Nowotwory ucha: rodzaje, przyczyny, objawy, leczenie

Nowotwory ucha są dość rzadkie i dotyczą one przede wszystkim starszych osób. Wyróżnia się zarówno łagodne, jak i złośliwe nowotwory ucha. Objawy tych zmian bywają bardzo różne – nowotwór ucha może prowadzić zarówno do krwistych wycieków z małżowiny usznej, jak i do zaburzeń słuchu czy porażenia nerwu twarzowego.

Spis treści

1. Nowotwory ucha: rodzaje
2. Nowotwory ucha: przyczyny
3. Nowotwory ucha: objawy
4. Nowotwory ucha: diagnostyka
5. Nowotwory ucha: leczenie

Nowotwory ucha są rzadkie - w statystykach dotyczących częstości różnych nowotworów zmiany rozrostowe dotyczące uszu są grupowane razem z innymi nowotworami głowy i szyi, i nawet wtedy ich udział w całościowej ilości zachorowań na choroby nowotworowe wynosi około 5% wszystkich zachorowań. Najczęściej nowotwory ucha występują u ludzi starszych, mających 60-80 lat.W obrębie ucha wyróżnia się trzy części: ucho zewnętrzne, ucho środkowe oraz ucho wewnętrzne. W każdej z wymienionych części narządu słuchu mogą rozwijać się zmiany nowotworowe, patologie mogą dotyczyć nie tylko samych elementów ucha, ale i otaczających ten narząd struktur kostnych.

Nowotwory ucha: rodzaje

Podstawowy podział nowotworów ucha bazuje na wyróżnianiu zmian łagodnych oraz złośliwych. Wśród łagodnych nowotworów ucha wymienia się:

• kostniaki
• chrzęstniaki
• perlaki
• nerwiaki nerwu twarzowego
• nerwiaki nerwu przedsionkowo-ślimakowego
• przyzwojaki (mogą one jednak mieć także charakter złośliwy)

Złośliwymi nowotworami rozwijającymi się w obrębie ucha mogą być natomiast:

• rak podstawnokomórkowy skóry
• rak płaskonabłonkowy skóry
• czerniak
• guz woreczka endolimfatycznego (zmiana cechująca się zwykle miejscową złośliwością)

Nowotwory ucha: przyczyny

Czynniki zaangażowane w pojawianie się nowotworów ucha nie zostały dotychczas dobrze poznane. Zwiększone ryzyko rozwoju tych zmian może być związane z paleniem papierosów czy z przewlekłymi, trwającymi wiele lat zakażeniami ucha – u pacjentów narażonych na wymienione obserwuje się bowiem częstsze występowania nowotworów ucha. W przypadku zmian złośliwych rozwijających się w obrębie małżowiny usznej, takich jak np. rak podstawnokomórkowy, prowadzić do jego rozwoju może częsta ekspozycja ucha na promieniowanie ultrafioletowe.

Nowotwory ucha: objawy

U pacjentów z nowotworem ucha pojawiać się mogą różne dolegliwości – zależne są one od tego, w której części ucha rozwija się zmiana nowotworowa. Wśród objawów nowotworów ucha można wymienić:

• krwawienia z ucha
• wydostawania się różnego rodzaju wydzieliny z ucha
• szumy uszne
• silne bóle uszu (szczególnie takie, które nie ustępują mimo stosowania leków przeciwbólowych)
• zaburzenia słuchu (najczęściej pod postacią niedosłuchu)
• zaburzenia równowagi
• porażenie nerwu twarzowego
• zmiany w obrębie małżowiny usznej (np. w postaci owrzodzeń czy grudkowatych, twardych tworów)
• zawroty głowy
• występowanie poczucia istnienia ciała obcego w obrębie ucha

Nowotwory ucha: diagnostyka

W rozpoznawaniu nowotworów ucha podstawowe znaczenie ma badanie otolaryngologiczne. Dokładne postępowanie zależne jest od typu zmiany obecnej u pacjenta – rozrosty rozwijające się w obrębie małżowiny usznej widoczne są najczęściej na pierwszy rzut oka, w przypadku zmian znajdujących się we wnętrzu ucha konieczne jest przeprowadzenie otoskopii, czyli wziernikowania ucha. Zmiany obecne na skórze małżowiny usznej mogą podlegać badaniu dermatoskopowemu, pobierane mogą być też z nich wycinki celem dokonania oceny histopatologicznej zmiany. W razie podejrzenia znacznego zaawansowania nowotworu lub jego istnienia w obrębie ucha wewnętrznego, zastosowanie znajdują badania obrazowe, takie jak np. tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny głowy.

Nowotwory ucha: leczenie

Nowotwory ucha leczone są przede wszystkim chirurgicznie. U chorych z omawianymi zmianami znajduje również zastosowanie radioterapia. Stosowana ona może być jako metoda uzupełniająca po leczeniu chirurgicznym, czasami – w przypadku zaawansowanych zmian – radioterapia może poprzedzać przeprowadzenie operacji nowotworu ucha. W rzadkich przypadkach, kiedy nowotwór małżowiny usznej posiada bardzo duże zaawansowanie, może zaistnieć konieczność usunięcia małżowiny z późniejszą jej rekonstrukcją. Chemioterapia raczej nie jest wykorzystywana w leczeniu nowotworów ucha ze względu na to, że tego rodzaju zmiany nowotworowe raczej nie są na nią wrażliwe.