Obrzęki nóg mogą świadczyć o groźnym raku. Co jeszcze powinno zaniepokoić?

Obrzęki na kostkach i łydkach zwykle kojarzymy z chorobą serca lub nerek. Tymczasem mogą one świadczyć również o raku pęcherza moczowego w zaawansowanym stadium. Nowotwór ten co roku w Polsce diagnozuje się u blisko 7 tys. osób, często dopiero na późnym etapie. Z tego powodu wielu chorych nie ma szansy na skuteczne leczenie.

Rak pęcherza moczowego to drugi pod względem częstości występowania nowotwór układu moczowego. Liczba jego przypadków stale wzrasta - w ciągu ostatniej dekady wzrosła aż o połowę, a mężczyźni chorują średnio cztery razy częściej niż kobiety. Z danych, które znajdują się w Krajowym Rejestrze Nowotworów wynika, że w Polsce w 2020 r. liczba zachorowań na nowotwór złośliwy pęcherza moczowego wyniosła 4815 przypadków u mężczyzn i 1516 przypadków u kobiet, a liczba zgonów wyniosła 4 117 przypadków (3202 u mężczyzn i 915 u kobiet).

Jedną z przyczyn tego nowotworu jest palenie papierosów - toksyczne substancje z dymu wydalane są wraz z moczem, a gdy ten zalega w pęcherzu moczowym, docierają do jego ścianek, wywołując niekorzystne zmiany. Do raka pęcherza mogą doprowadzić również m.in. częste infekcje układu moczowego.

Obrzęki pojawiają się w późnym stadium raka

Objawy raka pęcherza moczowego nie zawsze są oczywiste. Jednym z najczęstszych objawów tego nowotworu jest krew w moczu, ale łatwo go przeoczyć, gdyż wiele osób (również mężczyzn, którzy oddają mocz na siedząco) nie zagląda to wnętrza muszli po mikcji.

Pozostałe objawy tego nowotworu mogą naśladować te, które występują w przebiegu infekcji czy kamicy. Dlatego raka pęcherza często wykrywa się dopiero w zaawansowanym stadium, kiedy trudno jest go skutecznie wyleczyć. Wówczas bowiem pojawiają się bardziej widoczne i odczuwalne objawy. Jednym z nich są obrzęki limfatyczne kończyn dolnych - dochodzi do nich na skutek zajęcia węzłów chłonnych miednicy.

Inne możliwe objawy zaawansowanego raka pęcherza moczowego to m.in:

• mocz z krwią
• guz wyczuwalny w okolicy nadłonowej
• powiększone węzły chłonne
• bóle pleców i ból w okolicy nadłonowej
• uczucie bolesnego parcia na mocz
• ból w kościach (jeśli doszło do przerzutów).

Pozostałe objawy raka pęcherza moczowego

Warto pamiętać, że nowotwór ten daje również wczesne objawy. Tym najbardziej oczywistym jest wspomniana już krew w moczu, która pojawia się stale lub co pewien czas nawraca. Jej obecność można podejrzewać, jeśli mocz jest ciemny lub widać w nim czerwone pasemka.

Inne możliwe objawy raka pęcherza moczowego na wczesnym etapie to m.in.:

• ból i pieczenie odczuwane w trakcie oddawania moczu
• częstomocz
• uczucie nie w pełni opróżnionego pęcherza moczowego.
• pobolewanie  pleców i brzucha.

Jak diagnozuje się raka pęcherza moczowego?

Rak pęcherza moczowego może rozwijać się podstępnie. I chociaż część przypadków stanowią guzy powierzchowne o niskim stopniu złośliwości, objawów nie wolno bagatelizować - o dalszych rokowaniach decyduje bowiem czas, jaki mija od pojawienia się objawów do postawienia diagnozy.

Wstępną diagnostykę przeprowadza lekarz pierwszego kontaktu, który na podstawie wyników badań kieruje pacjenta do urologa - lekarza zajmującego się chorobami układu moczowego. W trakcie diagnostyki konieczne jest wykonanie badania USG dróg moczowych, a także cytologia osadu moczu, która pozwala na ocenę osadu komórkowego obecnego w moczu.

Nieprawidłowe wyniki tych badań stanowią podstawę do wykonania cystoskopii, w trakcie której do pęcherza moczowego przez cewkę wprowadzany jest wziernik. Badanie to pozwala na ocenę wnętrza pęcherza i wykrycie nawet niewielkich zmian. Obecnie za najskuteczniejszą uważa się cystoskopię w świetle niebieskim, gdyż pozwala ona na wykrycie zmian niewidocznych w świetle białym.

W przypadku podejrzenia raka pęcherza moczowego konieczne może być również wykonanie innych badań, w tym urografię TK, czy RTG jamy brzusznej.

Katarzyna Hubicz