Na dobry sen, trawienie i cholesterol. Polacy lekceważą niedobory, a skutki są poważne

Niedobory tej witaminy mogą powodować objawy podobne do różnych chorób - pogorszenie kondycji skóry, wypadanie i siwienie włosów, zaburzenia trawienia, zwiększone ryzyko chorób serca i układu krążenia, a nawet stany depresyjne i symptomy demencji. Jak uniknąć długiej listy dolegliwości? Zadbaj o właściwy poziom tej bardzo istotnej witaminy.

Niacyna, czyli witamina B3

Niacyna, czyli witamina B3 jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jej niedobory mogą prowadzić m.in. do poważnych zaburzeń funkcjonowania układu nerwowego i pokarmowego, a także negatywnie wpływać na stan skóry.

W przypadkach znaczących niedoborów witaminy B3 istnieje nawet ryzyko rozwoju pelagry, choroby potencjalnie zagrażającej życiu. Niacyna uczestniczy w ponad 300 reakcjach biochemicznych niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, co podkreśla jej fundamentalne znaczenie dla zdrowia.

Witamina B3 - groźne skutki niedoboru 

Zrozumienie - i docenienie - roli witaminy B3, jej niedoborów oraz źródeł występowania jest kluczowe dla utrzymania odpowiedniego stanu zdrowia. Niedobory niacyny mogą objawiać się klinicznie poprzez szereg symptomów, które nierzadko bywają kojarzone z innymi schorzeniami.

Warto tu wymienić takie objawy jak m.in. zmęczenie, zaburzenia trawienia, stany zapalne skóry, stany depresyjne, objawy demencyjne.

Zapotrzebowanie dzienne na niacynę dla dorosłego człowieka wynosi od 14 do 17 mg. Długotrwały niedobór witaminy B3 może prowadzić do rozwoju pelagry - poważnej choroby charakteryzującej się między innymi zaczerwienieniem i szorstkością skóry.

Osoby cierpiące na pelagrę wykazują zwiększoną podatność na otarcia, bolesne stany zapalne błony śluzowej jamy ustnej oraz bolesne, wrzodziejące pęcherze. Choroba ta może również manifestować się objawami gastroenterologicznymi, takimi jak biegunki, zaparcia czy wymioty, a także objawami neuropsychiatrycznymi. Nieleczone niedobory niacyny stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia i życia pacjenta.

Badania wskazują również, że obniżony poziom niacyny sprzyja m.in. obniżeniu nastroju i depresji, jak również zaburzeniom pamięci, zaburzeniom orientacji i nieprawidłowej przemianie materii. Nawet niewielkie niedobory witaminy mogą prowadzić do wypadania włosów, zaburzenia wzrostu włosów, dolegliwości skórnych i przedwczesnego siwienia. 

Niedobory witaminy B3 występują zwłaszcza u osób, które nie stronią od dużych ilości alkoholu, kawy, cukru i białej mąki. Niewystarczającej ilości witaminy PP sprzyja także upośledzone wchłanianie spowodowane chorobami jelit i nerek. Wyniki niektórych badań sugerują, że na niski poziom niacyny narażeni są także pacjenci zmagający się z zaburzeniami psychicznymi, w tym schizofrenią i depresją.

Witamina B3 - rola w organizmie 

Witamina B3 czyli niacyna (witamina PP), odgrywa szereg kluczowych ról, m.in: 

• wpływa na prawidłową pracę układu nerwowego 
• wpływa na prawidłowy przebieg procesów w układzie pokarmowym 
• korzystnie wpływa na układ krążenia, m.in. obniżając ciśnienie krwi czy zmniejszając ryzyko miażdżycy
• sprzyja prawidłowemu metabolizmowi białek, lipidów, węglowodanów, kwasów nukleinowych 
• jest prekursorem koenzymów NAD i NADP, przez co wpływa m.in. na syntezę cholesterolu
• bierze udział w procesach syntezy szeregu homonów, m.in. insuliny, tyroksyny, kortyzolu oraz hormonów płciowych
• niacyna ma wpływ na kondycję skóry, m.in. zmniejsza przebarwienia, zwiększa produkcję kolagenu, chroni przed łuszczeniem naskórka, szkodliwym promieniowaniem UV 
• sądzi się, że właściwa podaż witaminy B3 może zmniejszać ryzyko niektórych nowotworów 
• witaminę B3 wykorzystuje się w leczeniu chorób psychicznych, m.in. depresji, schizofrenii, jak również może pomagać w powrocie do zdrowia po udarze
• B3 wspiera leczenie objawów zapalenia stawów
• uważa się, że niacyna może mieć korzytny wpływ na potencję 
• niacyna polecana jest dla osób aktywnych fizycznie, gdyż ułatwia regenerację i zmniejsza zakwasy 
• niacyna, będąca jedną z witamin grupy B, odgrywa kluczową rolę w regulacji poziomu tryptofanu, niezbędnego aminokwasu w procesie syntezy melatoniny, hormonu odpowiedzialnego za regulację cyklu snu. Niedobory tej witaminy mogą przyczyniać się do występowania zaburzeń snu, w tym bezsenności.

Witamina B3 (niacyna) - naturalne źródła 

Witamina B3, znana również jako niacyna lub witamina PP, jest związkiem obejmującym kwas nikotynowy oraz jego amid, nikotynamid. Jej odkrycie miało miejsce w 1873 roku dzięki austriackiemu chemikowi Hugo Weidelowi, który początkowo badał nikotynę. Z biegiem czasu zrozumiano jednak kluczową rolę, jaką witamina B3 odgrywa w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu ludzkiego.

Niacyna jest syntetyzowana przez bakterie jelitowe, ale warto zaznaczyć, że nadmierne spożycie cukrów może przyczyniać się do obniżenia jej poziomów w organizmie. Ta witamina odgrywa istotną rolę w wielu procesach metabolicznych, co czyni ją niezbędnym składnikiem diety.

Podstawowym źródłem witamin powinno być pożywienie. Witamina B3 znajduje się w wielu produktach spożywczych, m.in. w mięsie, rybach, drożdżach, orzechach oraz ziarnach. Ze względu na jej znaczenie w wielu procesach metabolicznych i ogólnoustrojowych, konieczne jest monitorowanie i utrzymanie jej odpowiedniego poziomu w organizmie.

Produkty, które są szczególnie bogate w niacynę to m.in. wątróbka, drożdże, rośliny strączkowe, ryby morskie, pomidory, mąka z pełnego przemiału, orzeszki ziemne i cebula. Warto mieć na uwadze, że witamina B3 zawarta w produktach roślinnych jest przyswajana w niewielkim stopniu i tylko 25 proc. z niej może być wykorzystane przez organizm. 

Pamiętajmy, że suplementy diety nigdy nie zastąpią witamin przyjmowanych z pokarmem i nie powinny być traktowane jako alternatywa dla zdrowej diety, a raczej jej ewentualne uzupełnienie.

Katarzyna Głuszak