Irydotomia laserowa: przebieg, wskazania i przeciwwskazania

Irydotomia laserowa jest podstawowym zabiegiem w leczeniu jaskry. Do takiego zabiegu pacjent musi być odpowiednio zakwalifikowany, co jest możliwe dopiero po wykonaniu dokładnych i kompleksowych badań specjalistycznych. Jakie są wskazania i przeciwwskazania do irydotomii laserowej? Jak przebiega ten zabieg?

Spis treści

1. Na czym polega zabieg irydotomii laserowej?
2. Jaskra - jak ją rozpoznać?
3. Możliwe powikłania i postępowanie po zabiegu
4. Jaskra - sposoby leczenia jaskry [wideo]

Irydotomia laserowa ma za zadanie poszerzenie kąta i umożliwienie cieczy wodnistej dotarcie do beleczkowania i dalszych dróg odpływu z oka. Wskazaniem do wykonania tego zabiegu jest jaskra pierwotna zamkniętego kąta lub potwierdzony badaniem okulistycznym wąski kąt komory przedniej o dużym ryzyku zamknięcia. Irydotomia laserowa wykonywana jest również w niektórych przypadkach jaskry barwnikowej, gdzie kąt jest wprawdzie otwarty, ale celem zabiegu jest wypłaszczenie podstawy tęczówki i zmniejszenie jej kontaktu z obwódką rzęskową, co zmniejsza ilość wysypującego się barwnika. Przeciwwskazaniami do wykonania irydotomii laserowej jest brak wglądu do komory przedniej z powodu przymglenia rogówki lub dużego stopnia spłycenie komory przedniej, które mogą utrudnić techniczne wykonanie zabiegu. Trudności te muszą być jednak rozpatrywane indywidualnie w odniesieniu do konkretnego pacjenta, ponieważ czasami mimo wystąpienia takich utrudnień wykonanie irydotomii jest najlepszą metodą leczenia np. w przypadku ostrego zamknięcia kąta komory przedniej, wykonanie tego zabiegu może przerwać atak jaskry i zabezpieczyć nerw wzrokowy przed uszkodzeniem.

Na czym polega zabieg irydotomii laserowej?

Zabieg irydotomii laserowej nie jest bolesny, wymaga jednak założenia na oko specjalnej soczewki kontaktowej z użyciem specjalnego żelu. Przed zabiegiem lekarz zwęża źrenicę przy pomocy 2% Pilocarpiny w postaci kropli i podaje pacjentowi znieczulenie miejscowe, również w postaci kropli do oczu. Jako prewencję wzrostu ciśnienia wewnątrzgałkowego należy podać godzinę przed zabiegiem 1% apraklonidynę, jak również zaraz po wykonaniu zabiegu. Wskazane jest również podanie przed zabiegiem doustnie 500 mg acetazolamidu. Zabieg polega na wykonaniu przy pomocy wiązki laserowej małej dziurki na obwodzie tęczówki, najczęściej w jej górnych kwadrantach, pod powieką. Dzięki temu dziurka jest niewidoczna i nie powoduje zaburzeń widzenia. Celem zabiegu jest uzyskanie otworu obejmującego pełną grubość tęczówki o średnicy wystarczającej do odblokowania źrenicy. Przyjmuje się, że perforacja tęczówki następuje w momencie, gdy do komory przedniej napłynie barwnik wymieszany z cieczą wodnistą, a tęczówka cofnie się, co spowoduje pogłębienie komory przedniej na jej obwodzie. Przed zabiegiem pacjent musi być poinformowany o możliwych działaniach niepożądanych i powikłaniach zabiegu oraz musi wyrazić pisemną zgodę na ten zabieg i potwierdzenie, że jest świadomy tego, jakie zagrożenia on za sobą niesie.

Jaskra - jak ją rozpoznać?

Możliwe powikłania i postępowanie po zabiegu

Najczęstsze powikłania po zabiegu irydotomii laserowej to krwawienie z tęczówki w trakcie zabiegu, przejściowy wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego po zabiegu, stan zapalny wewnątrz gałki ocznej mogący powodować zrosty tylne, uszkodzenie nabłonka rogówki. Rzadko występujące powikłania to uszkodzenie śródbłonka rogówki, zmętnienie soczewki, obrzęk plamki żółtej.

Pacjent powinien być skontrolowany po trzech godzinach od wykonania zabiegu, a następnie w pierwszej i drugiej dobie. Konieczna jest ocena drożności irydotomii, ponieważ jeśli nie jest ona drożna, zabieg nie jest skuteczny. Doskonałą metodą obrazowania irydotomii i jej drożności jest badanie optycznej koherentnej tomografii laserowej przedniego odcinka – AS-OCT lub ultrabiomikroskopia UBM. Ważna jest również ocena stopnia otwarcia się kąta po zabiegu. W obecnym czasie każdy pacjent po wykonaniu zabiegu irydotomii laserowej powinien być poddany badaniom diagnostycznym potwierdzającym skuteczność zabiegu.

Jaskra - sposoby leczenia jaskry [wideo]

Jaskra jest leczona różnymi metodami - ich wybór zależy od stopnia zaawansowania choroby - od najmniej inwazyjnych - kropli - po leczenie operacyjne. Jaka metoda leczenia jaskry przynosi najlepsze efekty? Kiedy stosujemy leczenie bezoperacyjne, a kiedy konieczna jest operacja? Więcej o tym opowie nasz ekspert prof. Iwona Grabska-Liberek, ordynator oddziału okulistyki Szpitala Klinicznego im. W. Orłowskiego w Warszawie.