Pomaga pokonać nieznośny ból, refunduje ją NFZ. Polacy praktycznie nie mogą się tak leczyć

Radiologia interwencyjna oferuje całą gamę metod pozwalających pokonać ból onkologiczny. Niezwykle skuteczna krioneuroliza, czyli niszczenie nerwów odpowiadających za ból za pomocą zamrażania, sprawdza się też w innych schorzeniach związanych z silnym, przewlekłym bólem. Wielu chorych nawet nie słyszało o takiej możliwości leczenia.

Niewielu pacjentów, ale też decydentów, zdaje sobie sprawę, jak znaczącą rolę w nowoczesnej onkologii odgrywa radiologia interwencyjna. Bywa wciąż mylona z radioterapią, a tymczasem to dwie odrębne, w wielu krajach traktowane jako równoważne, gałęzie leczenia przeciwnowotworowego.

Radiolodzy interwencyjni towarzyszą pacjentom onkologicznym na każdym etapie choroby: od precyzyjnej diagnozy, pozwalającej nawet różnicować nowotwory, po leczenie pacjentów z zaawansowaną chorobą, zmagających się z bólem przewlekłym bólem. Trzeba go uśmierzyć, by znacząco poprawić jakość życia. I można to zrobić metodami małoinwazyjnymi. Niekoniecznie w Polsce.

W dniach 21 - 25 października obchodzimy Tydzień Świadomości Onkologii Interwencyjnej.

Krioneuroliza w leczeniu przewlekłego bólu

Krioneuroliza to nowoczesna, mało inwazyjna metoda leczenia bólu, kojarzona przede wszystkim z ortopedią - jako metoda łagodzenia przewlekłego bólu kolana czy wsparcie terapii przy patologiach w kręgosłupie.

Polega na tymczasowym wyłączaniu funkcji nerwów poprzez zastosowanie bardzo niskich temperatur. Procedura ta wykorzystuje specjalną sondę, którą wprowadza się do organizmu i kieruje do konkretnego nerwu pod kontrolą obrazowania, na przykład za pomocą ultrasonografu.

Dzięki obniżeniu temperatury wokół nerwu, metoda ta pozwala na tymczasowe zablokowanie przesyłania sygnałów bólowych do mózgu, co przynosi ulgę w bólu, nie powodując przy tym stałego uszkodzenia nerwu. Oznacza to, że z czasem nerw może się zregenerować.

Krioneuroliza w ostatnich latach bardzo się rozwinęła i jest wykorzystywana w leczeniu bólu onkologicznego. Wymaga to jednak wykorzystania nowoczesnych urządzeń radiologicznych, potrzeba specjalistów w tym zakresie, więc małoinwazyjna metoda, która obecnie pozwala też na trwałe pokonanie bólu pozostaje dla Polaków poza zasięgiem.

Krioneuroliza na NFZ?

Teoretycznie jest przestrzeń na stosowanie krioneurolizy (kriolezji) w Polsce - pierwsze wzmianki o możliwości refundacji takich zabiegów pojawiają się w dokumentach NFZ z 2008 roku.

Niestety, trwające od lat zaniedbania w radiologii interwencyjnej sprawiają, że zabiegów nie ma kto wykonywać, nie proponuje się ich pacjentom, dziedzina nie rozwija się dynamicznie.

W 2018 roku w Narodowej Strategii Onkologicznej (NSO) znalazło się zdanie mówiące o konieczności zrealizowania programu inwestycyjnego w radiologii interwencyjnej.

Wszystkie dziedziny w onkologii miały swoje programy inwestycyjne, często z NSO, oprócz radiologii interwencyjnej.

Aktualnie mówi się o konkretnych realizacjach w latach 2025-2026. Może wydarzy się coś, co pozwoli wreszcie także Polakom korzystać z nowoczesnych metod leczenia bólu.

Jest nadzieja. Jak informuje lek. Michał Bartoszewicz ⁠ortopeda, ultrasonografista, mało inwazyjny zabieg kriolezji kolana jest dostępny (przynajmniej teoretycznie) w ramach świadczeń refundowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia w poradni urazowo-ortopedycznej. Oczywiście krioneuroliza w onkologii jest bardziej wymagająca i skomplikowana, ale to wygląda na światełko w tunelu.

Zobacz galerię 5 zdjęć

Leczenie bólu i radiologia interwencyjna

Nowoczesna radiologia interwencyjna pozwala precyzyjnie i bezpiecznie ocenić, z jakim nowotworem mamy do czynienia, np. za pomocą biopsji cienkoigłowej.

Pozwala skutecznie leczyć nowotwory, bez rozległych ran jak klasyczna chirurgia, z pomocą takich metod jak:

• krioalblacja- precyzyjne niszczenie nowotworu z pomocą zimna, zdjęcie z zabiegu krioablacji raka płuca na górze tego artykułu. Po operacji zostaje ślad jak po ugryzieniu owada.
• termoablacja - zabiegi z wykorzystaniem ciepła, 
• chemoembolizacja i radioembolizacja - metody skuteczne szczególnie w leczeniu wątroby, które polegają na podawaniu leków bezpośrednio do nowotworu.

Ważnym elementem onkologii interwencyjnej jest leczenie bólu.

Dr Grzegorz Rosiak, radiolog z II Zakładu Radiologii Klinicznej Uniwersyteckie Centrum Kliniczne WUM, przypomina, że radiolodzy, poza niedostępną krioneurolizą, wykonują szeroką gamę zabiegów zmniejszających ból u pacjentów onkologicznych. Tomografia komputerowa zapewnia bardzo wysoką jakość obrazu dzięki czemu można precyzyjnie nakłuć splot nerwowy odpowiadający za ból u danego pacjenta. 

W miejsce, w którym powstaje ból można podać lek przeciwbólowy i steryd, co na jakiś czas może zmniejszyć ból. Rozwiązaniem bardziej trwałym jest podanie alkoholu medycznego, który zniszczy włókna przewodzące ból nowotworowy.

Okiem neurochirurga. Jak dbać o nasz mózg? Łukasz Rakasz

Odpowiada za nasze myśli, ruch, pamięć i działanie całego organizmu. Mózg to jeden z naszych najważniejszych narządów. Jak dbać o niego, żeby służył nam aż do późnej starości? Kiedy mózg przestaje być neuroplastyczny? Czy sztuczna inteligencja pomaga neurochirurgom? Rozmowa z dr Łukaszem Rakaszem, ordynatorem oddziału neurochirurgii dziecięcej przy Niekłańskiej w Warszawie.

Ewelina Kamińska

Nie ma głupich pytań || Ewelina Kamińska

Eliza Dolecka