Rak sutka - przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie

Rak sutka nieustannie pozostaje najczęściej spotykanym u kobiet nowotworem złośliwym. Jego wystąpieniu sprzyjają m.in. uwarunkowania genetyczne, ale i stosowanie pewnych leków czy nieodpowiednia dieta. Im szybciej rozpoczęte zostanie leczenie raka sutka, tym większe są szanse chorej na powrót do zdrowia. Z tego powodu warto znać możliwe objawy raka sutka, których podejrzenie stanowi bezwzględne wskazanie do przeprowadzenia odpowiednich badań diagnostycznych.

Rak sutka (inaczej rak piersi, rak gruczołu piersiowego, ang. breast cancer) na całym świecie jest jednym z najczęściej stwierdzanych u kobiet nowotworów złośliwych. Szacuje się, że w ciągu roku zapada na niego prawie 2 miliony pacjentek, w Polsce zaś, według statystyk, każdego roku choroba jest stwierdzana u prawie 20 tysięcy Polek.

Rak sutka jest dość często uznawany za chorobę typowo kobiecą, jednak nie jest to prawdą. W rzeczywistości problem ten może wystąpić u przedstawicieli obojga płci. Rak sutka u mężczyzn spotykany jest zdecydowanie rzadziej niż u kobiet. Zazwyczaj rokowania takich pacjentów nie są zbyt pomyślne.

Spis treści

1. Rak sutka: przyczyny i czynniki ryzyka
2. Rak sutka: objawy
3. Rak sutka: diagnostyka
4. Rak sutka: leczenie
5. Rak sutka: rokowanie
6. Rak sutka: zapobieganie

Rak sutka: przyczyny i czynniki ryzyka

Wyróżnia się stosunkowo dużo czynników ryzyka wystąpienia raka sutka. Jednym z podstawowych jest płeć żeńska (99% przypadków tej choroby stwierdzanych jest u kobiet).

Drugim czynnikiem ryzyka jest wiek. Im pacjentka jest starsza, tym większe ryzyko zachorowania. Szczyt zachorowań na nowotwór złośliwy sutka przypada pomiędzy 50. a 69. rokiem życia.

Wśród innych czynników ryzyka raka sutka wymieniane są:

• obciążenia genetyczne (mutacjami, które szczególnie predysponują do tej choroby, są mutacje genów BRCA1 i BRCA2),
• wczesne rozpoczęcie i późne zakończenie miesiączkowania,
• choroby sutka (np. gruczolistość stwardniająca),
• choroby innych narządów (zwiększone ryzyka raka sutka mają m.in. pacjentki chorujące na raka trzonu macicy),
• narażenie na promieniowanie jonizujące,
• brak przebytych ciąż,
• stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych oraz hormonalnej terapii zastępczej,
• nadmierna masa ciała (zarówno w postaci otyłości, jak i nadwagi).

Rak sutka: objawy

W początkowym stadium zaawansowania rak sutka najczęściej przebiega bezobjawowo. Dopiero później, wraz z mijającym czasem od zachorowania, pojawiać się mogą coraz to wyraźniejsze przejawy tej choroby.

Jedną z najczęściej obserwowanych przez pacjentek dolegliwości bywa pojawienie się w obrębie piersi guzka. Nierzadko jest on wykrywany przypadkowo, np. w trakcie kąpieli.

Typowo zmiany tego rodzaju są niebolesne i mają nieregularną powierzchnię. Bardzo różna może być natomiast ich wielkość.

Wśród dolegliwości, które bywają objawami raka sutka – poza obecnością wyczuwalnego guzka w obrębie piersi – wymienić można:

• wyciek treści z brodawki sutkowej (która może być surowicza, krwista lub surowiczo-krwista),
• asymetrię wielkości poszczególnych piersi,
• obrzęk sutków,
• ból piersi,
• wciągnięcie skóry w obrębie piersi,
• zaczerwienienie skóry sutka,
• zmiany dotyczące brodawki sutkowej (dochodzić może do jej wciągnięcia, jak i zmieniać się może jej zabarwienie. Mogą pojawiać się na niej owrzodzenia),
• objaw skórki pomarańczowej (polegający na tym, że w skórze piersi stają się wyraźnie widoczne charakterystyczne dołeczki).

Wymienione problemy stanowią objawy raka sutka, które dotyczą samej piersi. Wraz z upływem czasu i wzrostem stopnia zaawansowania choroby, pacjentka doświadczać może jeszcze wielu innych dolegliwości. Dochodzić może m.in. do:

• powiększenia węzłów chłonnych pachowych,
• poczucia ogólnego zmęczenia
• oraz niezaplanowanego spadku masy ciała.

Dodatkowe objawy pojawiać się mogą również wtedy, gdy dojdzie do pojawienia się przerzutów raka sutka w jakichś narządach. W przypadku przerzutów do kości, pacjentki mogą skarżyć się chociażby na nasilone dolegliwości bólowe.

Rak sutka: diagnostyka

Pacjentka z podejrzeniem raka sutka jak najszybciej powinna udać się do lekarza. Początkowo można skierować się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, który zleci odpowiednie badania, a także skieruje pacjentkę do innych specjalistów, przede wszystkim do onkologa.

Podstawowymi badaniami w diagnostyce raka sutka są badania obrazowe, takie jak mammografia oraz USG piersi.

W razie stwierdzenia niepokojących zmian zazwyczaj zlecane są dodatkowe badania, takie jak np. rezonans magnetyczny, dzięki któremu możliwe jest określenie stopnia zaawansowania choroby i wykrycie ewentualnych przerzutów.

Wykonywana jest także biopsja piersi, podczas której uzyskuje się materiał do badań histopatologicznych. Dzięki nim możliwe jest precyzyjne określenie typu raka sutka, co ma z kolei wpływ na wybór odpowiedniego dla danej pacjentki leczenia.

Rak sutka: leczenie

Szybko rozpoczęte leczenie raka sutka zwiększa szanse pacjentki na powrót do zdrowia. W przypadku tego nowotworu złośliwego stosuje się tak naprawdę wiele różnych metod, szczególnie dużą rolę odgrywa tutaj leczenie chirurgiczne.

W miarę możliwości wykorzystywane jest leczenie oszczędzające, bazujące na usunięciu samej zmiany nowotworowej.

Czasami jednak – zwykle w przypadku znacznego zaawansowania choroby – konieczne bywa przeprowadzenie operacji radykalnej, polegającej na usunięciu piersi (zabieg określany jako mastektomia).

Chirurgiczne leczenie raka sutka to jednak nie jedyna metoda leczenia tej choroby. Zastosowanie znajdują również chemioterapia, radioterapia, ale i nowocześniejsze metody, takie jak leczenie hormonalne czy immunoterapia.

Rak sutka: rokowanie

Rokowania pacjentek z rakiem sutka uzależnione są od tego, jak szybko rozpoczęte zostanie leczenie. Dużą rolę odgrywa także stopień zaawansowania choroby.

Przykładowo, wskaźnik 5-letniego przeżycia w przypadku niewielkich, ograniczonych zmian wynosi nawet 99%. Jednak gdy u chorej doszło do rozsiewu choroby (wystąpienia licznych przerzutów narządowych), wskaźnik ten maleje do 28%.

Rak sutka: zapobieganie

Rak sutka można uznać za groźną i podstępną chorobę ze względu na to, że początkowo przebiega on bezobjawowo i tak naprawdę ciężko jest ją zdiagnozować.

To z tego względu istotne jest podejmowanie działań, które mają na celu nie tylko zmniejszenie ryzyka wystąpienia tej choroby, ale których efektem ma być również jak najwcześniejsze jej rozpoznanie.

Podstawowym działaniem powinno być regularne, samodzielne badanie piersi, które pacjentki mogą wykonywać w swoich domach.

W trakcie samobadania piersi należy zwracać uwagę na potencjalne objawy raka sutka, takie jak wspominane wcześniej guzki czy asymetria piersi.

Niezbędne jest również regularne wykonywanie badań obrazowych. Mowa tutaj przede wszystkim o mammografii.

Pacjentki, w których rodzinach wiele kobiet chorowało na raka piersi, mogą zdecydować się na wykonanie badań genetycznych, w celu stwierdzenia ewentualnego istnienia u nich mutacji genów BRCA1 oraz BRCA2.

Wykrycie którejś z wymienionych mutacji nie jest równoznaczne z tym, że pacjentka zachoruje na raka sutka. Mutacje rzeczywiście zwiększają ryzyko choroby, ale nie prowadzą one bezpośrednio do zachorowania. Wiedza o obciążeniu genetycznym ma na celu zwiększyć czujność pacjentki i opiekujących się nią lekarzy.

Chcąc zmniejszyć ryzyko wystąpienia raka sutka, warto również pamiętać o ogólnych zasadach zdrowego trybu życia. Mowa tutaj o regularnym podejmowaniu aktywności fizycznej, zbilansowanej, urozmaiconej diecie czy unikaniu szkodliwych używek.

Czytaj też:

• Choroba Pageta brodawki sutkowej (rak sutka Pageta) - przyczyny, objawy i leczenie
• Rak piersi u mężczyzn - przyczyny, objawy, leczenie i rokowania
• Badanie krwi na raka wykrywa mutacje genu BRCA
• Choroby skóry piersi: przyczyny, objawy, leczenie