Rak prostaty – wzrasta zachorowalność i umieralność na raka stercza w Polsce
Rak prostaty to drugi – zaraz po raku płuc – najczęściej diagnozowany nowotwór u mężczyzn. W ciągu ostatnich lat w Polsce wzrasta zachorowalności na raka stercza, a także – choć w mniejszym stopniu – umieralność. To odwrotnie niż na Zachodzie. Jak to zmienić? Przede wszystkim trzeba namawiać mężczyzn do regularnych badań, które pozwolą wykryć raka stercza we wczesnej fazie rozwoju – przekonywali eksperci podczas konferencji „Rak gruczołu krokowego 2015”.
Spis treści
- Rak prostaty w Polsce - wzrasta zachorowalność i umieralność
- Rak prostaty - jakie są jego objawy?
- Rak prostaty - kiedy biopsja gruboigłowa?
Rak prostaty to drugi – zaraz po raku płuc – najczęściej diagnozowany nowotwór u mężczyzn i piąta co do częstości przyczyna śmierci. Rocznie na świecie rozpoznaje się 1,1 mln nowych przypadków. Najwyższą zachorowalność odnotowuje się w Australii i Nowej Zelandii (112 na 100 tys. mężczyzn), z kolei umieralność w krajach Afryki, u osób ciemnoskórych. To właśnie rasa czarna jest jednym z czynników ryzyka rozwoju tej choroby, jak również wiek. Rak prostaty najczęściej diagnozuje się po 65. roku życia (71 proc. przypadków), przy czym największa zachorowalność przypada na 80-84. rok życia.
Rak prostaty w Polsce - wzrasta zachorowalność i umieralność
W ciągu ostatnich lat wzrasta zachorowalność na raka stercza, a także – choć w mniejszym stopniu – umieralność. Jak przewiduje dr Urszula Wojciechowska z Krajowego Rejestru Nowotworów i Centrum Onkologii-Instytut w Warszawie, w 2015 r. zostanie wykrytych 14 tys. nowych przypadków raka prostaty, a 5 tys. chorych z wcześniej wykrytą chorobą umrze. Dla porównania - w 2012 r. z powodu raka gruczołu krokowego zachorowało 10948 mężczyzn, a 4199 zmarło. Odwrotną tendencję obserwuje się w zachodniej Europie i Stanach Zjednoczonych, gdzie odnotowuje się spadek zachorowalności i umieralności na ten nowotwór. Wszystko dzięki zastosowaniu najnowszych metod leczenia i wczesnej diagnostyce.
Rak prostaty - jakie są jego objawy?
W większości przypadków rak gruczołu krokowego to rak wczesny, „niemy”, który nie daje objawów – zauważa dr Krzysztof Antoni Bardadin z Zakładu Patomorfologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Dlatego trzeba namawiać mężczyzn po 60. roku życia do regularnego badania PSA – dodaje.
PSA - normy. Wyniki badań - jak je interpretować?
- 0-4 ng/l - norma
- 4-12 ng/l - "szara strefa"
- 12-20 ng/l - to może być rak prostaty, w związku z tym trzeba szybko wykonać dalsze badania
- > 20 ng/l - można być prawie pewnym, że to rak prostaty. Konieczne potwierdzenie
Rak prostaty - kiedy biopsja gruboigłowa?
Jak podkreślił dr Bardadin, dzięki badaniu palcem gruczołu krokowego oraz wykonaniu testu PSA mężczyzna może mieć pewność, że rak prostaty na razie mu nie zagraża. Jednak w razie wątpliwości wykonywane jest jeszcze przezodbytnicze badanie ultrasonograficzne TRUS oraz tzw. biopsja gruboigłowa gruczołu krokowego. W zależności od podejrzeń lekarza, wykonuje się biopsję:
- rozszerzoną (mapowana, topograficzna) - wykonuje się ją, gdy lekarz podejrzewa wielkie prawdopodobieństwo raka
- celowaną (sześciowycinkowa, sekstantowa) - wykonuje się ją przy podejrzeniu raka prostaty lub wtedy, gdy wiadomo, że to rak, ale jego zasięg jest niedookreślony klinicznie
- biopsję formalną - gdy PSA wynosi > 100 ng/l - jest pewność, że to rak stercza
Porady eksperta