Pięć nietypowych objawów chorej trzustki, które widać na skórze. Nie lekceważ ich

To, że trzustka niedomaga, można poznać nie tylko po bólu, ale również po stanie skóry. O chorobach trzustki mogą świadczyć takie symptomy, jak guzek siostry Mary Joseph, objaw Grey'a Turnera, czy objaw brudnej szyi, ale też dziwne grudki czy cętki. Jak je rozpoznać i jakim schorzeniom mogą towarzyszyć?

Spis treści

1. Objaw Grey'a Turnera
2. Guzek siostry Mary Joseph
3. Objaw brudnej szyi
4. Cętkowane przebarwienia i plamki na brzuchu
5. Rumień nekrolityczny pełzający

Najczęstszym objawem, który może świadczyć o tym, że trzustka niedomaga, jest ból brzucha zlokalizowany pod lewym żebrem - z reguły dość silny (a niekiedy wręcz nie do wytrzymania), dotkliwy, określany jako "przeszywający". Jednak każda z chorób trzustki objawia się nieco inaczej: np. przy jej ostrym zapaleniu ból jest nagły i bardzo silnym, przy przewlekłym zapaleniu zaś określany jest jako tępy i uporczywy.

Chora trzustka to również nadmierne wzdęcia, gazy, niewyjaśniona utrata masy ciała, gorączka, biegunki. Warto również wiedzieć, że niektóre choroby tego narządu, takie jak np. rak trzustki, przez długi czas nie dają właściwie żadnych dolegliwości bólowych, a jako pierwsze mogą pojawić się nietypowe objawy na skórze. Niektóre z nich naprawdę trudno powiązać z chorobą trzustki. 

Objaw Grey'a Turnera

To brunatnosine plamy zlokalizowane zazwyczaj w okolicy lędźwiowej, najczęściej po lewej stronie ciała. Obecność tego objawu wiąże się z ostrym zapaleniem trzustki (może on również oznaczać m.in. pęknięcie tętniaka aorty brzusznej) i świadczy o krwawieniu do przestrzeni zaotrzewnowej i martwicy tkanki podskórnej. Objaw ten pogarsza rokowania w ostrym zapaleniu trzustki i powoduje wzrost śmiertelności.

Guzek siostry Mary Joseph

To guzek, który lokalizuje się w okolicy pępka. Zazwyczaj jest twardy, czerwono-fioletowy, rzadziej jest to obrzęk lub zgrubienie skóry. Wyczuwalny przy pępku guzek powinien skłonić do szybkiej wizyty u lekarza i biopsji, a diagnostyka różnicowa tego objawu obejmuje m.in. przepuklinę pępkową, endometriozę, ropne zapalenie, a także nowotwory, w tym pierwotny nowotwór pępka i nowotwór trzustki.

Guzek siostry Mary Joseph jest przerzutem nowotworowym pochodzącym z nowotworów jamy brzusznej (mniej więcej w połowie przypadków pierwotne ognisko raka stwierdza się w trzustce, żołądku lub okrężnicy). W przypadku trzustki przerzuty do skóry najczęściej obserwowane są w przypadku gruczolakoraka trzustki.

Objaw brudnej szyi

A w zasadzie "brudnej skóry", gdyż objaw ten może pojawiać się nie tylko w fałdach skóry na szyi, ale również w dołach pachowych, na kolanach czy łokciach. To tzw. acanthosis nigricans, rogowacenie ciemne, czyli ciemnobrązowe przebarwienia skóry z towarzyszącym im nadmiernym rogowaceniem, symetrycznie zlokalizowane po obu stronach ciała.

Dotknięta nimi skóra może swędzieć lub nieprzyjemnie pachnąć. Zazwyczaj świadczą o insulinooporności lub rozwoju cukrzycy typu 2, niekiedy mogą być sygnałem ostrzegawczym raka trzustki.

Cętkowane przebarwienia i plamki na brzuchu

Uwagę powinna zwrócić również skóra na brzuchu i tułowiu pokryta cętkowanymi, sinymi przebarwieniami. Ich fachowa nazwa to livedo reticularis. Stan ten może być fizjologiczny i wynikać z narażenia na niską temperaturę, może mieć również związek z różnymi chorobami, w tym z ostrym i przewlekłym zapaleniem trzustki (odmiana LR w tych chorobach nosi nazwę objawu Wazela).

Jej mechanizm związany jest z uszkodzeniem podskórnej sieci mikronaczyń krwionośnych, do którego dochodzi w efekcie działania trypsyny, jednego z enzymów trawiennych wydzielanych przez trzustkę.

Rumień nekrolityczny pełzający

Jednym ze skórnych objawów glukagonomy - guza neuroendokrynnego trzustki - jest tzw. rumień nekrolityczny pełzający, czyli owalne zaczerwienienie łuskami i strupami na obwodzie, i z pęcherzem pośrodku (gdy pęcherz po pewnym czasie pęka, skóra boli i swędzi, a w tym miejscu dochodzi do martwicy).

Rumień ten najczęściej lokuje się na nogach, ale może również występować na dolnej części brzucha, kroczu, a nawet na twarzy.

Katarzyna Hubicz