Jak rozpoznać OMDLENIE? Jakie są objawy omdlenia?

Omdlenie jest jedną z form utraty świadomości, dlatego łatwo ją pomylić z innymi zaburzeniami przebiegającymi z utratą przytomności, np. napadem padaczkowym czy udarem. Sprawdź, jak rozpoznać omdlenie, by móc właściwie udzielić pierwszej pomocy osobie poszkodowanej.

Omdlenie to przejściowa, nagła utrata świadomości i napięcia mięśniowego spowodowana niedotlenieniem mózgu, wskutek zmniejszenia przepływu krwi przez ten narząd. Cechami charakterystycznymi omdlenia są jego nagły początek, krótki czas trwania (zwykle nie trwa dłużej niż 15-20 s) oraz samoistne i całkowite ustąpienie, bez ubytków neurologicznych (np. niedowładu kończyny, bełkotliwej mowy).

Jak rozpoznać omdlenie? Rodzaje omdleń i ich objawy

Rozpoznanie omdlenia wydaje się bardzo łatwe. Po upadku na ziemię poszkodowany pozostaje bez ruchu, jest wiotki i zwykle ma chłodne kończyny, słabe tętno, płytki oddech oraz bladą skórę. Jednak są to objawy charakterystyczne także dla innych zaburzeń przebiegających z utratą przytomności, w związku z tym należy sprawdzić, czy na pewno doszło do omdlenia. W tym celu należy zebrać wywiad dotyczący okoliczności bezpośrednio przed incydentem, tj. w jakiej pozycji (leżącej, siedzącej, stojącej) znajdował się poszkodowany, jak bardzo był aktywny (stał, siedział, zmieniał pozycję), czy pojawiły się objawy zwiastujące omdlenie, takie jak np. nudności, wymioty, uczucie zimna, aura. Odpowiedzi na te pytania pozwalają określić, z jakim typem omdlenia mamy do czynienia.

Omdlenia odruchowe - przejściowa utrata przytomności następuje po długim staniu lub przebywaniu w zatłoczonym pomieszczeniu czy po wysiłku fizycznym. Przed zemdleniem pojawiają się objawy ostrzegawcze, np. nudności i potliwość. Co charakterystyczne dla tego typu omdleń, dolegliwości te utrzymują się kilka minut po odzyskaniu przytomności.

Hipotonia ortostatyczna jest przyczyną omdleń podczas nagłej zmiany pozycji z siedzącej na stojącą, po długim staniu lub po rozpoczęciu leczenia nadciśnienia. Objawy zwiastujące hipotonię ortostatyczną to najczęściej nudności, wymioty, zawroty głowy, zaburzenia ostrości wzroku, mroczki przed oczami, szum lub dzwonienie w uszach, pocenie się czy duszności.

Omdlenie kardiogenne pojawia się nagle, w czasie lub po wysiłku i zwykle w pozycji leżącej. Najczęściej nie jest poprzedzone wystąpieniem objawów zwiastunowych (czasem mogą pojawić się uczucie kołatania serca, ból w klatce piersiowej). Omdlenia kardiogenne zwykle występują u osób, które zmagają się z zaburzeniami rytmu serca lub innymi patologiami w obrębie układu sercowo-naczyniowego.

Omdlenie a zaburzenia przypominające omdlenie

Istnieje kilka zaburzeń, które przypominają omdlenia, ale w rzeczywistości nimi nie są, ponieważ nie są związane z utratą przepływu krwi przez mózg, czyli właściwą przyczyną omdleń.

Utrata przytomności to stan zupełnego braku świadomości i zdolności reagowania na wszelkie bodźce otoczenia, który trwa dłużej niż omdlenie (dłużej niż 15-20 minut) i może być spowodowany nie tylko niedotlenieniem mózgu, lecz także np. urazem.

Napad padaczkowy, którego przyczyną są patologiczne wyładowania elektryczne w mózgu, charakteryzuje się nagłą utratą przytomności, drgawkami oraz skurczami, po których następuje splątanie ponapadowe lub senność.

Hipoglikemia - spadek stężenia cukru we krwi doprowadza do stopniowej utraty przytomności. Jednak zanim dojdzie do omdlenia, pojawiają się objawy, takie jak wzmożona potliwość, "gęsia skórka", zawroty głowy i drżenie rąk.

Inne zaburzenia przypominające omdlenie, ale przebiegające bez utraty przytomności, to np. katapleksja (chwilowy bezruch), chwilowa utrata napięcia mięśniowego, zaburzenia psychogenne np. u osób z nerwicą histeryczną.

Monika Majewska