Nowotwory dziecięce często rozwijają się w błyskawicznym tempie. Jakie są ich najczęstsze objawy?

Nowotwory dziecięce są drugą co do częstości przyczyną śmierci najmłodszych. Wszystko dlatego, że nowotwory u dzieci rozwijają się w błyskawicznym tempie i dają nieco inne objawy niż u dorosłych, co utrudnia postawienie wczesnej diagnozy. Sprawdź, jakie są najczęstsze nowotwory u dzieci.

Spis treści

1. Nowotwory dziecięce - najczęstsze nowotwory u dzieci
2. Nowotwory dziecięce - białaczki
3. Nowotwory dziecięce a wiek dziecka
4. Nowotwory dziecięce - nowotwory układu nerwowego
5. Nowotwory dziecięce - chłoniaki
6. Nowotwory dziecięce - inne częste nowotwory u dzieci

Nowotwory dziecięce znacznie różnią się od tych, które występują u dorosłych. Przede wszystkim odmienna jest ich budowa histologiczna, co oznacza, że dają inne objawy niż nowotwory rozwijające się u dorosłych. Poza tym u dzieci nowotwór zwykle jest złośliwy (bardzo rzadko spotyka się łagodne zmiany) i bardzo szybko się rozwija.

U dorosłych czas podwojenia komórek nowotworowych wynosi średnio trzy miesiące, a u dzieci trzy tygodnie. Niecharakterystyczne objawy i szybki czas rozwoju nowotworów dziecięcych, a także rzadkość ich występowania (stanowią ok. 1 proc. wszystkich zachorowań) sprawiają, że postawienie wczesnej diagnozy jest niezwykle trudne, co zmniejsza szanse na wyleczenie i powrót do zdrowia.

Nowotwory dziecięce - najczęstsze nowotwory u dzieci

W Polsce co roku rozpoznaje się 1100-12000 nowych zachorowań na nowotwory dziecięce. Najczęstsze nowotwory u dzieci to białaczki, które stanowią średnio 35 proc. wszystkich nowotworów rozpoznawanych u dzieci w Polsce. Na drugim miejscu pod względem częstości występowania znajdują się nowotwory ośrodkowego układu nerwowego, które stanowią ok. 23 proc. wszystkich nowotworów. Trzecim pod względem częstości występowania nowotworem u dzieci są chłoniaki (ok. 10 proc.).

Nowotwory dziecięce - białaczki

Najczęściej (ok. 80 proc. wszystkich zachorowań na białaczki u dzieci i młodzieży) diagnozowana jest ostra białaczka limfoblastyczna (ALL). Ostre białaczki nielimfoblastyczne (ANLL) występują u ok. 17 proc. dzieci chorych na białaczkę. Najrzadziej (3 proc. wszystkich zachorowań na białaczki u dzieci) rozpoznaje się przewlekłą białaczkę szpikową (CML).

SPRAWDŹ>> Jak rozpoznać objawy białaczki u dzieci i dorosłych?

Występowanie ostrej białaczki limfoblastycznej jest najczęstsze u dzieci w wieku pomiędzy 2. a 5. roku życia. Z kolei zachorowalność na ANLL ma 2 szczyty (najwyższy przypada na okres niemowlęctwa).

Nowotwory dziecięce - nowotwory układu nerwowego

Najczęstszymi nowotworami ośrodkowego układu nerwowego są rdzeniak móżdżku (medulloblastoma), glejaki (pierwotne nowotwory mózgu) o różnym stopniu złośliwości oraz wyściółczaki. Około 24 proc. guzów występuje u dzieci poniżej 3. roku życia, 43 proc. – w wieku od 3 do 10 lat i ok. 33 proc. powyżej 10. roku życia.

Nowotwory dziecięce - chłoniaki

Spośród chłoniaków najczęściej diagnozuje się ziarnicę złośliwą. U dzieci choroba Hodgkina rzadko występuje przed 5. rokiem życia, później obserwuje się dwa szczyty zachorowań: u 5-6-latków i 10-11-latków - częściej u chłopców.

Nowotwory dziecięce - inne częste nowotwory u dzieci

Innym często diagnozowanym nowotworem wieku dziecięcego jest nerwiak zarodkowy współczulny (neuroblastoma) - złośliwy nowotwór wywodzący się z komórek cewy nerwowej (neuroblastów) - który stanowi 7 proc. wszystkich nowotworów złośliwych u dzieci. W 50 proc. przypadków choroba atakuje dzieci poniżej 2. roku życia.

Z podobną częstotliwością występuje guz Wilmsa - najczęstszy złośliwy nowotwór nerek u dzieci. Stanowi on blisko 6 proc. wszystkich nowotworów wieku dziecięcego. W większości przypadków diagnozuje się go u dzieci do 7. roku życia.

Na kolejnym miejscu znajdują się mięsaki - grupa nowotworów złośliwych wywodzących się z tkanki łącznej, np. z nerwów, mięśni, stawów, kości albo naczyń krwionośnych. W tej grupie zwykle rozpoznaje się:

• mięsaki kości - najczęściej diagnozuje się mięsaka kościopochodnego, który pojawia się zwykle u młodzieży. Może to mieć związek z gwałtownym wzrastaniem kości, tym bardziej, że nowotwór najczęściej występuje w miejscach największego przyrostu długości i wielkości kości. Innym nowotworem z rodziny mięsaków kości, który często rozwija się między 10. a 20. rokiem życia, jest mięsak (guz) Ewinga;
• mięsaki tkanek miękkich - najczęściej chorują na niego dzieci w wieku 2-6 lat oraz młodzież powyżej 12. roku życia. U nich zwykle rozpoznaje się mięsaka prążkowanokomórkowego;

Bibliografia:

Balcerska A., Epidemiologia chorób nowotworowych u dzieci, "Via Medica" 2009Kompendium Onkologii Dziecięcej, pod red. Krawczuk-Rybak M., Białystok 2004

Monika Majewska