Nerwiak nerwu słuchowego (ósmego) to łagodny nowotwór. Przyczyny, objawy, leczenie

Nerwiak nerwu słuchowego (ósmego) to łagodny nowotwór układu nerwowego, który zlokalizowany jest w tej części mózgu, przez którą przechodzi nerw słuchowy. Objawy nerwiaka nerwu słuchowego nie są specyficzne, co może opóźnić postawienie właściwej diagnozy. Jakie są przyczyny i objawy nerwiaka nerwu słuchowego? Na czym polega leczenie?

Spis treści

1. Nerwiak nerwu słuchowego – przyczyny i czynniki ryzyka
2. Nerwiak nerwu słuchowego – objawy
3. Nerwiak nerwu słuchowego – diagnoza
4. Nerwiak nerwu słuchowego – leczenie i operacja

Nerwiak nerwu słuchowego to inaczej guz nerwu VIII lub nerwiak nerwu ósmego (przedsionkowo-ślimakowego), czyli nerwu dwóch narządów zmysłów - słuchu i równowagi. Nerwiak nerwu słuchowego wywodzi się z komórek budujących osłonkę nerwu zwanych komórkami Schwanna.

Nerwiak nerwu słuchowego należy do grupy guzów kąta mostowo-możdżkowego (to nowotworów ośrodkowego układu nerwowego) i jest najczęściej diagnozowanym (80-90 proc. przypadków) nowotworem tego typu. Inne rozpoznawane guzy kąta mostowo-możdżkowego to perlaki, oponiaki, a także (choć rzadko) naczyniaki, potworniaki czy tłuszczaki.

Nerwiak nerwu słuchowego – przyczyny i czynniki ryzyka

Guzy nerwu VIII występujące po jednej stronie są chorobą nabytą, natomiast nerwiaki, które występują obustronnie są chorobą dziedziczną i są objawem nerwiakowłókniakowatości typu 2.

Nerwiak nerwu słuchowego pojawia się u 1 na 100 000 osób rocznie

Przyczyny nabytej postaci choroby nie są znane, natomiast do czynników zwiększających ryzyko jej rozwoju należą:

• palenie papierosów
• padaczka rozpoznana przed przynajmniej 10 laty
• w przypadku kobiet - urodzenie dziecka

Nerwiak nerwu słuchowego – objawy

W wyniku ucisku struktur mózgu przez rozrastający się guz pojawiają się objawy, takie jak:

• jedno- lub asymetryczny niedosłuch odbiorczy, który postępuje stopniowo przez miesiące czy lata i obejmuje najczęściej wysokie częstotliwości. Bardzo rzadko pojawia się nagła głuchota. U niewielkiego odsetka chorych słuch pozostaje prawidłowy (nawet przy dużym guzie)
• szumy uszne - zwykle stałe, jednostronne, o wysokiej częstotliwości. Rzadziej pojawiają się szumy obejmujące niskie częstotliwości, bądź występujące okresowo
• zaburzenia równowagi – zwykle pojawia się uczucia niestabilności lub utrata równowagi. Rzadziej występują typowe napady zawrotów głowy z uczuciem wirowania, nudnościami i wymiotami

U niektórych chorych może się pojawić niedowład nerwu:

• twarzowego - pozostaje prawie niezauważany przez większość chorych
• trójdzielnego - początkowo pojawia się mrowienie i drętwienie środkowej, górnej i dolnej części twarzy, pieczenie języka, zanik czucia w tym obszarze, a w ostateczności osłabienie i zanik mięśni żucia.

Nietypowe objawy, takie jak, np. zaburzenia smaku, ból gardła lub ból oka, suchość oka, bóle głowy i wymioty o niejasnej przyczynie, zwykle świadczą o późnym stadium rozwoju choroby.

Nerwiak nerwu słuchowego – diagnoza

W przypadku podejrzenia nerwiaka nerwu słuchowego wykonuje się badania audiologiczne (m.in. audiometria tonalna i słowna oraz potencjały wywołane pnia mózgu - ABR), elektronystagmografię, czyli badanie narządu równowagi, oraz badania obrazowe - tomografia kości skroniowych, rezonans magnetyczny tylnego dołu czaszki z kontrastem Gd-DTPA (alternatywą jest FSE-MRI, czyli fast spin echo MRI). Można także wykonać rekonstrukcję trójwymiarowe, które umożliwiają dokładną ocenę struktur środkowego dołu czaszki.

Nerwiak nerwu słuchowego – leczenie i operacja

Leczenie polega na całkowitym usunięciu guza, przy czym należy zadbać o to, aby zachować  funkcje neurologiczne. W niektórych przypadkach możliwa jest do wyboru radioterapia lub ograniczanie się jedynie do obserwacji radiologicznej (w przypadku guzów wolno rosnących).

Monika Majewska