Jesteś otyły? Sprawdź czy możesz poddać się operacji bariatrycznej

Masz otyłość III stopnia? Stosujesz diety i ćwiczysz, ale bez rezultatu. Sprawdź czy możesz poddać się operacji bariatrycznej. To jedna z nowoczesnych metod leczenia zaawansowanej choroby otyłości.

Spis treści

1. Operacja bariatryczna: kiedy możesz poddać się operacji?
2. Operacja bariatryczna: dlaczego nie możesz poddać się operacji?

Operacja bariatryczna to metoda leczenia otyłości III stopnia, nazywanej potocznie olbrzymią. Jeśli twoje BMI (Body Mass Indeks), czyli wskaźnik masy ciała wynosi 40 i więcej a stosowane diety nie przyniosły efektów, zapytaj swojego lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (lekarza rodzinnego, internistę) o operację bariatryczną. W Polsce wykonuje się kilka rodzajów zabiegów bariatrycznych. Najczęstszym jest rękawowa resekcja żołądka (sleeve). Inne operacje bariatryczne to: by-pass żołądkowy (gastric by-pass) i mini by-pass żołądkowy, a także regulowana opaska żołądkowa.

Odpowiedni wskaźnik BMI to nie jedyny warunek, który musisz spełnić, aby zakwalifikować się do operacji bariatrycznej. Podpowiadamy jakie są wskazania i przeciwwskazania do operacji chirurgicznego leczenia otyłości.

Operacja bariatryczna: kiedy możesz poddać się operacji?

Warunek 1/Jeśli twoje BMI - wskaźnik masy ciała - wynosi:

• 40 i więcej lub
• 35 i więcej, a otyłości towarzyszą inne choroby, które są jej powikłaniami, m.in. nadciśnienie tętnicze, cukrzyca typu 2, miażdżyca, choroby serca, bezdech senny, choroba zwyrodnieniowa stawów. Wskazówka: Decyzję o kwalifikacji pacjenta do operacji bariatrycznej podejmuje chirurg bariatra, czyli chirurg wykonujący zabiegi bariatryczne. Ustalając, czy pacjent może się poddać operacji czy nie, chirurg opiera się nie tylko na aktualnym wskaźniku BMI, ale także na parametrach z poprzednich lat. Przed wizytą u chirurga przypomnij sobie jak kształtowała się - wzrastała lub malała - twoja waga, czyli masa ciała od czasu gdy zachorowałaś na otyłość.

A z osobami ze wskaźnikiem BMI 60+? Jeśli jesteś chory na otyłość tzw. „skrajnie olbrzymią” to znaczy twoje BMI jest równe lub większe 60, dla twojego bezpieczeństwa chirurg może zaproponować ci leczenie operacyjne składające się z dwóch etapów. Pierwszym będzie założenie na określony czas balonu żołądkowego, który pomoże ci schudnąć do określonej, bezpiecznej  wagi. Drugim etapem leczenia chirurgicznego będzie wykonanie głównej operacji bariatrycznej.

Warunek 2/ Jeśli znacznie schudłeś po leczeniu zachowawczym lub farmakologicznym nadwagi i otyłości, a potem znowu przybrałas na wadze.  Leczenie zachowawcze to inaczej leczenie dietami i aktywnością ruchową. Zostaniesz zakwalifikowana do operacji jeśli wielokrotnie podejmowałaś próby odchudzania, ale nie przyniosły one znaczących efektów. Jeśli uda ci się zredukować masę ciała tuż przed operacją, to nadal będziesz się mogła jej poddać. To dla chirurga sygnał, że jesteś gotowa do przestrzegania zaleceń pooperacyjnych i zmiany stylu życia po zabiegu. Warunek 3/ Jeśli masz więcej niż 18 i mniej niż 60 lat.   U osób chorych na otyłość poza tym przedziałem wiekowym, decyzja o dopuszczeniu do operacji bariatrycznej podejmowana jest indywidualnie po uwzględnieniu korzyści dla pacjenta wynikających z zabiegu oraz ryzyka powikłań. W Polsce, podobnie jak na świecie wykonuje się już operacje bariatryczne u nastolatków. Warunek 4/ Jeśli akceptujesz konieczność przestrzegania zaleceń przed i pooperacyjnych oraz okresowych kontroli.

Operacja bariatryczna: dlaczego nie możesz poddać się operacji?

Może się zdarzyć, że spełnisz główne warunki kwalifikacji do operacji bariatrycznej, a mimo to chirurg odmówi wykonania u ciebie tego zabiegu. Dlaczego? Z jakich powodów chirurg bariatra może odmówić przeprowadzania operacji bariatrycznej?

Powód 1/ Jeśli w twojej historii leczenia nadwagi i otyłości nie podejmowałaś prób leczenia zachowawczego, czyli odchudzania się przy pomocy odpowiedniej diety i aktywności ruchowej. Albo gdy takich prób miałaś zbyt mało i w zbyt krótkim czasie, aby określić ich dłuższe efekty.

Powód 2/ Jeśli nie wyrazisz zgody na warunki przygotowania do operacji, bycie pod kontrolą chirurga po operacji i na wzięcie udziału w długoterminowej obserwacji pooperacyjnej.Decydując się na leczenie bariatryczne musisz mieć świadomość, że to bardzo poważna operacja. Jest ona dopiero początkiem leczenia otyłości. Po operacji bariatrycznej musisz dbać o swój zmieniony układ pokarmowy. Stosować odpowiednią dla danego typu operacji dietę i być aktywnym fizycznie. W ten sposób operacja pomoże ci kontrolować twoją otyłość.

Powód 3/Jeśli cierpisz na poważne choroby psychiczne (np. schizofrenię), zaburzenia osobowości lub zaburzenia łaknienia, których konsekwencją jest otyłość. Ale zdarza się też, że leczenie operacyjne otyłości u pacjenta podejmowane jest na wniosek jego lekarza psychiatry. A co z depresją? Jeśli masz epizody depresji możesz poddać się operacji bariatrycznej. W takiej sytuacji chirurg bariatra ustala z twoim psychologiem, psychiatrą plan postępowania przed i po operacji - tryb życia, przyjmowanie leków itp.

Powód 4/ Jeśli jesteś uzależniona od alkoholu, leków i substancji psychoaktywnych. Jeśli jesteś uzależniona od nikotyny, to na dwa miesiące przed terminem operacji będziesz musiała całkowicie zaprzestać palenia papierosów. Wszystkie substancje wymienione wyżej mogą powodować poważne powikłania anestezjologiczne podczas znieczulenia do operacji i w trakcie wybudzania, a także chirurgiczne i ogólnoustrojowe, które uniemożliwią prawidłowe przeprowadzenie operacji oraz powrót do zdrowia po niej.

Powód 5/ Jeśli cierpisz na chorobę bezpośrednio zagrażającą życiu, np. nowotwór lub choroby układu krążenia.

Powód 6/ Jeśli z powodu otyłości lub innych chorób nie jesteś zdolny do samodzielnego funkcjonowania i nie otrzymasz pomocy od bliskich lub opieki społecznej w najtrudniejszych okresach, czyli w trakcie pobytu w szpitalu i tuż po operacji.

O autorze

Magdalena Gajda

Specjalistka ds. choroby otyłości i dyskryminacji osób chorób na otyłość. Prezes Fundacji Osób Chorych na Otyłość OD-WAGA, Społeczny Rzecznik Praw Osób Chorych na Otyłość w Polsce oraz przedstawicielka Polski w Europejskiej Koalicji na Rzecz Osób Żyjących z Otyłością. Z zawodu – dziennikarka specjalizująca się w tematyce zdrowotnej, a także specjalistka PR, komunikacji społecznej, storytellingu i CSR. Prywatnie – od dzieciństwa chora na otyłość, po operacji bariatrycznej w 2010 r. Waga wyjściowa – 136 kg, waga obecna – 78 kg.

Magdalena Gajda