Oczopląs: przyczyny, objawy, leczenie

Oczopląs to choroba, polegająca na niekontrolowanych ruchach gałek ocznych, odbywających się w różnych kierunkach i z różną częstotliwością, w płaszczyźnie poziomej lub elipsoidalnej.  Oczopląs może być schorzeniem wrodzonym lub nabytym pod wpływem różnych czynników. Sprawdź, jakie są przyczyny i objawy oczopląsu oraz jak przebiega jego leczenie.

Spis treści

1. Oczopląs nabyty i wrodzony
2. Oczopląs: leczenie

Oczopląs jako schorzenie ma miejsce wówczas, gdy pojawiają się pewne charakterystyczne jego cechy. Przede wszystkim bierze się pod uwagę jego postać - czy jest to oczopląs skośny, obrotowy, poziomy, pionowy.

Istotna jest także jego szybkość i kierunek. Najbardziej charakterystyczny jest oczopląs wahadłowy, kiedy to oczy zaczynają się rytmicznie wychylać w obie strony w takim samym czasie. Nieco tylko mniej charakterystyczny jest oczopląs skaczący. Występuje on wówczas, gdy ruch oczu w jedną stronę jest znacznie szybszy niż w stronę przeciwną.

Ze względów praktycznych za oczopląs uważa się każdy ruch drgający gałek ocznych w odpowiedniej płaszczyźnie.  I właśnie z takich względów przyjęto taki oto podział cech tego schorzenia:

• postać - poziomy, pionowy, obrotowy, skośny
• kierunek - oznaczany wg fazy szybkiej ruchu
• szybkość - wolny, średni, szybki
• natężenie - określane w trójstopniowej skali
• typ - rytmiczny lub wahadłowy

Ponadto wyróżnia się:

• oczopląs ośrodkowy
• oczopląs obwodowy
• oczopląs samoistny (może być pochodzenia błędnikowego, ośrodkowego i fiksacyjnego)
• oczopląs wywołany, czyli indukowany - patologiczny lub fizjologiczny, przy czym oczopląs wywołany może być bodźcami cieplnymi, kinetycznymi oraz stymulacja galwaniczną i optokinetyczną

Oczopląs nabyty i wrodzony

Oczopląs nabyty może występować w chorobach móżdżku, podczas stosowania niektórych leków, np. barbituranów, przy uszkodzeniu błędnika. Czasami występuje u chorych z porażeniami nerwowymi lub niedoczynnością mięśni zewnątrzgałkowych. Oczopląs pionowy ku górze (z fazą szybką ku górze) często towarzyszy chorobom pnia mózgu, może też występować w przebiegu zatruć, np. po zatruciu alkoholowym.

Z kolei oczopląs wrodzony może mieć postać czuciową (ruchy gałek ocznych mogą mieć równą prędkość w obu kierunkach - tzw. oczopląs wahadłowy lub też może to być oczopląs skaczący, związany ze znacznym osłabieniem widzenia, spowodowanym np. zaćmą wrodzoną lub bielactwem. Może też mieć miejsce postać motoryczna oczopląsu wrodzonego, w tym przypadku jest to oczopląs skaczący, który zazwyczaj rozwija się u dzieci i nie towarzyszą mu zaburzenia widzenia. Stałe ruchy oczu w oczopląsie wrodzonym pogarszają ostrość wzroku, a stopień ostrości zależy głównie od prędkości ruchów oczopląsowych. Wiele osób dotkniętych tym schorzeniem znajduje taką pozycję dla ustawienia swoich oczu, w której ruchy oczopląsowe redukują się do minimum (pozycja zerowa), co znacznie poprawia ostrość wzroku.

Oczopląs: leczenie

Oczopląs można wyleczyć, jeśli dobrze się ją zdiagnozuje, czyli przede wszystkim właściwie określi przyczynę występowania oczopląsu.

Czasami wskazane jest leczenie chirurgiczne, np. w przypadkach, gdy istnieje jakaś blokada (tzw. strefa ciszy), która wywołuje oczopląs przy określonym ustawieniu gałek ocznych.

Skuteczne mogą okazać się ponadto odpowiednie szkła korekcyjne, pryzmatyczne.