Profilaktyka raka: testy genetyczne

Testy genetyczne mają coraz większe znaczenie w profilaktyce raka. Jeśli z wywiadu lekarskiego będzie wynikało, że w twojej rodzinie występowały przypadki raka, możesz mieć prawo do obaw o własne zdrowie, znajdziesz się w specjalistycznym programie profilaktycznym, pod opieką jednej z poradni genetycznych.

Profilaktyka raka w ramach specjalistycznych programów profilaktycznych jest bezpłatna. Nie płacisz za testy genetyczne ani za żadne inne badania. Wiedza o tym, że jesteś w grupie podwyższonego ryzyka, pozwala skuteczniej walczyć z rakiem.

Profilaktyka raka: jak pracuje poradnia genetyczna

Każdy, kto trafi do poradni genetycznej, na pierwszym spotkaniu ustala z lekarzem, od którego członka rodziny należy rozpocząć poszukiwania mutacji genetycznych. Jeżeli jest to możliwe, zwykle typuje się osobę, która już chorowała na raka. Dzięki niej łatwiej odnaleźć gen, który w danej rodzinie jest przyczyną nieszczęścia. Gdy zostanie oznaczony, szuka się go u innych jej członków. Ci, którzy go mają, trafiają do tzw. grupy maksymalnego ryzyka i poddawani są innym specjalistycznym badaniom. Natomiast ci, u których nie znaleziono “genu winowajcy”, zostają jedynie pod obserwacją poradni (wówczas kontrolnie muszą się zgłaszać w wyznaczonych terminach na określone badania).

Profilaktyka raka: testy genetyczne

W ramach programów profilaktycznych szuka się genów, które mogą predysponować do choroby, bo występowała ona już w twojej rodzinie. Na przykład u kobiet szuka się genu BRCA1 (odpowiedzialnego za skłonność do raka piersi); gdy przodkowie chorowali na raka jelita grubego - genu CHEK2. U osób, które są obciążone rakiem jelita grubego, ale nie występuje u nich polipowatość jelit, poszukuje się genów naprawy, które potrafią zreperować wadliwy fragment DNA. Stymulacja tych genów może powstrzymać rozwój choroby.

Profilaktyka raka: gdy ryzyko raka jest duże

Nie chorujesz na raka, ale specjalistyczne badania potwierdziły, że ryzyko rozwoju choroby jest bardzo duże? Lekarze zaproponują ci działania i zabiegi profilaktyczne. Czasem są one bardzo drastyczne - w przypadku dziedzicznego raka jelita grubego może to być kolektomia, czyli profilaktyczne usunięcie jelita grubego. Wykonuje się ją, gdy (oprócz wadliwego genu) w jelicie zostaną wykryte liczne polipy (są ich setki) i rozwinięcie się raka jest jedynie kwestią czasu. Dzięki temu, że podczas operacji z fragmentu jelita cienkiego można wykonać specjalny zbiornik, udaje się zachować naturalną drogę oddawania kału. Z kolei nosicielom genu odpowiedzialnego za wystąpienie raka rdzeniastego tarczycy proponuje się usunięcie gruczołu tarczowego. Nawet w dzieciństwie, ponieważ wieloletnie obserwacje wykazały, że u 100 proc. nosicieli tego genu występuje później rak. A więc wczesne usunięcie tarczycy po prostu ratuje życie. Profilaktyczne zabiegi operacyjne można obecnie zaproponować np. kobietom, które zagrożone są rakiem macicy, jajników czy piersi. Warunkiem jest urodzenie już planowanych dzieci.

Profilaktyka raka: poradnie genetyczne

Poradni genetycznych jest w Polsce ponad 20. Funkcjonują przy wszystkich ośrodkach onkologicznych. Większość poradni genetycznych wykonuje badania dziedzicznych skłonności do zachorowania na nowotwory nieodpłatnie. Adresy poradni genetycznych znajdziesz na stronie: http://www.genetyka.com/

Agnieszka Paculanka