Skurcze macicy - przyczyny. Na jakie choroby wskazują skurcze macicy?

Skurcze macicy zazwyczaj są związane z fizjologią cyklu płciowego. Dzięki nim macica oczyszcza się ze złuszczającej się śluzówki. Jednak jeśli skurcze macicy są nagłe, silne lub narastające, a dodatkowo towarzyszą im inne niepokojące objawy, może to wskazywać na wiele nieprawidłowości. Sprawdź, jak rozpoznać skurcze macicy, jakie są przyczyny tej dolegliwości i na jakie choroby mogą wskazywać.

Spis treści

1. Skurcze macicy przed okresem: zespół bolesnego miesiączkowania
2. Skurcze macicy: niedoczynność tarczycy
3. Skurcze macicy: wkładka domaciczna
4. Skurcze macicy: przewlekły stan zapalny przydatków
5. Skurcze macicy: wady w budowie macicy
6. Skurcze macicy: polipy
7. Skurcze macicy: endometrioza
8. Rak trzonu macicy (rak endometrium)
9. Skurcze macicy: adenomioza
10. Skurcze macicy: mięśniak

Skurcze macicy nie zawsze oznaczają patologiczne zmiany jej obrębie. Zazwyczaj są związane z fizjologią cyklu płciowego, dlatego zjawiskiem normalnym jest regularnie powtarzający się ból, który występuje pomiędzy 10 a 20 dniem cyklu, trwa kilka dni i ustępuje do następnego razu.

W tym czasie poziom estrogenu w organizmie kobiety stopniowo wzrasta i stymuluje błonę śluzową macicy do rozrostu. Pojawiają się wtedy skurcze, dzięki którym macica oczyszcza się ze złuszczającej się śluzówki. Jednak jeśli skurcze macicy są nagłe, silne lub narastające, a dodatkowo towarzyszą im inne niepokojące objawy, np. krwawienie, są powody do niepokoju. Jakie mogą być przyczyny takiego stanu?

Skurcze macicy przed okresem: zespół bolesnego miesiączkowania

Zespół bolesnego miesiączkowania - pierwotne bóle menstruacyjne - to zespół objawów fizycznych, głównie bólów zlokalizowanych w podbrzuszu i okolicy krzyżowej, których przyczyną są skurcze macicy. Występuje on tuż przed i na początku miesiączki. Przyczyną bolesnego miesiączkowania jest nadmierne (w stosunku do progesteronu) wytwarzanie estrogenów w drugiej połowie cyklu. W wyniku dysproporcji hormonalnej macica zostaje pobudzona do wytwarzania prostaglandyn - hormonów, które powodują jej skurcze (prostaglandyny działają w miejscu wytwarzania).

Objawami współtowarzyszącymi mogą być nudności, wymioty, zawroty głowy i omdlenia. Problem menstruacyjnych dolegliwości bólowych dotyczy głównie dziewcząt w okresie dojrzewania. Z biegiem czasu objawy te nie są już tak dokuczliwe lub ustępują.

Skurcze macicy: niedoczynność tarczycy

Hormony tarczycy są odpowiedzialne za właściwe wydzielanie hormonów płciowych przez jajniki i prawidłowe dojrzewanie komórki jajowej. Im niższa aktywność tarczycy, tym przysadka mózgowa aktywniej stymuluje ją do wytwarzania większej ilości hormonów. W wyniku wzmożonej aktywności przysadki jajniki w nadmiarze produkują estrogen. Dlatego u kobiet z niedoczynnością tarczycy menstruacja może pojawić się przedwcześnie lub zbyt późno oraz cechować się bolesnymi skurczami macicy.

Skurcze macicy: wkładka domaciczna

Wkładka wewnątrzmaciczna może zwiększać natężenie obecnego podczas okresu bólu podbrzusza lub zaostrzać istniejący stan zapalny. Wówczas pojawiają się skurcze macicy, bóle podbrzusza, plamienia międzymiesiączkowe oraz podwyższona temperatura ciała. W takiej sytuacji należy skontaktować się z lekarzem.

Skurcze macicy: przewlekły stan zapalny przydatków

Przydatki to w terminologii medycznej wspólna nazwa dla jajników, jajowodów i więzadeł macicy. Narządy te znajdują się blisko siebie, w związku z tym stan zapalny zazwyczaj obejmuje od razu cały obszar. Do zapalenia przydatków dochodzi najczęściej wskutek inwazji bakterii z pochwy poprzez macicę do przydatków. Objawami stanu zapalnego są ostre, bolesne skurcze w dole brzucha, wysoka temperatura - do 38 °C. Zdarzają się też wymioty i omdlenia.

Skurcze macicy: wady w budowie macicy

Silny, skurczowy ból macicy może być wynikiem wad w jej budowie. Na przykład na skutek całkowicie zarośniętej błony dziewiczej krew nie odpływa, tylko zostaje w macicy, co objawia się bólem i skurczami. Omawiane dolegliwości nasilają się, gdy szyjka macicy jest wąska, a odpływ krwi utrudniony, co jest charakterystyczne dla kobiet, które jeszcze nie rodziły.

Skurcze macicy: polipy

Polipy macicy, inaczej gruczolaki, to przerośnięte fragmenty błony śluzowej macicy, które powstają prawdopodobnie na skutek zaburzeń hormonalnych (podwyższonego poziomu estrogenów). Charakterystyczne bóle, podobne do bólów porodowych, czyli skurcze, pojawiają się dopiero wtedy, gdy polip jest większych rozmiarów. Dlatego do lekarza należy się zgłosić, kiedy pojawią się plamienia międzymiesiączkowe, bóle po stosunku czy upławy o charakterze galaretowatym.

Skurcze macicy: endometrioza

Endometrioza, czyli przerost powierzchni błony śluzowej macicy, objawia się obfitymi krwawieniami miesiączkowymi oraz bardzo silnymi bólami menstruacyjnymi. Przyczyną dolegliwości bólowych są krwawienia z ognisk endometriozy, które powodują podrażnienie otrzewnej oraz rozciąganie okolicznych tkanek, co wyzwala silny skurcz macicy i ból w obrębie miednicy małej.

SPRAWDŹ >> Jakie są objawy endometriozy i jak ją leczyć?

Rak trzonu macicy (rak endometrium)

Na skutek patologicznego przerostu błony śluzowej macicy dochodzi do zmian nowotworowych. Najczęstszymi objawami raka endometrium są ropne upławy, nieregularne krwawienia, plamienia międzymiesiączkowe u kobiet w okresie rozrodczym oraz krwawienia pomenopauzalne. Silne bóle o charakterze skurczowym w dole brzucha pojawiają się dopiero w zaawansowanym stadium choroby.

SPRAWDŹ >> Rak błony śluzowej trzonu macicy to nowotwór złośliwy. Jak go rozpoznać i wyleczyć?

Skurcze macicy: adenomioza

Adenomioza macicy jest pochodną endometriozy. Dlatego w obu przypadkach można zdiagnozować przerost błony śluzowej trzonu macicy, czyli endometrium. Różnica pomiędzy endometriozą a adenomiozą polega na lokalizacji ognisk endometrium. W przypadku adenomiozy niechciane gruczoły występują głęboko w błonie mięśniowej, podczas gdy gruczoły zlokalizowane poza nią określane są mianem endometriozy. Adenomiozę charakteryzują silne bóle o charakterze skurczowym, które występują w trakcie miesiączki lub tuż przed nią, oraz powiększony trzon macicy. Wraz z rozwojem dolegliwości skurcze w trakcie miesiączki stają się coraz silniejsze.

Skurcze macicy: mięśniak

Silne skurcze, podobne do porodowych, może wywoływać podśluzówkowy mięśniak macicy. Mięśniak ten uwypukla się do jamy macicy i poprzez szyjkę przedostaje się do pochwy. Rodzący się w ten sposób mięśniak wywołuje skurcze macicy i dolegliwości bólowe w obrębie podbrzusza.

Monika Majewska