesz? Czy jesz dlatego, że czujesz głód i chcesz dostarczyć organizmowi składników pokarmowych? Czy może zajadasz stres, nudę, złe emocje? A może jesz z przyzwyczajenia? Operacja nie zmieni powodów, dla których jesz i tego co jesz. Przed zabiegiem zacznij więc budować nowe zasady żywienia, aby jeść mądrze. Skonsultuj się z dietetykiem, który ułoży plan żywienia dostosowany indywidualnie do twoich potrzeb oraz psychologiem, który pomoże ci zrozumieć dlaczego jesz.

Dieta przed operacją bariatryczną: pokonuj stres, ale nie jedzeniem.

Każdy z nas ma własne metody radzenia sobie z napięciem emocjonalnym i nerwami. Jedną z nich jest jedzenie, ale są też i inne np. szydełkowanie, robienie na drutach, spacery, uprawianie ogródka, malowanie obrazów itp. Przed operacją przygotuj sobie listę właśnie takich „nie jedzeniowych” sposobów na „zabicie stresu” i korzystaj z nich jeśli tylko zachce ci się jeść poza wyznaczonymi godzinami posiłków.

Dieta przed operacją bariatryczną: jedz regularnie.

Po operacji bariatrycznej, będziesz jadł posiłki co 3-4 godziny. Będą to niewielkie porcje. Takie, które zmieszczą się w jednej garści. Szybkie przestawienie się na takie żywienie może być trudne, więc zacznij to robić jeszcze nie przed zabiegiem. Ważna jest także jakość jedzenia. Po operacji z wielu składników (np. cukru, tłuszczy) i produktów (np. napoje gazowane, produkty z konserwantami, warzywa rozdymające) będziesz musiał zrezygnować. Zrób to jeszcze przed zabiegiem, a listę nowych produktów i potraw ustal z dietetykiem.

Dieta przed operacją bariatryczną: dokładnie przeżuwaj jedzenie.

Rób to bardzo wolno i dokładnie. Po operacji twój żołądek będzie trawił pokarm zupełnie inaczej. Nie będzie mieszał jedzenia, będzie też miał mniej enzymów i kwasu żołądkowego do jego strawienia. Dlatego musisz nauczyć się, że żołądkowi trzeba „podać” jedzenie jak najbardziej przetarte, rozdrobnione przez zęby. Po operacji, połknięcie zbyt dużego kęsa może skończyć się wymiotami.

Dieta przed operacją bariatryczną: pij dużo wody.

Butelkę z wodą niegazowaną (!) trzymaj zawsze przy sobie i popijaj z niej małe łyki co kilka minut. Tak właśnie będziesz pił po operacji bariatrycznej. Nie będziesz mógł kilkoma wielkimi haustami wypić kubka herbaty czy szklanki soku. Przygotowując się do operacji nie pij także w trakcie jedzenia, ale ok. 30 minut po posiłku. To jedna z głównych zasad żywienia po zabiegu. Twój zmniejszony żołądek nie pomieści i jedzenia i wody. A picie płynów jest ogromnie ważne, bo odwodnienie to jedno z najczęstszych powikłań pooperacyjnych.

Dieta przed operacją bariatryczną: trzymaj się planu.

Nie rób sobie przerw w nowym harmonogramie żywienia. Panuj nad nagłymi jedzeniowymi potrzebami, które podpowiada ci apetyt. Po operacji nie będziesz sobie mógł na to pozwolić. Lepiej więc być odpowiedzialnym wobec samego siebie i lekarzy, specjalistów jeszcze przed zabiegiem. W utrzymaniu reżimu przed i pooperacyjnego pomoże ci także prowadzenie dziennika, w którym będziesz zapisywał: potrawy, wielkość porcji, ilość kalorii, aktualną wagę, formy aktywności fizycznej (w tym ćwiczenia) i swoje emocje.

*Przygotowano na podstawie materiałów własnych oraz tekstu ze strony: www.obesityaction.org

O autorze

Magdalena Gajda

Specjalistka ds. choroby otyłości i dyskryminacji osób chorób na otyłość. Prezes Fundacji Osób Chorych na Otyłość OD-WAGA, Społeczny Rzecznik Praw Osób Chorych na Otyłość w Polsce oraz przedstawicielka Polski w Europejskiej Koalicji na Rzecz Osób Żyjących z Otyłością. Z zawodu – dziennikarka specjalizująca się w tematyce zdrowotnej, a także specjalistka PR, komunikacji społecznej, storytellingu i CSR. Prywatnie – od dzieciństwa chora na otyłość, po operacji bariatrycznej w 2010 r. Waga wyjściowa – 136 kg, waga obecna – 78 kg.

Magdalena Gajda