Miażdżyca coraz częściej u coraz młodszych. Niekiedy wystarczą proste zmiany, by jej uniknąć

Miażdżyca to jeden z poważniejszych problemów kardiologicznych, z jakimi mierzą się pacjenci — i to coraz młodsi pacjenci. Dlaczego granica problemów kardiologicznych się przesuwa? Dlaczego choroby sercowo-naczyniowe coraz częściej dotyczą też młodych osób, nawet tych, które prowadzą aktywny tryb życia?

Coraz więcej przypadków miażdżycy wśród młodych osób - przyczyny

W Polsce na chorobę niedokrwienną serca spowodowaną miażdżycą cierpi około miliona osób. W Europie ta choroba odpowiada za ponad 40  proc. zgonów przed 75. rokiem życia. Dlaczego miażdżycę rozpoznaje się coraz częściej i u coraz młodszych? 

Miażdżyca to nie tylko skutek braku ruchu, niewłaściwej diety czy niezdrowego stylu życia. To również możliwy efekt uwarunkowań genetycznych.

Miażdżyca może być także powodowana stresem i bywa efektem niektórych chorób metabolicznych, które — szczególnie we wczesnych etapach — nie zawsze są dobrze rozpoznawane.

Na liście przyczyn miażdżycy znajdują się również zaburzenia hormonalne — u mężczyzn np. niski poziom cholesterolu, a u kobiet zespół policystycznych jajników (PCOS). Dr hab. n. med. Patryk Lipiński, ekspert Fundacji Saventic, zauważa:

Choroby genetycznie uwarunkowane, takie jak LAL-D, mogą przyspieszyć rozwój zmian miażdżycowych, niezależnie od stylu życia pacjenta. W przebiegu niedoboru lipazy lizosomalnej (LAL-D) obserwuje się zaburzenia gospodarki lipidowej (dyslipidemię), które mogą predysponować do wcześniejszego rozwoju zmian miażdżycowych.

Istnieją również badania dotyczące płodowego pochodzenia miażdżycy, które wskazują, że miażdżyca może zaczynać się już w życiu płodowym. Wnioski te opierają się jednak na badaniach płodów przedwcześnie urodzonych lub poronionych, co rodzi wątpliwości co do ich reprezentatywności dla ogólnej populacji.

Z drugiej strony, doniesienia dotyczące miażdżycy u dzieci i młodzieży nie budzą już takich zastrzeżeń. Sądzi się, że m.in. niewłaściwa dieta matek w ciąży może mieć wpływ na rozwój miażdżycy już w życiu płodowym.

Współczesny tryb życia sprzyja miażdżycy

Ale pamiętajmy, że przyczyny zmian miażdżycowych u osób w wieku 20+ czy 30+ to wciąż również zła dieta i brak aktywności fizycznej, a więc czynniki, na które mamy wpływ.

Bo, powiedzmy sobie szczerze, jak współcześnie wygląda życie wielu młodych osób? Wstanie z łóżka, a potem siedząca praca, często zdalna. Jeśli w biurze — to po drodze podróż samochodem.

Potem wieczorna rozrywka, znowu przed ekranem. Mało ćwiczeń i zła dieta to prosta droga do odkładania się cholesterolu na ściankach naczyń krwionośnych. Tak powstają blaszki miażdżycowe. A stąd już tylko krok do zawału serca czy udaru mózgu.

CZYTAJ TEŻ: Infekcje, zimno, zła pogoda. Kardiolog wyjaśnia, jak jesień wpływa na serce

4 najczęstsze objawy stanu przedzawałowego. Co powinno zaalarmować?

Zobacz galerię 4 zdjęcia

Jak zmniejszyć ryzyko rozwoju miażdżycy u młodych osób? 

A przecież w wielu przypadkach wystarczyłoby więcej się ruszać i zdrowiej jeść. Tymczasem coraz większy odsetek społeczeństwa ma chorobę otyłościową.

Nie bez znaczenia dla rozwoju miażdżycy jest także wysoki poziom stresu, w którym codziennie żyjemy. A kortyzol powoduje m.in. wzrost ciśnienia krwi, może sprzyjać zwiększeniu masy ciała i prowadzić do uszkodzeń naczyń krwionośnych.

Miażdżyca u młodych może rozwijać się po cichu. Pojawiają się objawy, które mogą sugerować wiele innych schorzeń, albo po prostu zmęczenie czy przepracowanie.

Tymczasem w organizmie rozwijają się zmiany, które mogą zakończyć się poważnymi komplikacjami dla zdrowia i prawdziwą tragedią. Na jakie „niepozorne” symptomy warto zwrócić uwagę?

• Chroniczne zmęczenie, nieuzasadnione innymi czynnikami
• Bóle brzucha, które nawracają i nie są uzasadnione przez inne czynniki
• Powiększenie wątroby
• Powiększenie śledziony
• Podwyższony poziom cholesterolu. Jeśli masz podwyższony poziom cholesterolu, może zainteresuje Cię artykuł: Boisz się, że ser podnosi cholesterol? Sprawdź kilka zdrowszych opcji.

Jeśli którykolwiek z tych objawów pojawia się regularnie, warto skonsultować się z lekarzem i przeprowadzić odpowiednie badania, w tym testy na poziom cholesterolu oraz ewentualne badania genetyczne, aby wykluczyć choroby takie jak LAL-D

– podkreśla dr hab. n. med. Patryk Lipiński.

Jak można zapobiegać miażdżycy?

• Wprowadź do swojego codziennego grafiku regularną aktywność fizyczną, aby wspierać zdrowie serca. Staraj się ćwiczyć co najmniej 150 minut w tygodniu, co może obejmować spacerowanie, bieganie, pływanie lub jazdę na rowerze.
• Dbaj o odpowiednią dietę, bogatą w owoce, warzywa, pełnoziarniste produkty, zdrowe tłuszcze i białka.
• Ogranicz spożycie tłuszczów nasyconych, cukrów prostych oraz przetworzonej żywności, co pomoże utrzymać prawidłowy poziom cholesterolu.
• Rzuć palenie i unikaj dymu tytoniowego. Palenie, także bierne, zwiększa ryzyko chorób sercowo-naczyniowych oraz miażdżycy, a jego eliminacja znacznie poprawia zdrowie serca.
• Regularnie badaj poziom cholesterolu, szczególnie jeśli masz obciążenia genetyczne. Wczesne wykrycie problemów z cholesterolem pozwala na szybkie wprowadzenie zmian w diecie i stylu życia.
• Naucz się skutecznych metod radzenia sobie ze stresem. Wysoki poziom stresu może wpływać negatywnie na zdrowie serca, dlatego ważne jest, aby znaleźć równowagę w codziennym życiu. Może medytacja? Joga? Techniki oddechowe? Także regularna aktywność fizyczna sprzyja obniżeniu poziomu stresu - i poprawiać ogólne zdrowie, zarówno w aspekcie fizycznym, jak i w kwestii psychiki. 

CZYTAJ TEŻ: Sposób na schudnięcie, który pokocha też twoje serce. Kardiolożki potwierdzają skuteczność

Katarzyna Głuszak