Leczenie raka jelita grubego: chemioterapia

Chemioterapia ma na celu uszkodzenie lub zniszczenie komórek nowotworowych. Jest podawana dożylnie lub doustnie. Chemioterapia ma wpływ na komórki nie tylko nowotworowe, ale również na zdrowe komórki organizmu, m.in. komórki szpiku kostnego, błon śluzowych i cebulek włosów. Jest to główna przyczyna występowania działań niepożądanych chemioterapii.

Spis treści

1. Jakie są zalecenia podczas chemioterapii?
2.  Czy skutkiem ubocznym chemioterapii jest wypadanie włosów?
3. Jak przygotować się do chemioterapii?
4. Czy chemioterapia boli?
5. Czy to prawda, że w trakcie chemioterapii zmniejsza się odporność?
6. Jakie mogą być dolegliwości po chemioterapii?

Chemioterapia może być podawana po zabiegu operacyjnym (w celu obniżenia ryzyka nawrotu choroby) i wtedy mówimy o chemioterapii uzupełniające (adiuwantowej, pooperacyjnej). Może być podawana także, gdy choroba rozprzestrzeniła się do innych organów odległych, tzw. chemioterapia paliatywna.

Jakie są zalecenia podczas chemioterapii?

• Należy unikać kontaktu z osobami chorymi na infekcje dróg oddechowych (przeziębionych, chorych na grypę).
• Należy przestrzegać odpowiedniej diety, ograniczającej kwaśne, ostre i gorące potrawy.
• Należy unikać używek takich jak alkohol czy papierosy.
• Poleca się często płukać jamę ustną środkami do płukania jamy ustnej
• Nie należy farbować włosów oraz wykonywać trwałej ondulacji
• Należy unikać ekspozycji na działanie promieni słonecznych oraz należy stosować kremy z filtrem UV.
• Należy pielęgnować skórę, używać łagodnych środków myjących, a także dermokosmetyków (np. do skóry atopowej), które nie zawierają barwników, alkoholi czy środków zapachowych. Chronić skórę przed mrozem i wiatrem. Unikać także długich kąpieli w wannie.
• Nie obgryzać paznokci, ani nie usuwać skórek wokół nich.
• Należy nosić wygodne obuwie, a także luźną, przewiewną odzież z naturalnych tkanin. 
• Należy bezwzględnie stosować antykoncepcję, ponieważ ciąża w trakcie chemioterapii oraz rok po jej zakończeniu nie jest bezpieczna dla płodu.

 Czy skutkiem ubocznym chemioterapii jest wypadanie włosów?

Uszkodzenie cebulek włosów jest jednym ze skutków ubocznych chemioterapii, aczkolwiek nie każdy lek powoduje wypadanie włosów. Ilość utraconych włosów zależeć będzie od rodzaju oraz dawki leku, a także indywidualnej reakcji chorego na zastosowane leczenie. Objaw ten jest całkowicie odwracalny i po zakończeniu leczenia włosy zawsze odrastają. Wyłysienie może objąć każdy region skóry – głowę, brwi, rzęsy, klatkę piersiową, narządy płciowe, kończyny. W przypadku wypadania włosów lekarz może wypisać zlecenie na perukę.

Jak przygotować się do chemioterapii?

Najważniejsze jest stosowanie się do zaleceń lekarza prowadzącego.

Przed leczeniem należy wykonać zalecone badania krwi. Po badaniach zjeść posiłek. W domu dobrze jest zadbać o prawidłową regenerację (sen, prawidłowe odżywianie, aktywność fizyczna, powstrzymanie się od stosowania używek).

Należy również przyjmować leki, które wskaże nam lekarz.

Czy chemioterapia boli?

Nie. Bolesne może być wkłucie, kiedy lek podawany jest w formie zastrzyków, kroplówki czy długotrwałego wlewu. Jeśli podczas podawania leku pacjent odczuwa ból, pieczenie lub obrzęk, należy bezzwłocznie zgłosić ten fakt lekarzowi lub pielęgniarce, ponieważ w wyjątkowych przypadkach może zdarzyć się, że lek wydostanie się poza żyłę.

Czy to prawda, że w trakcie chemioterapii zmniejsza się odporność?

Zmniejszenie wskutek chemioterapii liczby leukocytów, czyli białych krwinek może skutkować niższą odpornością organizmu na różnego rodzaju infekcje. Dlatego w tym czasie szczególnie ważne jest, aby unikać kontaktu z osobami, które przechodzą infekcje dróg oddechowych (grypa, przeziębienie, COVID-19).

Jakie mogą być dolegliwości po chemioterapii?

Częste skutki uboczne chemioterapii:

• nudności
• wymioty
• utrata/brak apetytu
• spadek wagi
• zmęczenie
• obniżona odporność na infekcje
• biegunka lub zaparcia
• utrata włosów

Jeśli obserwujesz objawy infekcji, takie jak temperatura powyżej 37,7oC lub doświadczasz silnych reakcji skórnych (łuszczenie się lub pęcherze na skórze), skontaktuj się ze swoim lekarzem.