Od biegunki po gorączkę – jak rozpoznać objawy zatrucia po powodzi i kiedy udać się do lekarza?

W przypadku powodzi zagrożenie dla zdrowia nie kończy się wraz z ustąpieniem wody. Wręcz przeciwnie, to właśnie wtedy pojawia się poważne ryzyko związane z zatruciem. Zanieczyszczona woda, skażone jedzenie, a także obecność metali ciężkich, pestycydów i pasożytów może stanowić zagrożenie zarówno dla ludzi, jak i zwierząt.

Zatrucia po powodzi

Kontakt z zanieczyszczonym środowiskiem po powodzi stanowi zagrożenie dla zdrowia. Nierozsądne zachowania na zalanym kilka dni wcześniej terenie mogą skutkować wieloma problemami.

Zatrucie bakteriami i wirusami (woda i jedzenie)

Woda w trakcie i po powodzi może być zanieczyszczona fekaliami, gnijącymi odpadami i różnymi nieczystościami. Mycie rąk, kąpiel i picie takiej wody może spowodować zatrucie, podobnie jak spożycie żywności, która została zalana lub była przechowywana w nieodpowiedni sposób.

• cholera - bakteria Vibrio cholerae może występować w zanieczyszczonej wodzie pitnej, objawy obejmują ostrą biegunkę, wymioty, odwodnienie i wstrząs,
• czerwonka - prowadzi do ostrej biegunki, skurczów brzucha, gorączki i odwodnienia.
• leptospiroza - bakteria przenoszona przez wodę zanieczyszczoną moczem zwierząt, powoduje gorączkę, bóle mięśni, dreszcze, a w ciężkich przypadkach uszkodzenie nerek, wątroby i zapalenie opon mózgowych,
• wirusowe zapalenie wątroby typu A - może być spowodowane spożyciem skażonej żywności lub wody, objawy to zmęczenie, nudności, żółtaczka, bóle brzucha i gorączka.

Zatrucie pasożytami (woda i jedzenie)

Spożycie zanieczyszczonej wody lub jedzenia może prowadzić do zakażenia pasożytami jelitowymi, podobnie jak bezpośredni kontakt z wodą powodziową.

• lamblioza - choroba pasożytnicza spowodowana spożyciem skażonej wody, objawia się biegunką, wzdęciami, skurczami brzucha, zmęczeniem i odwodnieniem,
• cryptosporidium - pasożyt występujący w wodzie zanieczyszczonej odchodami zwierząt, objawy zakażenia obejmują wodnistą biegunkę, ból brzucha, nudności, wymioty i gorączkę,
• włośnica - pasożyt, którym można się zarazić poprzez spożycie mięsa, które mogło mieć kontakt z zanieczyszczoną wodą, objawy to bóle brzucha i mięśni, nudności, wymioty, gorączka i obrzęki.
• schistosomatoza - pasożyty te przenikają przez skórę podczas kąpieli w zanieczyszczonej wodzie, objawy obejmują swędzenie, wysypkę, bóle brzucha, krwawienie z układu moczowego i pokarmowego.

Zatrucie metalami ciężkimi (woda i gleba)

Woda powodziowa może zmywać metale ciężkie z gleby, obszarów przemysłowych i odpadów chemicznych do rzek i wodociągów. Niebezpieczny jest też kontakt z wodą lub jedzeniem zanieczyszczonym glebą.

• ołów - zatrucie ołowiem może wystąpić przez picie zanieczyszczonej wody lub spożywanie roślin, które wyrosły na skażonej glebie, objawy to bóle głowy, nadciśnienie, osłabienie mięśni, zmiany neurologiczne i uszkodzenie nerek,
• rtęć - może przedostać się do ekosystemu z przemysłowych odpadów, zatrucie objawia się problemami neurologicznymi, drżeniem rąk, zaburzeniami mowy, pamięci i koordynacji ruchowej.
• kadm - gromadzi się w organizmie po spożyciu skażonej wody lub produktów rolnych, prowadzi do problemów z nerkami, chorób płuc, uszkodzenia kości i zaburzeń trawienia.

Zatrucie pestycydami, chemikaliami rolniczymi i przemysłowymi

Powódź może zmywać pestycydy i chemikalia z pól uprawnych oraz terenów przemysłowych do źródeł wody pitnej lub terenów mieszkalnych. Skażona woda lub kontakt z zanieczyszczonymi powierzchniami może prowadzić do zatrucia.

• organofosforany - związki stosowane jako środki ochrony roślin, mogą powodować zatrucie poprzez kontakt ze skażoną wodą, powietrzem lub pożywieniem, objawy obejmują ból głowy, nudności, problemy z oddychaniem, a w cięższych przypadkach drgawki i śpiączkę,
• herbicydy - zatrucie tymi substancjami objawia się bólem brzucha, zawrotami głowy, problemami z oddychaniem, uszkodzeniem wątroby i nerek,
• insektycydy - kontakt z tymi substancjami może prowadzić do bólów i zawrotów głowy, nudności, a w poważniejszych przypadkach do problemów neurologicznych,
• benzen - związek chemiczny, który może przedostać się do wód gruntowych, zatrucie objawia się zawrotami głowy, zmęczeniem i problemami z oddychaniem.

Jak uniknąć zatrucia?

Aby uchronić się przed zatruciami po powodzi należy przestrzegać kilku kluczowych zasad. Po pierwsze, unikać kontaktu i spożywania wody, która mogła być skażona. Należy korzystać z wody butelkowanej dopóki nie pojawi się komunikat, że woda kranowa jest bezpieczna, ale warto ją przegotowywać przez najbliższych kilka tygodni.

Do gotowania, mycia rąk i sprzątania również należy używać przegotowanej lub butelkowanej wody. Żywność, która miała kontakt z wodą powodziową powinna być bezwzględnie wyrzucona, nawet jeżeli opakowanie wydaje się nienaruszone.

Podczas sprzątania mieszkania po powodzi należy nosić rękawice ochronne i maski, aby uniknąć kontaktu z bakteriami i chemikaliami obecnymi w wodzie. Wszelkie powierzchnie powinny być dokładnie zdezynfekowane, a miejsca narażone na długotrwały kontakt z wodą mogą wymagać profesjonalnego czyszczenia.

Paula Komendarczuk