Jesteśmy o krok od znalezienia leku na raka? Naukowcy mówią o przełomie

Chyba trudno byłoby znaleźć rok, w którym badacze bądź media nie ogłaszaliby "przełomu" w leczeniu raka. Do wszelkich tego typu doniesień trzeba podchodzić z dużą dozą ostrożności. Rak nie jest jedną chorobą, o stałym przebiegu i mechanizmie działania, na którą znajdzie się uniwersalne remedium. Wręcz przeciwnie - potrzeba wielu przełomów, różnych rozwiązań i celowanych terapii.

Tym razem uczonym udało się "oszukać" raka, za pomocą cząsteczek miRNA (mikroRNA). Niewykluczone, że dzięki temu odkryciu powstanie w bliżej nieokreślonym czasie lek na niektóre nowotwory kobiece i raka płuc. Inne, analogiczne metody pomogą w leczeniu innych nowotworów? Trudno powiedzieć. Pomysł z oszustwem nie jest tak całkiem nowy - wykorzystuje się go choćby w leczeniu niektórych złośliwych guzów neuroendokrynnych. "Oszukane" nowotwory u niektórych pacjentów przestają rosnąć, a nawet maleją, "głodząc się" po kontakcie z leczniczą substancją hormonalną. Bywa to skuteczne, a jednak w bardzo ograniczonym zakresie.

Rak i laboratoryjne sukcesy

Choroby nowotworowe wg danych GLOBOCAN (globalna baza nowotworów) zabijają co roku ok. 10 mln ludzi na świecie. Nic dziwnego, że chcielibyśmy usłyszeć o cudownym leku na raka, ktory raz na zawsze się z nim rozprawi. To niemożliwe.

Nowotwory różnią się stopniem zjadliwości, odpowiedzią na leczenie, podobnie jak inne choroby. Wiele też zależy od organizmu, który zaatakowały, stąd znalezienie każdego sposobu, w konkretnej jednostce chorobowej, ma znaczenie. Trzeba jednak wiedzieć, ze pojawią się kolejne zagrożenia, a nawet najnowocześniejsze leki z czasem mają ograniczoną skuteczność.

Zespół z Purdue University (USA), który chwali się swoim obecnym sukcesem, jak dotąd metodę testował na myszach. Chociaż te też są ssakami i sprawdzają się przy testowaniu wielu leków, człowiek myszą nie jest.

Historia zna wiele przypadków, także w przypadku leków onkologicznych, gdy testy na zwierzętach wyglądały bardzo obiecująco, a jednak skończyło się niczym.

Walka z rakiem - moc RNA

Pamiętając o powyższym, można dopiero omawiać amerykańskie badania. Naukowcy przetestowali swoją terapię atakującą raka z pomocą niewielkich cząsteczek RNA. W czasie, gdy kontrolne guzy urosły trzykrotnie, te poddane działaniu mikroRNA nie urosły wcale.

Naukowcy nauczyli się "oszukiwać" komórki nowotworowe w taki sposób, by pochłaniały specjalną cząstkę - mikroRNA-34a, która bywa ich zaciekłym wrogiem. Jej moc bierze się z faktu, że zatrzymuje podziały komórkowe. Blokuje także aktywność kilku genów, które napędzają nowotwory i chronią je przed antyrakowymi terapiami.

Rak - ta terapia działa razem i osobno

Opatentowana terapia jest efektem 15 lat prac nad wykorzystaniem mikroRNA do zwalczania raka. Może skutecznie działać samodzielnie oraz w połączeniu z istniejącymi lekami.

MicroRNA-34 występuje w dużych ilościach w zdrowych komórkach. W komórkach raka cząsteczki tej zwykle brakuje. Plan był więc taki, żeby mikroRNA-34a do nich wprowadzić.

Proces był skomplikowany ze względu na niestabilność mocarnej cząsteczki (szybko się rozpada) i skłonność układu odpornościowego do jej zwalczania.

Udało się jednak doprowadzić do poprawy trwałości leczniczej mikroczasteczki do 120 godzin, a także uczynić ją niewidoczną dla układu immunologicznego.

Kwas foliowy niczym koń trojański

Co zrobiono, żeby mikroRNA-34a mogło wniknąć do chorych komórek? Dzięki dołączeniu w pakiecie kwasu foliowego, na który niemal wszystkie komórki są łase, śmiertelny wróg nowotworów został zaproszony do środka.Szczególnie duży apetyt na kwas foliowy (jedna z witamin z grupy B) mają niektóre nowotwory płuc, piersi, jajnika czy szyjki macicy.MikroRNA połączone z kwasem foliowym wnika nawet w głąb litych guzów. Ponieważ najsilniej terapeutyczną cząstkę wchłaniają chore komórki, metoda powinna odznaczać się ograniczoną toksycznością dla reszty organizmu.

Eliza Dolecka