Opuchnięte kostki u nóg. Przyczyny i sprawdzone sposoby na opuchnięte kostki

Opuchnięte kostki u nóg to problem, który zwłaszcza latem może dotknąć każdego, choć nie u każdego ma takie same przyczyny. Dlaczego puchną kostki? W jakich przypadkach z opuchniętymi kostkami można poradzić sobie, stosując domowe sposoby, a kiedy konieczna jest wizyta u lekarza?

Spis treści

1. Dlaczego kostki są opuchnięte?
2. Domowe sposoby na opuchnięte kostki
3. Opuchnięte kostki: kiedy do lekarza?
4. Opuchnięte kostki w ciąży

Opuchnięte kostki są dość powszechnym problemem. Mimo, że przeważnie dotyczą kobiet w ciąży i osób w podeszłym wieku, to wcale nie tak rzadko pojawiają się również u osób stosunkowo młodych.

Mogą mieć błahą przyczynę - i wówczas łatwo jest uporać się z nimi za pomocą powszechnie dostępnych sposobów domowych. Ale mogą też świadczyć o poważnych chorobach, dlatego problem ten zawsze warto skonsultować z lekarzem.

Dlaczego kostki są opuchnięte?

Opuchnięte kostki nigdy nie pojawiają się bez powodu. Zazwyczaj ich przyczyną są mniej lub bardziej poważne problemy związane z funkcjonowaniem niektórych narządów lub nawet układów organizmu. U osób zdrowych kostki mogą puchnąć na skutek przeciążeń związanych z  treningiem lub z powodu upału, kiedy organizm zatrzymuje duże ilości wody.

Najczęstsze przyczyny opuchniętych kostek to:

• zbyt forsowny trening - opuchlizna kostek może pojawiać się zwłaszcza po intensywnym bieganiu,
• długa podróż lub siedząca praca - do opuchlizny kostek może dojść wówczas, jeśli przez dłuższy czas siedzimy w jednej pozycji z nogami opuszczonymi do dołu - krew krąży wówczas zbyt wolno, a do tkanek przesądza się osocze, co wywołuje obrzęki,
• upały - w gorące dni organizm zatrzymuje wodę, czego efektem są opuchnięte nogi - kostki, stopy, łydki.
• zespół napięcia przedmiesiączkowego - kostki puchną wówczas już na kilka dni przed terminem spodziewanej miesiączki, kiedy na skutek zmian hormonalnych organizm zatrzymuje wodę, przez co w dolnych partiach nóg tworzą się obrzęki.
• choroby serca - opuchnięte kostki mogą sygnalizować m.in. niewydolność krążenia i niewydolność lewej komory serca, a także niewydolność żylną. Jeśli opuchliźnie kostek towarzyszy ból, a skóra nóg jest zaczerwieniona, bardzo ciepła w dotyku, można podejrzewać żylną chorobę zakrzepowo-zatorową.  
• choroby nerek - gdy upośledzona zostaje ich praca, przepływ krwi przez nerki jest mniejszy, a w efekcie dochodzi m.in, do zmniejszenia stężenia białka we krwi, co wywołuje opuchliznę kostek. Do opuchlizny kostek, a nierzadko również do opuchlizny całych kończyn dolnych dochodzi także w zespole nerczycowym, czego przyczyną jest m.in. nadmierna utrata białka wraz z moczem, tzw. białkomocz.
• zaburzenia w pracy tarczycy - opuchnięte kostki mogą być jednym z objawów niedoczynności tarczycy.
• problemy reumatoidalne - kostki mogą puchnąć w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów.
• uboczne efekty leków - do opuchlizny kostek może doprowadzić zażywanie niektórych leków hormonalnych, glikokortykosteroidów, a także pewnych leków przeciwdepresyjnych i leków na nadciśnienie.

Domowe sposoby na opuchnięte kostki

Jeśli zauważysz, że twoje kostki są opuchnięte, w pierwszej kolejności wypróbuj sprawdzone, domowe sposoby.

• połóż się z lekko uniesionymi nogami. Możesz położyć je na oparciu łóżka, kilku poduszkach itp. - chodzi o to, by nogi były uniesione pod kątem 45 stopniu w stosunku do tułowia, bo w takiej pozycji krew w żyłach będzie łatwiej krążyć. Pół  godziny takiego odpoczynku powinno przynieść efekt.
• siedząc, opieraj nogi na stołeczku. To metoda dla osób, które są akurat w pracy: jeśli siedzisz, opieraj nogi nie na podłodze, lecz na lekkim podwyższeniu, co ułatwi krążenie krwi w dolnych partiach ciała.
• rób przerwy na rozprostowanie nóg. To również sposób dla tych, którzy podróżują lub są w pracy: co jakiś czas warto zrobić sobie przerwę i przez chwilę pochodzić.
• nasmaruj skórę żelem chłodzącym - najlepiej sprawdzają się preparaty z wyciągiem z mięty, kasztanowca, heparyną, które nie tylko chłodzą, ale także uszczelniają ścianki naczynek krwionośnych, zapobiegając przesączaniu się przez nie osocza.  
• zrób chłodny kompres z kostek lodu - jeśli akurat jesteś w domu, a obrzęki są dokuczliwe, możesz schłodzić opuchnięte miejsce, nakładając chłodny kompres, co powinno pomóc.
• zrezygnuj z ciepłych kąpieli na rzecz prysznica - kąpiel, zwłaszcza długa, rozszerza naczynia krwionośne, czego efektem są zastoje krwi i obrzęki.

Zobacz galerię 11 zdjęć

Opuchnięte kostki: kiedy do lekarza?

Jeśli twoje kostki puchną często, a domowe metody przynoszą ulgę na krótko lub wcale, konieczna jest wizyta u lekarza, który oceni, czy opuchnięte kostki są objawem choroby i zleci określone badania.

W takim przypadku konieczne jest badanie poziomu kreatyniny i mocznika oraz elektrolitów (zwłaszcza sodu i potasu), co pozwala ocenić pracę nerek. Lekarz powinien ci również zlecić badania w kierunku hormonów tarczycy (oznaczenie poziomu TSH, FT3, FT4), określić czynnik reumatoidalny RF i D-dimery (oznacza się je m.in. w przypadku podejrzenia zakrzepicy żył głębokich kończyn dolnych).

Kolejnym badaniem, zlecanym zazwyczaj po otrzymaniu wyników poprzednich testów - o ile nie wskazały one przyczyny opuchlizny kostek - może być echo serca i USG Dopplera kończyn dolnych. Dopiero na ich podstawie lekarz zaleca odpowiednie leczenie lub kieruje do właściwego specjalisty.

Opuchnięte kostki w ciąży

Opuchlizna kostek często towarzyszy również przyszłym mamom - zwłaszcza w II i w III trymestrze ciąży. Spuchnięte kostki w ciąży są wówczas przede wszystkim efektem zachodzących w organizmie przyszłej mamy zmian hormonalnych i związanego z nimi zatrzymywania nadmiernych ilości wody.

Ale nie jest to jedyny powód: opuchnięte kostki mogą być również efektem ucisku powiększającej się macicy na żyły, co utrudnia odpływ krwi z nóg, są również związane z większą niż przed ciążą ilością krwi, krążącej w organizmie przyszłej mamy.

Katarzyna Hubicz