Wyczerpanie fizyczne to nie zawsze wina zmęczenia. Kiedy jest objawem poważnej choroby?

Weryfikacja

Autor: Klaudia Kierzkowska

Wyczerpanie fizyczne, często zwane wypaleniem, dla wielu osób jest nieodłącznym elementem codzienności. Najczęściej jest objawem niegroźnej dolegliwości, rzadko kiedy zwiastuje poważną chorobę. Czym jest wyczerpanie fizyczne i jakie są jego przyczyny?

Spis treści

1. Przyczyny wyczerpania fizycznego
2. Objawy wyczerpania fizycznego
3. Kogo dotyka wyczerpanie fizyczne?
4. Wyczerpanie fizyczne – diagnoza i leczenie

Wyczerpanie fizyczne to utrzymujące się przez dłuższy czas i nie mijające po odpoczynku uczucie zmęczenia. Zazwyczaj charakteryzuje się brakiem siły, chęci i energii do działania oraz wykonywania codziennych obowiązków. Bywa, że towarzyszą mu inne, bardziej niepokojące objawy, których nie można lekceważyć.

Przyczyny wyczerpania fizycznego

Możliwości jest wiele. By wykryć prawdziwe przyczyny, warto skupić się na różnych mechanizmach wyzwalających wyczerpanie fizyczne.

Zaburzenia endokrynologiczne

Nieustanne uczucie zmęczenia i wyczerpania fizycznego, może być wynikiem zaburzeń endokrynologicznych i metabolicznych. Do najczęstszych z nich należą:

• cukrzyca,
• niedokrwistość (anemia),
• zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej,
• niedoczynność tarczycy,
• zaburzenia czynności wątroby.

Nieprawidłowy styl życia

Złe odżywianie, a w szczególności stosowanie rygorystycznych diet odchudzających może przyczynić się do wyczerpania fizycznego organizmu. Kluczową rolę odgrywa zbyt mała ilość snu lub problemy z zasypianiem.

Osoba dorosła powinna spać minimum 7 godzin dziennie, przy czym kluczowe jest, by dla efektywnej regeneracji organizmu, zasnąć przed północą.

Przyczyną osłabienia i senności, w szczególności jeśli dodatkowo pojawia się ból głowy, głośne chrapanie i problemy z koncentracją, może być bezdech senny spowodowany zatrzymaniem oddechu na 10-20 sekund podczas snu.

Problemy psychiczne

Zdarza się, że to właśnie problemy psychiczne np. depresja, stany lękowe, zaburzenia łaknienia czy anoreksja powodują uczucie przemęczenia i nieustannego wyczerpania organizmu.

Inne choroby

Przewlekłe, utrzymujące się od dłuższego czasu zmęczenie fizyczne może być objawem choroby serca, której dodatkowo towarzyszą duszności, nadpotliwość, poczucie niepokoju i bóle w klatce piersiowej.

Wyczerpanie może występować u osób zmagających się z fibromialgią, charakteryzującą się przewlekłym bólem mięśni. Schorzeniu często towarzyszy osłabienie odporności, niepokój i problemy z widzeniem.

Objawy wyczerpania fizycznego

Do najczęstszych objawów wskazujących na wyczerpanie fizyczne należą:

• permanentne uczucie przemęczenia,
• częsta i nagła utrata sił,
• senność,
• ból mięśni i stawów,
• ból i zawroty głowy,
• zaburzenia koncentracji,
• pogorszenie pamięci,
• stan podgorączkowy,
• arytmia serca,
• nudności,
• nietolerancja pokarmowa,
• wzmożona potliwość,
• drażliwość i nadpobudliwość.

W niektórych przypadkach, powyższe objawy mogą doprowadzić do omdlenia. Chwilowe przemęczenie nie jest niebezpieczne dla zdrowia, jednak przewlekłe wyczerpanie fizyczne może wiązać się z negatywnymi konsekwencjami.

Kogo dotyka wyczerpanie fizyczne?

Z wyczerpaniem i przewlekłym zmęczeniem zmagają się głównie osoby niezwykle aktywne i żyjące w szybkim tempie. Zbyt mała ilość snu, brak czasu na odpoczynek, presja otoczenia i stres sprzyjają osłabieniu organizmu.

Wyczerpanie fizyczne, choć głównie kojarzone jest właśnie ze stresem i przemęczeniem, może okazać się wynikiem rozwoju groźnych chorób np. cukrzycy, wirusowego zapalenia wątroby czy anemii.

Wyczerpanie fizyczne – diagnoza i leczenie

Wyczerpania fizycznego, w szczególności tego utrzymującego się od dłuższego czasu, nie należy lekceważyć. Z czasem może stać się groźnym zagrożeniem dla zdrowia, a niekiedy i życia. Permanentne objawy zmęczenia należy skonsultować z lekarzem.

Dokładna diagnostyka tj. morfologia, badanie ogólne krwi, moczu, badania hormonalne, a w niektórych przypadkach np. USG jamy brzusznej, pozwalają określić przyczyny wyczerpania fizycznego.

Zdarza się, że potwierdzają istnieje choroby, co wymaga wdrożenia odpowiedniego leczenia. Jeśli diagnoza lekarska wykluczy występowanie poważnych dolegliwości, zmiana trybu życia zwykle okazuje się najskuteczniejszym sposobem na walkę ze zmęczeniem.

Istotną rolę odgrywa ograniczenie niezdrowej żywności, zrezygnowanie z ewentualnych używek, prawidłowa higiena snu, zachowanie równowagi pomiędzy pracą a odpoczynkiem.

Gdy organizm, chociaż w pewnym stopniu dojdzie do siebie, warto popracować nad kondycją i wzmocnieniem poprzez np. sport. Odpowiednio dobrany wysiłek fizyczny pomaga w walce ze stresem i działa kojąco na organizm.

W niektórych przypadkach wyczerpanie fizyczne może wymagać konsultacji psychologa. Terapia poznawczo-behawioralna, której głównym celem jest zmiana sposobu myślenia, znacząco polepsza jakość życia osób stale zmęczonych i wyczerpanych.

Klaudia Kierzkowska