Dolegliwości po operacji bariatrycznej - które skonsultować z lekarzem?

Operacja bariatryczna to poważna ingerencja chirurgiczna w układ pokarmowy pacjenta chorego na otyłość. Pomaga zredukować masę ciała do bezpiecznego poziomu. Po zabiegu może jednak pojawić się wiele dolegliwości jak np. ból, wymioty, odwodnienie. Które z dolegliwości po operacji bariatrycznej są naturalne i mijają gdy wracasz do zdrowia, a które musisz koniecznie skonsultować z lekarzem?

Spis treści

1. Po operacji bariatrycznej - dolegliwości pooperacyjne
2. Po operacji bariatrycznej - dolegliwości bariatryczne
3. Dolegliwości bariatryczne - nudności
4. Dolegliwości bariatryczne - wymioty
5. Dolegliwości bariatryczne - odwodnienie
6. Dolegliwości bariatryczne - wypróżnianie
7. Dolegliwości bariatryczne - wzdęcia
8. Dolegliwości bariatryczne - pleśniawka
9. Dolegliwości bariatryczne - anemia
10. Dolegliwości bariatryczne - wypadanie włosów

Po operacji bariatrycznej - dolegliwości pooperacyjne

Operacja bariatryczna to dla organizmu chorego na otyłość bardzo trudne przeżycie fizyczne. Wyczerpanie po takim zabiegu można porównać do osłabienia po przebiegnięciu 42 kilometrowego maratonu. Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym, ponieważ wymaga mniejszego (przy metodzie laparoskopowej) lub większego (przy laparotomii) przecięcia powłok brzusznych celem dostania się do przewodu pokarmowego chorego. Pacjent opuszcza szpital po zabiegu wówczas, gdy lekarze są pewni, że nie wystąpiły u niego żadne komplikacje, jego stan jest stabilny i że może dochodzić do zdrowia w warunkach domowych. Rekonwalescencji mogą jednak towarzyszyć pewne dolegliwości, które są znakiem, że organizm dochodzi do siebie po tak forsownym przeżyciu jak operacja bariatryczna.

Objawy i dolegliwości naturalne po zabiegu chirurgicznym, które nie powinny cię niepokoić to:

• lekka opuchlizna rany pooperacyjnej
• umiarkowany ból, dyskomfort – pomagają środki przeciwbólowe dostępne w aptece
• zaburzenia czucia przy ranie - podczas zabiegu mogły być przecięte lub naruszone niewielkie nerwy sensoryczne, które regenerują się zwykle po 2-3 miesiącach od operacji
• swędzenie lub uczucie przeszywania prądem – to objaw gojenia się zakończeń nerwowych; ulgę przyniosą: lód, balsamy nawilżające, witamina E, olejki i masaże
• zaczerwienienie blizny/blizn pooperacyjnych Blizny pozostają po każdej operacji. Ich wielkość zależy od metody operacyjnej, użytych szwów oraz tego jak przebiega proces gojenia. Świeże blizny mają kolor czerwony, ciemnoróżowy lub siny, a bledną w ciągu 1 roku po operacji. Po całkowitym wygojeniu rany, blizny możesz smarować specjalnymi kremami, które dostaniesz w aptece. Dzięki nim blizny staną się płaskie, gładkie, miękkie, zaczną przybierać barwę skóry. Blizny osłaniaj przed promieniami słonecznymi przez ok. 1 rok od zabiegu, maskując je kostiumem kąpielowym lub ręcznikiem oraz smarując kremem z filtrem ochronnym (SPF min. 15)

Przeczytaj także: Skóra po operacji, zranieniu, oparzeniu: pielęgnacja blizny

Po operacji bariatrycznej - dolegliwości bariatryczne

Operacja bariatryczna polega na dokonaniu różnego rodzaju zmian w anatomii oraz działaniu żołądka i jelita cienkiego. Celem tej „przebudowy” jest doprowadzenie u chorego na otyłość do redukcji masy ciała do bezpiecznego poziomu. Po operacji, układ pokarmowy pacjenta musi przystosować się do działania na nowych zasadach. Proces ten trwa kilka miesięcy i mogą mu towarzyszyć dolegliwości charakterystyczne dla operacji bariatrycznych.

Dolegliwości bariatryczne - nudności

Nudności po operacji bariatrycznej mogą być spowodowane:

• niedostatecznym przeżuciem pokarmu
• uczuciem sytości, albo przepełnienia – obserwuj organizm i naucz się rozpoznawać po jakiej ilości pokarmu, płynu czujesz sytość
• nadwrażliwością na zapachy np. pewnych potraw lub perfum, środków pielęgnacyjnych – w opanowaniu odruchów wymiotnych pomaga przyłożenie do nosa chusteczki z kilkoma kroplami olejku miętowego
• lekami przeciwbólowymi – konieczna jest konsultacja z lekarzem i zmiana leków
• śliną, która spływając gardłem drażni jego tylną ścianę
• nie spożywaniem pokarmów
• odwodnieniem – na odruchy wymiotne pomaga picie np. herbaty miętowej, naparu z kopru, zielonej herbaty lub wody z cytryną zimnej lub ciepłej.

Nudności, które pojawiają się w pierwszych dniach po operacji można zwykle opanować zażywając zgodnie z zaleceniami lekarza środki przeciwwymiotne.

Dolegliwości bariatryczne - wymioty

Wymioty często towarzyszą rekonwalescencji po operacji bariatrycznej, bo na początku trudno jest ocenić jaka ilość pokarmu jest potrzebna, aby zaspokoić głód. Mogą też oznaczać, że został zablokowany zbiornik żołądkowy. Najczęstszymi przyczynami wymiotów są:

• zbyt szybkie jedzenie
• niedostateczne przeżuwanie pokarmu
• połykanie zbyt dużych kęsów
• spożywanie pokarmów zbyt suchych
• zjedzenie zbyt dużej porcji na jeden raz
• wprowadzenie do diety pokarmów stałych zbyt szybko po operacji
• picie w trakcie posiłku lub zaraz po nim
• leżenie po posiłku
• zjadanie potraw/produktów, które są niedozwolone po operacji bariatrycznej

Aby nie dopuścić do wymiotów dokładnie przeżuj każdy kęs (ok. 60 razy), jedz produkty wilgotne, o miękkiej, luźnej konsystencji i przestrzegaj diety pooperacyjnej. Jeśli wymioty przedłużają się przerwij jedzenie pokarmów stałych i zacznij sączyć (a nie pić dużymi łykami!) tylko klarowne płyny, np. wodę niegazowaną, bardzo rozcieńczone soki, rosół i ziołowe herbaty. Jeśli masz trudności z przełykaniem pokarmów, pożywienie jest natychmiast zwracane, wymioty utrzymują się dłużej niż 24 godziny – koniecznie skonsultuj się z lekarzem.

Przeczytaj także:Dieta po operacjach bariatrycznych

Dolegliwości bariatryczne - odwodnienie

Czasem wymioty są tak silne, że mogą doprowadzić do odwodnienia organizmu. Objawy odwodnienia to: zmęczenie, ciemna barwa moczu, nudności, omdlenia, stały, tępy ból w dolnym odcinku kręgosłupa oraz obłożenie języka. Odwodnienie może prowadzić do zapalenia pęcherza moczowego i nerek. Jeśli podejrzewasz u siebie odwodnienie koniecznie skontaktuj się z lekarzem. Zdarza się, że w takich sytuacjach potrzebna jest hospitalizacja i podanie płynów w kroplówce.

Co robić, aby nie doprowadzić do odwodnienia organizmu po operacji:

• zaopatrz się w bidon z wodą i zabieraj go wszędzie ze sobą, aby pić wodę przez cały dzień
• wypijaj od 1,5 do 2 litrów płynów dziennie – jeśli się pocisz więcej, do 3 litrów
• pij powoli sącząc płyn, a nie połykając dużymi łykami
• unikaj napojów z kofeina, która jest moczopędna i która może pogłębić stan odwodnienia
• jeśli z powodu nudności nie możesz pić – ssij kostki lodu

Przeczytaj także: Odwodnienie organizmu - objawy i leczenie

Dolegliwości bariatryczne - wypróżnianie

Po operacji bariatrycznej oddawanie od 1 do 3 luźnych stolców dziennie to norma. Mogę mieć nieprzyjemny zapach i mogą im towarzyszyć gazy, ale te objawy zwykle ustępują w miarę powrotu do zdrowia. Jeśli wypróżnień jest więcej niż 3 dziennie i biegunka utrzymuje się w dłuższym czasie – koniecznie powiadom o tym lekarza.

Po zabiegu bariatrycznym, wraz ze zmniejszeniem ilości pokarmu maleje także zawartość błonnika dostarczanego do układu pokarmowego. Efektem mogą być zaparcia. Możesz wtedy zażyć środek przeczyszczający, aby przyspieszyć pracę jelit. Jeśli zaparcie utrzymuje się dłużej niż 2 dni – skonsultuj się z lekarzem. Co robić, aby wypróżnienia po operacji były regularne?

• nie panikuj, że każdy luźny stolec to biegunka
• im więcej wprowadzisz pokarmów stałych do diety, tym bardziej zwarty będzie stolec
• ustal z dietetykiem dziennie spożycie błonnika w produktach, aby przyśpieszyć lub spowolnić pracę jelit
• jeśli masz luźne stolce unikaj produktów z dużą zawartością laktozy i tłuszczu, które mogą być przyczyną biegunki
• prowadź mini-dziennik, aby określić te produkty, które wywołują biegunkę lub zaparcie

Przeczytaj także: Biegunka - przyczyny, zapobieganie, leczenie Zaparcia: przyczyny, objawy, leczenie

Dolegliwości bariatryczne - wzdęcia

Gazy powstają w efekcie rozkładu pokarmu przez bakterie obecne w jelicie grubym lub po połknięciu powietrza. Są obecne w przewodzie pokarmowym każdego człowieka, ale u osób po operacjach bariatrycznych, które mają skrócone jelito cienkie, mogą mieć silniejszą woń i mogą być oddawane gwałtowniej. Co robić, aby zapobiec wzdęciom po operacji?

• ogranicz spożycie węglowodanów, które najbardziej przyczyniają się do powstawania gazów
• ogranicz w diecie produkty rozdymające, np. fasolkę, produkty pełnoziarniste, pieczywo z otrębami, mleko krowie i przetwory mleczne, produkty z sorbitolem i produkty dietetyczne
• posiłki jedz powoli i dokładnie przeżuwaj każdy kęs, aby go jak najdrobniej zmielić
• nie żuj gumy i nie jedz twardych cukierków
• nie używaj do picia słomki
• nie pij napojów gazowanych

Dolegliwości bariatryczne - pleśniawka

Pleśniawka, czyli zakażenie drożdżakami w jamie ustnej często jest wynikiem intensywnego podawania antybiotyków po operacji. Zgłoś się do lekarza jeśli zauważysz, że twój język jest mocno zaczerwieniony i pojawił się na nim biały, przypominający ścięte mleko nalot.

Przeczytaj także: Pleśniawki u dorosłych: przyczyny i leczenie pleśniawek w jamie ustnej

Dolegliwości bariatryczne - anemia

Anemia, czyli niedobór żelaza w organizmie to częsta dolegliwość u osób po operacjach bariatrycznych. Jej objawami są bladość, osłabienie, wahania temperatury ciała, przewlekłe zmęczenie, zawroty głowy i duszności. Odpowiedni suplement żelazowy pomoże ci dobrać lekarz na podstawie wyników badań. Tym bardziej, że niedobór żelaza może być pozorny. Żelaza może nie brakować, ale będzie za niski poziom witaminy A, która pomaga organizmowi wykorzystać zgromadzone w nim zapasy żelaza.

Przeczytaj także:Anemia - objawy, przyczyny, leczenie, badania, skutki Suplementy diety po operacjach bariatrycznych

Dolegliwości bariatryczne - wypadanie włosów

Wypadanie włosów jest zjawiskiem normalnym. To efekt  procesu redukcji masy ciała, kiedy organizm otrzymuje o wiele mniej kalorii i białka, niż potrzebuje. Zdarza się między 3 a 9 miesiącem po operacji bariatrycznej. Aby zapobiec wypadaniu włosów przyjmuj codziennie preparaty multiwitaminowe i 75 gramów białka, stosuj szampony i środki pielęgnacyjne z biotyną, a w okresie, gdy włosy się przerzedzają zrezygnuj z zabiegów, które mogą je dodatkowo osłabić, np. farbowania, prostowania, trwałej ondulacji.

Przy redagowaniu materiału korzystano z publikacji: "Z otyłością można sobie poradzić. Chirurgiczne leczenie otyłości - poradnik dla pacjenta" - Medtronic, 2016

O autorze

Magdalena Gajda

Specjalistka ds. choroby otyłości i dyskryminacji osób chorób na otyłość. Prezes Fundacji Osób Chorych na Otyłość OD-WAGA, Społeczny Rzecznik Praw Osób Chorych na Otyłość w Polsce oraz przedstawicielka Polski w Europejskiej Koalicji na Rzecz Osób Żyjących z Otyłością. Z zawodu – dziennikarka specjalizująca się w tematyce zdrowotnej, a także specjalistka PR, komunikacji społecznej, storytellingu i CSR. Prywatnie – od dzieciństwa chora na otyłość, po operacji bariatrycznej w 2010 r. Waga wyjściowa – 136 kg, waga obecna – 78 kg.

Magdalena Gajda