Jaskra normalnego ciśnienia: przyczyny, objawy, leczenie

Jaskra normalnego ciśnienia (JNC) prowadzi do uszkodzenia tarczy nerwu wzrokowego i ubytków w polu widzenia, przy jednoczesnym utrzymywaniu się ciśnienia wewnątrzgałkowego w granicach statystycznej normy. Jakie są przyczyny i objawy jaskry z normalnym ciśnieniem? Jak przebiega leczenie?

Spis treści

1. Czynniki ryzyka rozwoju jaskry z normalnym ciśnieniem
2. Jaskra - jakie są jej objawy?
3. Badanie pacjenta
4. Leczenie jaskry normalnego ciśnienia
5. Jaskra - sposoby leczenia jaskry

Jaskra normalnego ciśnienia (JNC) określana jest też jako jaskra niskiego ciśnienia. Wyodrębnienie tej jednostki chorobowej i rozróżnienie jaskry z wysokim i prawidłowym ciśnieniem jest umowne i wskazuje jedynie na to, że prawidłowa wartość ciśnienia wewnątrzgałkowego nie wyklucza jaskrowego uszkodzenia nerwu wzrokowego i utraty widzenia w jego przebiegu.

Czynniki ryzyka rozwoju jaskry z normalnym ciśnieniem

Ciśnienie wewnątrzgałkowe jest jednym z czynników ryzyka rozwoju jaskry, ale w tym typie jaskry ważniejszą rolę wydają się odgrywać inne czynniki, które do tej pory nie zostały jeszcze do końca poznane. Do najważniejszych z nich należą miejscowe zaburzenia naczyniowe, wynikające z tendencji do skurczu obwodowych naczyń krwionośnych. Skurcz taki może występować w przebiegu migrenowych bólów głowy, choroby Raynauda, niedokrwiennych chorób naczyniowych lub chorób autoimmunologicznych. Pacjenci z tym typem jaskry często skarżą się na marznące ręce i stopy oraz na niskie ciśnienie tętnicze krwi. Ten typ jaskry najczęściej spotyka się u osób starszych, ale może również wystąpić u pacjentów w średnim wieku, którzy są wyjątkowo narażeni na stres i często nie potrafią sobie z nim właściwie radzić. Dwukrotnie częściej chorują kobiety. Wydaje się, że nawracające zaburzenia unaczynienia nerwu wzrokowego czynią ten nerw podatny na uszkodzenie nawet przy prawidłowym ciśnieniu wewnątrzgałkowym.

Jaskra - jakie są jej objawy?

Badanie pacjenta

W trakcie badania pacjenta z jaskrą normalnego ciśnienia, lekarz okulista stwierdza prawidłowe ciśnienie wewnątrzgałkowe mniejsze niż 22 mm Hg, uszkodzenie nerwu wzrokowego, a czasami drobne, płomykowate wybroczyny krwi przy tarczy nerwu. Ubytki w polu widzenia często są umiejscowione bliżej centrum i są głębsze niż w jaskrze z wysokim ciśnieniem, w związku z czym mogą stanowić większe zagrożenie dla widzenia. U niektórych chorych zmiany w polu widzenia mogą się nie powiększać, ale zwykle ta postać jaskry jest rozpoznawana bardzo późno, kiedy uszkodzenie nerwu jest już duże, a bardzo zaawansowane zmiany w polu widzenia i wpływają na znaczne upośledzenie widzenia.

Pacjentowi trzeba wykonać szczegółowe badania okulistyczne z uwzględnieniem badania ciśnienia wewnątrzgałkowego tonometrem aplanacyjnym o różnych porach dnia, dokonać oceny przedniego odcinka oka, oceny kąta komory przedniej przy użyciu gonioskopu lub tomografu laserowego, oceny dna oka, laserowych tomografii nerwu wzrokowego, warstwy włókien nerwowych i komórek zwojowych siatkówki oraz wykonać badanie pola widzenia w technologii FDT Matrix.

U młodych osób z objawami skurczu naczyniowego (marznące ręce i stopy) warto rozważyć wykonanie badania naczyń krwionośnych w opuszkach palców (kapilaroskopia).

Leczenie jaskry normalnego ciśnienia

Leczenie tego typu jaskry jest wskazane w przypadku, kiedy stan nerwu wzrokowego się pogarsza, a ubytki w polu widzenia stają się coraz większe. Mimo, że ciśnienie wewnątrzgałkowe jest prawidłowe udowodniono, że najskuteczniejsze leczenie tej choroby polega na jeszcze większym obniżeniu ciśnienia w oczach, nawet o 30%. W tym celu stosuje się leki przeciwjaskrowe w kroplach do oczu i zabiegi laserowe. Jeżeli pomimo obniżenia ciśnienia jaskra nadal postępuje i pole widzenia się pogarsza, to należy rozważyć wykonanie przeciwjaskrowego zabiegu operacyjnego.

Przy znacznym spadku ciśnienia tętniczego krwi u chorych leczonych z powodu nadciśnienia tętniczego można zalecić zmniejszenie wieczornej dawki leków hipotensyjnych pod kontrolą lekarza kardiologa.

Jaskra - sposoby leczenia jaskry

Jaskra jest leczona różnymi metodami - ich wybór zależy od stopnia zaawansowania choroby - od najmniej inwazyjnych - kropli - po leczenie operacyjne. Jaka metoda leczenia jaskry przynosi najlepsze efekty? Kiedy stosujemy leczenie bezoperacyjne, a kiedy konieczna jest operacja? Więcej o tym opowie nasz ekspert prof. Iwona Grabska-Liberek, ordynator oddziału okulistyki Szpitala Klinicznego im. W. Orłowskiego w Warszawie.