Operacja jaskry. Kiedy stosuje się leczenie operacyjne jaskry?

Operacyjne leczenie jaskry jest ostatecznością. Najczęściej terapię zaczyna się od podania pacjentowi specjalnych kropli do oczu, których zadaniem jest obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego, a co za tym idzie - zatrzymanie postępu choroby. Jednak w niektórych przypadkach takie leczenie jest nieskuteczne lub nie można go podjąć. Wówczas rozwiązaniem jest operacyjne leczenie jaskry. Sprawdź, jakie są wskazania do operacji jaskry i jakimi metodami można ją wykonać.

Spis treści

1. Jaskra - leczenie
2. Leczenie operacyjne jaskry wrodzonej
3. Operacja jaskry pierwotna zamykającego się kąta
4. Leczenie operacyjne jaskry pierwotnej otwartego kąta
5. Operacja jaskry wtórnej otwartego kąta
6. Leczenie operacyjne jaskry wtórne zamykającego się kąta
7. Jaskra drugą przyczyną ślepoty w krajach rozwiniętych

Leczenie operacyjne jaskry przeprowadza są zazwyczaj wtedy, gdy leczenie farmakologiczne i laserowe nie zahamowało postępu choroby, czyli uszkodzenia nerwu wzrokowego. Ponadto interwencję chirurgiczną należy rozważyć w przypadku jaskry młodzieńczej, dużych wahań ciśnienia wewnątrzgałkowego w pomiarach dobowych, niekorzystnego wpływu stosowanego leczenia na jakość życia i braku współpracy w leczeniu chorego i/lub nietolerancji stosowanych kropli.

Jaskra - leczenie

Podstawowym celem terapii jest określenie ciśnienia docelowego, czyli takiej najwyższej wartości ciśnienia, przy której ryzyko progresji choroby jest jak najmniejsze.

Leczenie powinno być dostosowane do aktualnego stanu chorego, wieku oraz trybu życia chorego.

Leczenie chorych na jaskrę rozpoczyna się od miejscowej farmakoterapii, ale opcjonalnie można zastosować trabekuloplastykę laserową, zwłaszcza u  chorych na jaskrę wtórną torebkową i  barwnikową.

Tylko w niektórych przypadkach zabieg operacyjny jest leczeniem pierwszego wyboru. Są to:

• jaskra wrodzona
• jaskra pierwotna zamykającego się kąta z całkowitym lub prawie całkowitym zamknięciem kąta i brakiem możliwości kontrolowania ciśnienia
• konieczność dużego obniżenia ciśnienia wewnątrzgałkowego, niemożliwej do osiągnięcia innymi metodami

Leczenie operacyjne jaskry wrodzonej

W przypadku jaskry wrodzonej w pierwszej kolejności wykonywana jest goniotomia, która polega na przecięciu kąta przesączania w celu jego udrożnienia.

Leczeniem drugiego rzutu (wykorzystuje się je, jeśli leczenie pierwszego rzutu okazało się nieskuteczne lub są do niego przeciwwskazania) jest trabekulektomia m. Cairns, która polega na wytworzeniu nowego kanału dla odpływu cieczy wodnistej między komorą przednią i przestrzenią pod torebką Tenona (jaskra najczęściej jest wynikiem utrudnienia odpływu cieczy wodnistej przez kąt przesączania).

Leczeniem trzeciego rzutu są zbiegi setonowe, w przebiegu których wykorzystuje się implanty z tworzyw sztucznych, które pozwalają na utworzenie połączenia pomiędzy komorą przednią a przestrzenią pod torebką Tenona (zastawka Ahmeda, seton Molteno).

Alternatywą są zabiegi cyklodestrukcyjne, których celem jest zmniejszenie produkcji cieczy wodnistej, a co za tym idzie - obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego (tj. cyklodiatremia, cyklofotokagulacja laserem diodowym, cyklokrioaplikacja, endocyklofotokoagulacja laserem diodowym).

Operacja jaskry pierwotna zamykającego się kąta

W tym przypadku wykonuje się trabekulektomię, a w kolejnym rzucie: zabiegi setonowe i cyklodestrukcyjne.

Leczenie operacyjne jaskry pierwotnej otwartego kąta

Zwykle w  początkowych etapach tego rodzaju jaskry stosuje się leczenie farmakologiczne w postaci kropli do oczu. Jeśli obniżenie ciśnienia nie jest wystarczające stosuje się laseroterapię. W bardziej zaawansowanych przypadkach, oraz w sytuacji kiedy leczenie zachowawcze nie jest skuteczne, przeprowadza się chirurgiczne zabiegi operacyjne.

1. Jaskra początkowa do średnio zaawansowanej

• zabiegi nieperforujące (ułatwiające odpływ cieczy wodnistej i niewymagające otwierania komory przedniej), np. sklerektomia głęboka (polega na usunięciu fragmentu twardówki pod wytworzonym wcześniej powierzchniowym płatkiem twardówki i odsłonięciu zewnętrznej ściany kanału Schlemma)
• kanaloplastyka
• zabiegi minimalnie inwazyjne
• trabekulektomia

Jaskra średnio zaawansowana do zaawansowanej

• zabiegi nieperforujące
• kanaloplastyka
• trabekulektomia
• zabiegi setonowe
• zabiegi cyklofotokoagulacji laserowej przeztwardówkowej lub endoskopowe

Operacja jaskry wtórnej otwartego kąta

Leczenie zwykle polega na podawaniu kropli do oczu lub wykonaniu zabiegu laserowego. Leczenie ostateczne to operacja jaskry.

Jeśli chodzi o zabiegi operacyjne, postępuje się tak, jak w jaskrze pierwotnej otwartego kąta średnio lub bardzo zaawansowanej.

Leczenie operacyjne jaskry wtórne zamykającego się kąta

Leczenie zwykle polega na podawaniu kropli do oczu lub wykonaniu zabiegu laserowego. Leczenie ostateczne to operacja jaskry.

Jeśli chodzi o zabiegi operacyjne, do wyboru są:

• zabiegi przetokowe - trabekulektomia
• zabiegi setonowe
• zabiegi cyklodestrukcyjne

Źródło: Wytyczne Polskiego Towarzystwa Okulistycznego dotyczące leczenia operacyjnego w jaskrze.

Jaskra drugą przyczyną ślepoty w krajach rozwiniętych

Monika Majewska