Nowotwór w rodzinie? Oto 5 metod na wsparcie chorej osoby

Kiedy osoba bliska dowiaduje się, że ma raka, najczęściej nie wiemy, jak się zachować. Pocieszanie to słaby pomysł, bo chory prawdopodobnie wciąż sam nie odnalazł się w nowej rzeczywistości. A zatem co robić, by realnie dać mu wparcie w tym trudnym czasie? Podpowiadamy.

Rak to nie wyrok - to hasło przewija się często nie tylko w przestrzeni medialnej. Jednak o ile zdrowej osobie łatwiej przyjąć do wiadomości, że nie każda choroba nowotworowa kończyła się śmiercią, to już perspektywa pacjenta jest inna. Rozmawiając z różnymi osobami, które miały raka, wskazały zgodnie, że pierwsze uczucia to strach, lęk, niepewność jutra, i dezorientacja. Do tego dochodzi natłok różnych myśli. Pocieszanie to w tym okresie słaby pomysł.

Jak wspierać osobę chorą na raka? Obserwuj i działaj

Czasem można spotkać się z opinią, że kiedy mamy do czynienia z poważną chorobą, stratą, czy innym trudnym doświadczeniem, najlepszym sposobem na wsparcie jest zadanie pytania danej osobie: Co mogę dla ciebie zrobić? Jak ci pomóc? Choć to zdecydowanie lepszy pomysł, niż mówienie, że “wszystko będzie dobrze” to jednak wciąż nie jest do końca adekwatne.

Chory na raka, zarówno tuż po diagnozie jak i w trakcie leczenia jest mocno obciążony samą świadomością choroby. To sprawia, że kiedy ktoś zadaje mu kolejne pytania, może czuć powinność udzielenia odpowiedzi. Jednak tak naprawdę zwyczajnie często nie wie, co będzie potrzebne, co można zrobić. A zatem, zamiast pomóc, poniekąd dokładamy mu kolejne zadanie polegające wymyślaniu dla każdego po jakimś zadaniu. To obciąża.

Dlatego, zamiast pytać, działaj. Kluczem jest obserwacja, rozmowa z lekarzami. Zadbaj o to, aby bliska ci osoba była także pod opieką dietetyka klinicznego, specjalizującego się w tematyce onkologicznej, który dba o właściwą dietę na każdym etapie choroby, zarówno przed chemioterapią, w jej trakcie, czy tuż po. 

Pacjent chce przede wszystkim odzyskać zdrowie, więc nawet nie pomyśli o tym, że właściwe żywienie w trakcie choroby onkologicznej jest kluczowe. Zapewnij mu stałe konsultacje, choćby w formie on-line.

Jeśli nie jesteś w stałym kontakcie z chorą osobą, zapytaj rodzica, męża, córkę, co możesz zrobić. Jest spora szansa na to, że rodzina potrzebuje wsparcia w codziennych sprawach, lub potrzebuje np. osoby posiadającej prawo jazdy.

Jak pomóc osobie z nowotworem?

Bądź. To prosta, ale często pomijana zasada. Zdarza się, że chora osoba samotnie podróżuje na chemioterapię, czy inną formę leczenia. To duży błąd. Sam proces bywa dotkliwy nie tylko fizycznie, ale i psychicznie. Dlatego ważne jest to, aby towarzyszyć bliskiej osobie podczas każdej wizyty u lekarza, czy być z nią w trakcie leczenia. 

Jednym ze skutków ubocznych chemioterapii są wyczerpujące wymioty. To trudny moment dla chorego. Czuje się słaby, traci poczucie niezależności, sprawczości, towarzyszy mu całe spektrum trudnych emocji, często uczucie bezradności, chęć poddania się etc. W tym momencie niezbędna jest bliska obecność. 

Choć to trudne zarówno dla mężczyzny jak i kobiety i początkowo mogą dawać sygnał, że chcą być sami, że nie chcą, żeby ktoś widział ich w tym stanie, warto przeczekać pierwszy bunt i zwyczajnie przytulać chorą osobę, trzymać za rękę. Bez słów, że “wszystko będzie dobrze”, zdecydowanie lepsze są słowa “kocham cię”, “jestem”, “przetrwamy to razem”.

O czym rozmawiać z osobą chorą na raka?

To bardzo częste pytanie. Odpowiedź jednak jest dosyć prosta - o wszystkim. Po pierwsze skupmy się na codziennych sprawach. Opowiadajmy co u nas w pracy, przytoczmy jakieś anegdoty i opowiedzmy, co znowu zbroiły nasze dzieci. Przykłady można mnożyć, chodzi o to, że osoba chora na raka nie chce być traktowana inaczej niż kiedy była zdrowa.

Często jednak popełniamy błąd, staramy się wręcz chodzić przy niej na palcach, wręcz trzęsiemy się nad nią, by nie użyć złego słowa. Prawda jest jednak taka, że to wciąż ta sama osoba, tylko w innym położeniu. Dlatego jeśli mówi o procesie leczenia, pozwólmy jej na to i zaangażujmy się w tę rozmowę. Kolejny raz warto zaznaczyć, że osoba chora na raka nie chce być pocieszana. Potrzebuje raczej naszej obecności, bliskości, serdeczności i traktowania tak jak była traktowana, będąc zdrową osobą. 

Wsparcie w chorobie nowotworowej. Pozwól odpocząć

Warto też pamiętać, że w procesie leczenia bywają różne momenty. Dlatego okażmy wyrozumiałość. Jeśli chcemy poznać szczegóły dotyczące leczenia, zapytajmy najpierw bliskich (rodziców, rodzeństwo, etc.). Uszanujmy także momenty kiedy chory mówi, że nie ma ochoty na wizytę. Dajmy mu wtedy poczucie, że jesteśmy zawsze pod ręką, ale nie narzucajmy swojego towarzystwa.

Rak - choroba całej rodziny

Kiedy w rodzinie pojawia się nowotwór, zapominamy, że tak naprawdę w drodze do odzyskania zdrowia towarzyszy grono najbliższych. To z kolei sprawia, że choroba poniekąd dotyka każdego członka rodziny. Tu zatem zaczyna się nasza rola. Zamiast skupiać się wyłącznie na tym, co możemy zrobić dla pacjenta, starajmy się zauważać potrzeby bliskich.

Może się okazać, że ktoś ma sporo obowiązków, a nie che  też zaniedbać chorej osoby. A zatem zaproponujmy, że będziemy odwozić dzieci do szkoły w czasie, gdy osoba chora na raka musi pojechać na badania, czy leczenie.

Gotując obiad, zróbmy go więcej i zawieźmy rodzince. Może się okazać, że opieka nad chorym mężem lub żoną sprawia, że taka osoba zaniedbuje własne potrzeby i zdrowie. 

Odciążajmy opiekunów. Zajmijmy się ich domem przez jedno popołudnie i pozwólmy odpocząć. Czasem osoba opiekująca się chorym na raka jest mocno przemęczona, marzy o tym, aby się wyspać, czy choćby pójść na spokojny spacer, czy na kawę. Zadbajmy o to, aby miała przestrzeń tylko dla siebie.

Magdalena Siraga