Mało znana postać półpaśca. Na czym polega półpasiec oczny i jak bardzo jest groźny?
Postać oczna półpaśca jest mało znana – za to bardzo groźna. Wiele osób zmaga się z trwałym pogorszeniem lub znaczną utratą wzroku. Problem w tej postaci półpaśca stanowią też nawroty, które zdarzają się w większości przypadków. Jakie są objawy postaci ocznej półpaśca? Jak można się chronić? Wyjaśniamy.
- Postać oczna półpaśca jest mało znana, ale bardzo groźna: często wiąże się z nawrotami, pogorszeniem lub nawet utratą wzroku
- Półpasiec oczny powoduje zmiany wzdłuż nerwu trójdzielnego
- Wirus wywołujący różne postaci półpaśca w postaci utajonej pozostaje m.in. w komórkach zwojowych rdzenia czy w zwojach nerwowych czaszkowych.
Półpasiec oczny - groźny dla wzroku i często nawracający
Półpasiec – choroba wywoływana przez reaktywację wirusa VZV – pojawia się jako reaktywacja uśpionego wirusa, np. u osób z obniżoną odpornością.W postaci utajonej pozostaje m.in. w komórkach zwojowych rdzenia czy w zwojach nerwowych czaszkowych.
Półpasiec oczny – HZO, Herpes Zoster Ophthalmicus, powoduje zmiany wzdłuż nerwu trójdzielnego (V1). Zmiany obejmują m.in.skórę czoła,skórę powiek,spojówkę oka,rogówkę oka.
Skutki półpaśca ocznego
Skutki? Możliwe są owrzodzenia w rogówce. Nieleczony półpasiec oczny może powodować pogorszenie widzenia, utratę wzroku, porażenia nerwu okoruchowego, neuralgię półpaścową.
W badaniu opublikowanym na łamach American Journal of Ophthalmology zwrócono uwagę na częstość na nawrótów w przebiegu półpaśca ocznego. To nie koniec złych wiadomości: z każdym nawrotem rośnie ryzyko, że wzrok pogorszy się bardziej.
W badaniu uwzględniono dane od 869 pacjentów z pierwszym ostrym rzutem półpaśca ocznego. Pacjentów obserwowano średnio przez 6,3 roku.
- Stwierdzono 551 nawrotów (a więc tylko u 318 pacjentów nie było nawrotu).
- W 23 proc. przypadków nastąpił więcej niż jeden nawrót
- U 34,8 proc. osób doszło do zapalenia błony naczyniowej oka
- U 32,8 proc. osób doszło do zapalenia rogówki
Ospa wietrzna - jak wygląda? Wysypka przy ospie [ZDJĘCIA]
Średnio nawrót następował już po ok. 3,5 mies. Częściej u osób z czynnikami ryzyka – leczenie immunosupresyjne, podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe, zajęcie rogówki, zapalenie błony naczyniowej oka.
437 osób dostało kortykosteroidy – ponad 42 proc. z tych osób doświadczyło nawrotu. Głównie w postaci zapalenia błony naczyniowej.
Po zaprzestaniu leczenia, już w ciągu 1,4 mies. następowały nawroty. Przed upływem 7 mies. do nawrotu doszło u 90 proc. osób.
Skutki? Umiarkowana utrata widzenia:
- u 15,5 proc. pacjentów bez nawrotu
- u 29 proc. pacjentów z jednym nawrotem
- u 31 proc. pacjentów z dwoma nawrotami
- u 50 proc. pacjentów z trzema nawrotami
- u 57 proc. pacjentów z czterema nawrotami.
Ciężka utrata wzroku dotyczyła 7,6 proc. oczu pacjentów. U 3,6 proc. utrata miała trwały charakter.
Na czym polega półpasiec oczny
W tej postaci półpaśca wirus atakuje gałąź oczną nerwu trójdzielnego (V1), prowadząc do zmian skórnych i poważnych powikłań okulistycznych. Objawy półpaśca ocznego?
- Zmiany skórne – bolesne pęcherzyki i wysypka na czole, powiece, nosie (zwłaszcza na czubku nosa – objaw Hutchinsona, zwiastujący większe ryzyko powikłań ocznych).
- Objawy oczne – mogą obejmować m.in. zapalenie spojówek, zapalenie rogówki (keratitis), które może prowadzić do owrzodzeń i blizn, zapalenie błony naczyniowej (uveitis)
- Podwyższone ciśnienie śródgałkowe (jaskra wtórna)
- Ból i nadwrażliwość skóry – silna neuralgia w okolicy czoła i oka.
- Zaburzenia widzenia – w ciężkich przypadkach może dojść do trwałego uszkodzenia wzroku.
Leczenie półpaśca ocznego
W leczeniu półpaśca ocznego stosuje się m.in. leki przeciwwirusowe (acyklowir, walacyklowir, famcyklowir) – najlepiej działają podane w ciągu 72 godzin od pojawienia się objawów.
Ponadto pomocne są leki przeciwbólowe, krople okulistyczne – sterydowe i rozszerzające źrenicę w przypadku zapalenia błony naczyniowej.
Leczenie neuralgii po półpaścu również wymaga podawania leków przeciwbólowych. Możliwe powikłania po chorobie to trwałe uszkodzenie rogówki i pogorszenie wzroku, przewlekła neuralgia półpaścowa (PHN), jaskra wtórna.
Kluczowe jest więc zapobieganie. Szczepienie przeciwko półpaścowi (Shingrix) jest skuteczną metodą prewencji, szczególnie dla osób po 50. roku życia i z osłabioną odpornością.
