Strzelanie palcami: o czym świadczy? Czy jest groźne dla zdrowia?

Uwielbiasz strzelać palcami i często czujesz taką potrzebę? A może sprawia ci to przyjemność, mimo że charakterystyczny dźwięk, jaki wydają strzelające stawy, twoich bliskich przyprawia o dreszcze? Jeśli zastanawiasz się, dlaczego palce strzelają i czy jest to groźne dla zdrowia lub niesie za sobą jakieś konsekwencje, przeczytaj, co na ten temat wiadomo nauce.

Trudno znaleźć kogoś, kto chociaż raz nie „strzelił” palcami. Ta czynność popularna jest zwłaszcza u dzieci i młodzieży. Ale i wielu dorosłym zdarza się choćby od czasu do czasu wyłamywać sobie palce w charakterystyczny sposób. Dźwięk, jaki towarzyszy tej czynności, niekiedy wywołuje błogość, znacznie częściej powoduje jednak gwałtowną niechęć i reakcję.

Jeśli strzelałaś palcami jako dziecko, zapewne nie raz dostałaś reprymendę od rodziców, którzy twierdzili, że w ten sposób zniszczysz sobie palce – przez lata sądzono bowiem, że strzelanie palcami może prowadzić do zwyrodnień, uszkodzeń stawów czy nawet do reumatoidalnego zapalenia stawów.

A jeśli palcami strzela twoje dziecko, być może też nie jesteś w stanie zignorować tego faktu. Jak jest naprawdę? Czy strzelanie palcami jest groźne dla zdrowia?

Spis treści

1. Dlaczego palce strzelają?
2. Czy strzelanie palcami jest niebezpieczne?

Dlaczego palce strzelają?

Mimo że „strzelać” można praktycznie każdym stawem – również stawami kolanowymi czy stawami kręgosłupa – to najczęściej strzelamy tymi, które łączą paliczki w dłoniach. Dlaczego stawy strzelają? Każdy staw jest otoczony torebką stawową, a nawilżany specjalną mazią – tzw. mazią stawową – która pokrywa chrząstki, zmniejszając w ten sposób tarcie.

Co się jednak musi wydarzyć, by staw wydał z siebie charakterystyczny odgłos strzelania? Wielokrotnie sprawdzało to wiele ekip naukowców. Badacze z amerykańskiego Uniwersytetu Alberta, analizując skany MRI doszli do wniosku, że jest on wynikiem pękania pęcherzyków gazu, jaki zbiera się w mazi stawowej i jest rozbijany, gdy wyłamujemy sobie palce.

Jeszcze dalej poszedł inny zespół. Naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego przeprowadzili eksperyment, którego wyniki obserwowali za pomocą USG. Uczestniczyło w nim 40 uczestników, spośród których tylko 10 nigdy nie strzelało palcami – pozostali robili to nawet po 20 razy dziennie. Każdy z nich musiał – pod kontrolą USG - po kolei „strzelać” wszystkimi stawami dłoni.

Na podstawie wyników testu badacze doszli do wniosku, że charakterystyczny odgłos strzelania jest wynikiem dynamicznych zmian ciśnienia, do jakiej dochodzi w mazi stawowej podczas wyłamywania stawów. Co ciekawe, film z badania USG zarejestrował również w stawach nietypowe, związane z ich wyłamywaniem, błyski.  

Co się dzieje w stawach, gdy je wyłamujesz? Zobacz to na poniższym filmie:

Czy strzelanie palcami jest niebezpieczne?

Czy strzelanie palcami jest groźne dla zdrowia? Póki co nie ma naukowych dowodów na to, że strzelając palcami, można zrobić sobie krzywdę. Są za to dowody, że nie jest to szkodliwe.

Donald L. Unger, amerykański lekarz, przez blisko 60 lat wyłamywał sobie palce wyłącznie lewej dłoni, prawą zostawiając w spokoju. Po tym czasie porównano stan obu dłoni – okazało się, że wieloletnie strzelanie palcami nie miało wpływu na stan stawów.

Za to odkrycie w 2009 r Unger dostał nagrodę Ig Nobla – humorystyczny odpowiednik nagrody Nobla za odkrycia i prace naukowe, które (wg Wikipedii) „najpierw śmieszą, a potem skłaniają do myślenia oraz odkrycia, które nie mogą lub nie powinny być powtarzane”, które przyznaje czasopismo Annals of Improbable Research z Cambridge, Massachusetts.

Mimo to jednak strzelanie palcami, zwłaszcza częste, może doprowadzić do podrażnień i bólu w tej okolicy – a wyłamując palce ze zbyt dużym naciskiem można uszkodzić torebkę stawową, nadwerężyć stawy, skręcić więzadła, a w pewnych przypadkach nawet (przed czym ostrzegają niektórzy ortopedzi) złamać kość.

Sygnałem ostrzegawczym jest ból i opuchlizna palców oraz zmniejszenie sprawności dłoni – jeśli pojawią się u ciebie to znak, że warto skonsultować się ze specjalistą.

Katarzyna Hubicz