Nowe metody leczenia raka prostaty z przerzutami

Rak prostaty z reguły rozwija się powoli. Większość mężczyzn z tym nowotworem może żyć przez wiele lat bez świadomości choroby i umrzeć z innej przyczyny. Jednak u 10-20 proc. pacjentów rak prostaty jest wykrywany w zaawansowanym stadium, a u 40 proc. pacjentów, u których go zdiagnozowano, przekształci się ostatecznie w chorobę zaawansowaną, z przerzutami. Metodą leczenia stosowaną w tym przypadku jest hormonoterapia - leki obniżające poziom testosteronu, który jest głównym czynnikiem wzrostu dla komórek raka prostaty.

Spis treści

1. Jak rozpoznać raka prostaty [WIDEO]

Rak prostaty jest drugim, po raku płuca, najczęstszym nowotworem złośliwym diagnozowanym u mężczyzn, ale jeśli uwzględni się kraje rozwinięte, zajmuje pierwsze miejsce. W 2008 r. na świecie zdiagnozowano ok. 900 tys. nowych przypadków raka prostaty, z czego w Europie było to ok. 380 tys. Liczba zgonów wyniosła odpowiednio ok. 260 tys. i 94 tys. W Polsce w 2010 r. odnotowano ponad 9000 zachorowań, co daje rakowi prostaty drugie miejsce wśród nowotworów występujących u mężczyzn. Był on jednocześnie przyczyną ok. 4000 zgonów (co uplasowało go również na miejscu drugim).

Jak rozpoznać raka prostaty [WIDEO]

Stadia rozwoju nowotworu prostaty

We wczesnym stadium rak prostaty nie daje objawów, w stadium miejscowo zaawansowanym objawy mogą być takie, jak przy łagodnym rozroście gruczołu krokowego, tj. częste oddawanie moczu, wąski strumień moczu, ból przy jego oddawaniu a czasem nawet krwiomocz. W zaawansowanym raku prostaty, tj. takim, który dał już przerzuty odległe, najczęściej pojawiają się bóle związane z przerzutami do kości. Rzadziej przerzuty dotyczą takich narządów, jak mózg, wątroba czy płuca. Może też dojść do zastoju moczu w nerkach lub w pęcherzu w związku z miejscowym rozrostem guza.

Rak prostaty z reguły rozwija się powoli. Większość mężczyzn z tym nowotworem może żyć przez wiele lat bez świadomości choroby i umrzeć z innej przyczyny. Jednak u 10-20 proc. pacjentów rak prostaty jest wykrywany w zaawansowanym stadium, a u 40 proc. pacjentów, u których go zdiagnozowano, przekształci się ostatecznie w chorobę zaawansowaną, z przerzutami.

Zaawansowany rak prostaty - leczenie

Ponieważ testosteron jest głównym czynnikiem wzrostu dla komórek raka prostaty, w zaawansowanym stadium choroby stosuje się leki prowadzące do obniżenia stężenia androgenów we krwi. Najczęściej podaje się w tym celu znane od lat 90. XX wieku leki z grupy tzw. syntetycznych analogów LHRH (tj. gonadoliberyny, która reguluje produkcję i wydzielanie testosteronu w jądrach). Ich skuteczność jest porównywalna z kastracją chirurgiczną, tj. usunięciem jąder. Jednak po pewnym czasie, przeciętnie po dwóch-trzech latach, standardowa hormonoterapia przestaje działać. Mówi się wówczas o raku prostaty opornym na kastrację.

Rak prostaty oporny na kastrację chemiczną - nowe leki

W ostatnich kilku latach obserwuje się intensywny rozwój nowych leków na zaawansowanego raka prostaty. Do niedawna chorzy z tzw. rakiem prostaty opornym na kastrację, czyli tacy, u których przestała działać standardowa hormonoterapia, mieli do wyboru tylko jeden preparat w ramach chemioterapii. Od 2011 r. pacjenci w Europie zyskali trzy nowe leki, z czego najnowszy zarejestrowano w czerwcu 2013 r.

Do 2010 r. jedynym lekiem mogącym wydłużyć przeżycie chorych z nowotworem opornym na kastrację był stosowany w ramach chemioterapii lek cytostatyczny docetaksel. W 2011 r. w Unii Europejskiej zarejestrowano dwa nowe leki dla pacjentów z rakiem prostaty opornym na kastrację – cytostatyk o nazwie kabazitaksel oraz octan abirateronu reprezentujący nowy typ hormonoterapii. W czerwcu 2013 r. dołączył do nich enzalutamid - lek stosowany w leczeniu nowotworu przerzutowego, czyli takiego, który z gruczołu krokowego rozprzestrzenił się do innych części ciała. Enzalutamid to doustny antagonista receptora androgenowego, produkowanego w nadmiarze przez komórki raka prostaty. Blokując receptory androgenowe na powierzchni komórek w organizmie pacjenta, lek uniemożliwia wykorzystanie testosteronu będącego pokarmem stymulacyjnym dla nowotworu. W badaniach klinicznych III fazy o nazwie AFFIRM enzalutamid wydłużał całkowite przeżycie pacjentów o 4,8 miesiąca w porównaniu z placebo. Co ważne, był przez nich również dobrze tolerowany.

Obecnie trwają badania nad nowymi lekami na opornego na kastrację raka prostaty, a w kolejce do rejestracji w UE czeka na przykład chlorek radu 223, który zatwierdziła już amerykańska FDA.