By-pass żołądkowy - na czym polega ta operacja bariatryczna?

By-pass żołądkowy to najpopularniejsza operacja bariatryczna w USA. By-pass żołądkowy tak modyfikuje przewód pokarmowy, że czas efektywnego trawienia i wchłaniania ulega znacznemu skróceniu, co wzmacnia  efekt odchudzania. By-pass żołądkowy - ile kosztuje, na czym polega i jak przebiega ta operacja bariatryczna?

By-pass żołądkowy (Roux-en-Y Gastric Bypas - RNY) to operacja bariatryczna, którą stosuje się u pacjentów, u których leczenie otyłości tzw. zachowawcze, czyli odpowiednią dietą i aktywnością fizyczną nie przyniosło odpowiednich efektów. By-pass żołądkowy jest skuteczny - utrata nadmiaru masy ciała w ciągu 6-12 miesięcy od operacji waha się od 65 do aż 85 procent. Operacja ta podlega refundacji, ale w większości ośrodków czas oczekiwania jest długi. Koszt by-passu żołądkowego wykonane prywatnie wynosi od 15-24 tysięcy złotych.

By-pass żołądkowy: dla kogo?

Najważniejsze wskazania i kryteria wykonania tego zabiegu chirurgicznego leczenia otyłości:

• BMI>40
• BMI>35 jeśli współistnieją choroby towarzyszące otyłości, jak: cukrzyca, nadciśnienie, zespół bezdechu  sennego, inne
• nieudane próby redukcji masy ciała innymi metodami niż chirurgiczne
• problemy zdrowotne zależne od choroby otyłości;
• wiek 18-65;
• brak współistniejących chorób psychicznych (depresja nie jest przeciwskazaniem do zabiegu)

By-pass żołądkowy dobrze sprawdza się u pacjentów chorych na otyłość z takimi zaburzeniami emocjonalnymi jak skłonność do niekontrolowanego objadania się (Binge Eating) oraz  jedzenia słodyczy (Sweet Eaters).

By-pass żołądkowy: jak to działa?

By-pass żołądka polega na przecięciu żołądka w celu wytworzenia z niego małego zbiornika. Zbiornik ten następnie zszywa się z pętlą jelita cienkiego. W ten sposób uzyskuje się dwojaki efekt leczniczy. Po pierwsze: zmniejszony żołądek uniemożliwia przyjmowanie zbyt dużej ilości pokarmów. Po drugie: pokarm wpada bezpośrednio do jelita cienkiego, omijając dwunastnicę i około 150 cm jelita czczego, co wydatnie skraca efektywny czas trawienia i wchłaniania. Operacja utworzenia by-passu przeprowadzana jest w znieczuleniu ogólnym i trwa zwykle nieco ponad dwie godziny.

By-pass-żołądkowy: po operacji

Po zabiegu przez kilka dni należy pozostać w szpitalu, do normalnej aktywności można powrócić po kilku tygodniach. Po zabiegu podaje się środki przeciwbólowe. Już w dniu operacji pacjent powinien zacząć siadać. Zwykle w pierwszej dobie po zabiegu wykonuje się zdjęcie RTG górnego odcinka przewodu pokarmowego z kontrastem, by ocenić jego efekty. Po operacji pacjent musi zmienić swoje nawyki żywieniowe. Przez pierwsze 2 tygodnie zalecana jest dieta płynna lub miksowana, dopiero później można stopniowo wprowadzić pokarmy stałe.

Bypass żołądkowy: zalety

• silna kontrola ilości przyjmowanego jedzenia
• efekt zmniejszenia wchłaniania niezdrowych składników odżywczych - węglowodanów, tłuszczy, cukrów
• odwracalna w przypadku powikłań, jednak traktowana jako operacja na stałe

Bypass żołądkowy: wady

• może dojść do przerwania staplera, czyli specjalnych zszywek w miejscu przecięcia żołądka,
• może dojść do zwężenia lub zablokowania połączenia pomiędzy żołądkiem a jelitem
• wymaga ścisłego przestrzegania diety
• może dojść do wymiotów, jeżeli jedzenie nie jest dokładnie przeżuwane lub jedzone za szybko
• jest duże ryzyko wystąpienia zespołu przeciążenia cukrem, tzw. dumping
• konieczność przyjmowania do końca życia dodatkowych witamin i mikroelementów
• zmiany w anatomii przewodu pokarmowego i żołądka

By-pass żołądkowy: korzyści

• uregulowanie zaburzeń lipidowych u 70 procent pacjentów
• obniżenie ciśnienia tętniczego do wartości prawidłowych u 70 procent pacjentów
• ustąpienie objawów zespołu bezdechu sennego
• normalizacja glikemii u chorych z cukrzycą typu 2 - prawie 90 procent chorych nie wymaga już stosowania insuliny
• objawy refluksowej choroby żołądkowo-przełykowej ustępują u prawie wszystkich pacjentów
• ból kręgosłupa i ból stawów kończyn dolnych u chorych z chorobą zwyrodnieniową stawów jest mniejszy

By-pass żołądkowy: powikłania

Przy zabiegu laparoskopowym całkowite ryzyko powikłań okołooperacyjnych wynosi 7 procent, a w przypadku operacji klasycznej - 14,5 procenta. Ryzyko zgonu po tego typu operacji nie przekracza 1 procenta. Najczęstsze powikłanie operacji to:

• infekcja ran pooperacyjnych
• krwawienie z miejsca odcięcia fragmentu żołądka
• nieszczelność i przeciek w miejscu odcięcia fragmentu żołądka
• zwężenie zespolenia żołądkowo-jelitowego
• uszkodzenie śledziony wymagające jej usunięcia
• zapalenie płuc/niewydolność oddechowa
• niewydolność nerek wymagająca dializoterapii
• niewydolność układu krążenia/ zawał serca
• zakrzepica żył głębokich kończyn dolnych, zatorowość płucna
• przepuklina w bliźnie pooperacyjnej (ryzyko wzrasta w przypadku operacji sposobem klasycznym)
• niedobory witamin i składników odżywczych
• pooperacyjna depresja.

Magdalena Gajda

Marcin Florkowski