Jak upał w mieście wpływa na twoje zdrowie i samopoczucie?

Czy upał w mieście może być szkodliwy dla zdrowia? Jak postępować, by wysoka temperatura nie była zbyt uciążliwa? Radzimy, jak przeżyć upał w mieście.

Spis treści

1. Upał w mieście - chroń skórę przed oparzeniem
2. Upał w mieście - poć się na zdrowie
3. Upał w mieście - pij więcej, niż masz ochotę
4. Gdy pijesz za mało, grozi ci odwodnienie i udar cieplny
5. Upały w tropikach
6. Jak przeżyć upał w mieście? 9 zasad

Upał w mieście bywa nieznośny. Gdy upał dopadnie cię na wakacjach, gdzieś nad wodą, jest szansa, że wysoka temperatura ci nie zaszkodzi.

Inaczej znosimy upały w mieście. Intensywne promieniowanie słoneczne i wysoka temperatura wywołują w miejskiej atmosferze takie reakcje chemiczne, że smog wręcz utrudnia oddychanie, drażni oczy i skórę. W dodatku mury i kamienie nagrzewają się tak mocno, że temperatura jest tam o kilka stopni wyższa niż na otwartej przestrzeni. Jak sobie z tym wszystkim poradzić?

Upał w mieście - chroń skórę przed oparzeniem

W upalne dni warto zmienić swoje zachowanie, by uniknąć oparzeń słonecznych. Nie chodzi o jakąś rewolucję, ale o wykazanie się większą dozą rozsądku. Między godziną 10.00 a 16.00 lepiej nie planować wytężonego wysiłku fizycznego i unikać dłuższego przebywania na słońcu. Gdy musisz wyjść z pomieszczenia - chroń się w cieniu, noś nakrycie głowy i okulary przeciwsłoneczne, koniecznie z filtrem pochłaniającym promieniowanie UVA i UVB.

Upał w mieście - poć się na zdrowie

Zbyt wysoka temperatura potrafi w dużym stopniu zakłócić pracę organizmu - wpływa negatywnie na pracę układu pokarmowego, układu oddechowego i układu krwionośny. Do pewnego stopnia organizm potrafi się przed nią bronić sam. Uruchamia wtedy szereg tzw. reakcji termoregulacyjnych zapobiegających przegrzaniu. Pod wpływem ciepła rozszerzają się naczynka krwionośne znajdujące się w skórze, co automatycznie przyspiesza krążenie krwi (tej reakcji może towarzyszyć wzrost częstości skurczów serca i obniżenie ciśnienia tętniczego krwi - na szczęście zdarza się to rzadko).

Największe zasługi w obronie organizmu przed wysoką temperaturą ma pot, a konkretnie -  gruczoły potowe. Rosnąca temperatura pobudza je do zwiększonej produkcji potu, który parując - schładza organizm. Podczas upałów, intensywnie się pocąc, możemy stracić nawet 12 litrów wody!

Upał w mieście - pij więcej, niż masz ochotę

Wraz z potem oprócz ciepła usuwasz też z organizmu wodę i niezbędne do prawidłowego funkcjonowania sole mineralne. Dlatego podczas upałów niezależnie od tego, czy masz pragnienie, czy nie, pij co najmniej 2 litry płynów dziennie, np. wody mineralnej, soków, herbatek ziołowych lub owocowych. Co pić w czasie upałów? Nie polecamy napojów zawierających kofeinę ze względu na jej działanie moczopędne i pobudzające. Podczas upałów lepiej też unikać alkoholu.

Gdy pijesz za mało, grozi ci odwodnienie i udar cieplny

Kłopoty mogą się zacząć, gdy za mało pijesz. Przede wszystkim grozi ci odwodnienie, które prowadzi do zaburzeń w pracy wielu narządów i układów. Gdy do mózgu dociera informacja, że organizm wypocił zbyt dużo płynów, aby ocalić te resztki, które zostały, blokuje pracę gruczołów potowych. A wtedy temperatura ciała wzrasta bardzo szybko i może nawet dojść do przegrzania organizmu, czyli tzw. hipertermii. Zaczyna się ono kłopotami z układem pokarmowym i krążenia, narastającym uczuciem zmęczenia, a kończy udarem cieplnym (słonecznym).

Uwaga na leki podczas upałów

Upały źle znoszą szczególnie dzieci, osoby starsze i nadużywające alkoholu. Nadmiernym obciążeniem jest także nadwaga i otyłość, a także wszelkie choroby przewlekłe. Uważać powinni chorzy stale zażywający leki, szczególnie moczopędne i stosowane przy schorzeniach psychicznych. W odwodnionym organizmie stężenie leku staje się większe, a wtedy łatwo o jego przedawkowanie. Na czas upałów zazwyczaj lekarze doradzają odstawienie leków rozkurczowych i mających wpływ na proces pocenia się.

Upały w tropikach

Jak zachować się, kiedy temperatura w cieniu sięga nie 30, lecz 40 i więcej stopni? Miło jest wtedy przebywać w pomieszczeniach klimatyzowanych, choć nasz organizm nie przepada za tym dobrodziejstwem nowoczesności. Zbyt gwałtowne schłodzenie organizmu może spowodować nie tylko przeziębienie, ale zapoczątkować także dokuczliwe kłopoty z odcinkiem szyjnym kręgosłupa. Częste są również przypadki zachorowania na anginę i zapalenie zatok.

Ludzie źle znoszący upały, a wybierający się w tropiki, powinni po przyjeździe jeden dzień spędzić w zaciemnionym pokoju, by ich organizm choć trochę przyzwyczaił się do gorąca i ostrego słońca.

Jak przeżyć upał w mieście? 9 zasad

1. Unikaj wychodzenia na słońce i większego wysiłku fizycznego w godzinach od 10.00 do 16.00.
2. Jeśli chcesz się opalać, to ekspozycję na słońce zwiększaj stopniowo od kilku minut do max. 20-30 min. dziennie.
3. Przed wyjściem na słońce posmaruj się kremem z wysokim filtrem (anty-UVA i anty-UVB) – nakładaj je co 2 godziny.
4. Przed wyjściem z domu zakładaj czapkę z daszkiem lub kapelusz oraz okulary przeciwsłoneczne z filtrem.
5. Pij min. 4 litry płynów – najlepiej z elektrolitami.
6. Ubieraj się w jasne, lekkie ubrania z naturalnych tkanin i przewiewne, szmaciane buty lub sandały.
7. Miejsca łatwo odparzające się często myj, a po dokładnym osuszeniu posypuj je talkiem.
8. Kilka razy w ciągu dnia schładzaj się ciepłym prysznicem.
9. Schładzaj pomieszczenia, w których przebywasz, rozwieszając w nich mokre prześcieradła lub ręczniki, ustawiając miski z zimną wodą (także z lodem) lub zamrożone butelki z wodą i zamykając okna od zachodniej i południowej strony.

Magdalena Gajda

Anna Zaborska