Zwapnienia w płucach to powód do niepokoju. Poznaj przyczyny, objawy i leczenie

Zwapnienia w płucach zazwyczaj źle się nam kojarzą. Jest to objaw bardzo często opisywany po wykonaniu prześwietlenia klatki piersiowej. Niestety, taki opis nie daje odpowiedzi, z jakiego powodu doszło do zwapnienia i czy jest to zmiana łagodna czy nie. Zwapnienia w płucach pojawiają się najczęściej po przebyciu niektórych schorzeń płuc, w tym gruźlicy. Mogą być też wynikiem chorób autoimmunologicznych. Jak są objawy zwapnień w płucach? Jak przebiega ich leczenie?

Spis treści

1. Zwapnienia w płucach - co to jest?
2. Zwapnienia w płucach - przyczyny
3. Zwapnienia w płucach - objawy
4. Zwapnienia w płucach - leczenie

Zwapniałe złogi w płucach mogą się tworzyć z bardzo różnych przyczyn. Większość tzw. zwykłych zwapnień w płucach nie daje żadnych objawów, ale stwierdzenie ich w prześwietleniu lub opisie tomografii komputerowej budzi uzasadniony niepokój.

Zwapnienia w płucach - co to jest?

Ogólna definicja mówi, że zwapnienie to ziarnisty złóg, którego podstawowym budulcem są odkładające się w nadmiernej ilości sole wapnia. Do ich powstawania może dochodzić w różnych tkankach i narządach. Najczęściej spotyka się zwapnienia w płucach i opłucnej, ale mogą one występować także w innych częściach układu oddechowego, jak ściana tchawicy czy w oskrzelach.

Zwapnienia tworzą się również w naczyniach krwionośnych oraz w węzłach chłonnych. Mogą być pojedyncze lub mnogie, mogą także mieć różną wielkość. Zazwyczaj mają kształt ziarna kawy.

Zwapnienia w płucach, ale także w innych narządach są zazwyczaj wykrywane przypadkowo.

Zwapnienia w płucach - przyczyny

Zwapnienia występujące w płucach, same w sobie, nie są uznawane za chorobę. Najczęściej jest to pozostałość po wcześniej przebytych schorzeniach płuc.

Zwapnienia mogą powstać nawet po zwykłych infekcjach lub świadczyć o przebytej gruźlicy.

Poza tym, niektóre choroby autoimmunologiczne (choroby z autoagresji) odbijają się na kondycji miąższu płuc. Należą do nich sarkoidoza czy amyloidoza.

Także ostre niedokrwienie miąższu płuc, nazywane zawałem płuca, może doprowadzić do powstania zwapnień w płucach.

Na zwapnienia płuc narażone są również osoby pracujące w szkodliwych warunkach i systematycznie wdychające zanieczyszczone pyłem powietrze. W grupie tej są pracownicy cementowni, młynów, ale także piekarze czy pracownicy zakładów włókienniczych oraz szwalni. Ludzie ci cierpią zwykle na pylicę, chorobę która manifestuje się powstawaniem złogów w płucach.

Zwapnienie w płucach mogą być też pamiątka po chorobach pasożytniczych, które wpłynęły na przebudowę tkanki płuc.

Zwapnienia w płucach - objawy

Jak już wspomniano, obecność zwapnień w płucach nie daje żadnych objawów, a same zmiany są wykrywane przypadkowo. Gdy jednak zwapnień jest dużo lub są one zlokalizowane w newralgicznych miejscach tkanki płucnej mogą być przyczyną pewnych dolegliwości.

Masywne zwapnienia w płucach powodują unieczynnienie części tkanki i wyłączenie jej z procesu wymiany gazowej. W takich przypadkach powierzchnia oddechowa płuc będzie mniejsza, co przełoży się na znacznie mniejsza tolerancje wysiłku, odczuwanie duszności wysiłkowej (w skrajnych przypadkach także w spoczynku). Może się też pojawić "dziwny" kaszel, któremu nie towarzyszą inne objawy infekcji.

Zwapnienia w płucach - leczenie

Obecność zwapnień w płucach, które nie wpływają na sprawność w codziennym życiu i nie ograniczają aktywności fizycznej nie wymaga leczenia. Zwykle są to zmiany łagodne, które nie przekształcają się w np. zmiany nowotworowe.

Jednak o tym, czy tak jest w rzeczywistości powinien zdecydować lekarz po obejrzeniu prześwietlenia i przeczytaniu opisu badania.

Konieczna jest zatem konsultacja u lekarza, który w dokumentacji medycznej opisze wielkość zmian i ich lokalizację. Nie zaleci żadnej terapii, ale będzie mógł co pewien czas kierować pacjenta na kontrolne badania radiologiczne.

Odnotowanie obecności, wielkości i lokalizacji zwapnień stanowić będzie w trakcie przyszłych badań radiologicznych skalę odniesienia i będzie metodą monitorowania ewentualnego postępu choroby.

Jeżeli złogi w płucach są następstwem choroby ogólnoustrojowej, pasożytniczej lub gruźlicy, konieczne może być poszerzenie diagnostyki oraz leczenie choroby podstawowej.

O autorze

Anna Jarosz

Dziennikarka od ponad 40 lat zaangażowana w popularyzację edukacji zdrowotnej. Laureatka wielu konkursów dla dziennikarzy zajmujących się medycyną i zdrowiem. Otrzymała m. in. Nagrodę Zaufania „Złoty OTIS” w kategorii „Media i Zdrowie”, Wyróżnienie Św. Kamila przyznawane z okazji Światowego Dnia Chorego, dwukrotnie „Kryształowe Pióro” w ogólnopolskim konkursie dla dziennikarzy promujących zdrowie oraz wiele nagród i wyróżnień w konkursach na „Dziennikarza Medycznego Roku” organizowanego przez Ogólnopolskie Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia.

Przeczytaj więcej tekstów tej autorki

Anna Jarosz