Rak gardła: przyczyny. Jakie są czynniki ryzyka rozwoju raka gardła?

Rak gardła to choroba, której główne przyczyny to palenie papierosów i picie alkoholu, dlatego diagnozuje się ją stosunkowo często, zwykle u osób po 40. roku życia. Jednocześnie ten typ nowotworu coraz częściej rozpoznaje się u ludzi młodych. Wówczas przyczyny choroby nie są związane z klasycznymi czynnikami ryzyka. Sprawdź, jakie są czynniki ryzyka rozwoju raka gardła i czy jest on dziedziczny.

Spis treści

1. Rak gardła: przyczyny

Rak gardła to nowotwór złośliwy występujący w obrębie górnej, środkowej i dolnej części gardła. Jego najczęstszym typem jest rak płaskonabłonkowy, który charakteryzuje się głębokim miejscowym naciekiem, daje wczesne przerzuty do węzłów chłonnych i często powoduje przerzuty odległe, np. do płuc czy nerek.

Na raka gardła najbardziej narażone są osoby po 40. roku życia - najczęściej mężczyźni, którzy są nałogowymi palaczami i regularnie sięgają po wysokoprocentowy alkohol. Choć niektóre z rodzajów raka gardła (np. raka gardła dolnego) rozpoznaje się także u osób niepalących, jak również u osób młodych.

Rak gardła, w tym rak krtani, nie jest dziedziczny. Dziedziczna wydaje się podatność na zachorowania na raka, czyli to, co lekarze nazywają "podłożem sprzyjającym" rozwoju określonego typu nowotworu.

Rak gardła: przyczyny

Najczęstszą przyczyną raka gardła jest palenie czynne i bierne i/lub picie alkoholu, zwłaszcza wysokoprocentowego. Z doświadczeń lekarzy wynika, że te dwa czynniki są odpowiedzialne za większość zachorowań na raka gardła, najczęściej raka krtaniowej części gardła (gardła dolnego), który stanowi 40 procent wszystkich nowotworów okolicy głowy i szyi. Innym czynnikiem etiologicznym jest niewłaściwa dieta - uboga w witaminy i minerały, a bogata w sól. Ryzyko zachorowania zwiększa się także u osób narażonych na kontakt z chemikaliami, np. na opary lotnych rozpuszczalników czy wdychanie azbestu. Rozwojowi nowotworu sprzyjają także niektóre choroby krtani i gardła (najczęściej jest to przewlekłe zapalenie krtani) a także zmiany i stany przedrakowe (np. brodawczaki krtani i gardła, leukoplakie, keratozy i pachydermie).

Rak ustnej części gardła (gardła środkowego)

Na raka gardła środkowego najbardziej narażeni są mężczyźni (chorują 3 razy częściej niż kobiety), zwłaszcza ci po 50. roku życia. W tym przypadku mają znaczenie ww. czynniki ryzyka. Jednak w ostatnich latach wykazano, że nowotwór ten jest związany także z infekcją wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) i występuje u osób w młodym wieku. Wtedy nie jest związany z klasycznymi czynnikami ryzyka.

Rak jamy nosowo-gardłowej (gardła górnego)

W Polsce to najrzadziej diagnozowany typ raka gardła, dlatego jego dokładne przyczyny nie są do końca znane. Nowotwór ten zwykle pojawia się u osób przed 40. rokiem życia, przy czym mężczyźni chorują 2 razy częściej niż kobiety. Z obserwacji lekarzy wynika, że często współwystępuje z zakażeniem wirusem Ebsteina-Barr (EBV). Według lekarzy, czynniki ryzyka typowe dla tego typu nowotworu, w tym dym papierosowy i alkohol, nie mają znaczenia.

Monika Majewska