Dysfagia to najczęstszy objaw raka przełyku. Nie zwlekaj z wizytą u lekarza

Rak przełyku jest w Polsce stosunkowo rzadki, jednak na świecie plasuje się w pierwszej dziesiątce nowotworów, na które najczęściej zapadają i umierają chorzy. Ze względu na to, że jego symptomy często są lekceważone, ma on złe rokowania. Tymczasem najczęstszy jego objaw, jakim jest dysfagia, łatwo można rozpoznać.

Dysfagia to termin określający subiektywne problemy z połykaniem - trudności z przełknięciem lub wrażenie utrudnionego przechodzenia pokarmu lub napoju z jamy ustnej do żołądka.

Odczuwające ją osoby opisują to w bardzo różny sposób - od kłopotu z połknięciem przeżutego i uformowanego kęsa pokarmu i wrażenie, że utrudniająca to przeszkoda zalega w przełyku, po uczucie zablokowania się kęsa pokarmu za mostkiem.

Niekiedy dysfagia bywa również opisywana jako uczucie zatrzymania się pokarmu bezpośrednio w przełyku.

Dysfagia to możliwy zwiastun groźnego nowotworu

Przyczyną problemów z przełykaniem może być ciało obce, które częściowo zablokowało przełyk, stan zapalny jamy ustnej, gardła czy krtani, ucisk z zewnątrz (np. przez powiększoną tarczycę)  czy neuropatia obwodowa lub choroby mięśni. Dysfagia może być również objawem raka przełyku - to najczęściej zgłaszany objaw tego nowotworu.

Występuje szczególnie w przypadku raka przełyku typu lejkowatego, który szybciej doprowadza do zamknięcia światła przełyku i związanych z tym zaburzeń połykania.

Gdy rośnie, blokuje dolną część przełyku, przez co jedzenie wydaje się utykać w gardle. W takim przypadku podczas połykania chory może się krztusić, mieć odruch wymiotny, odczuwać fizyczne zatrzymanie się pokarmu w przełyku, uczucie rozpierania oraz odynofagię czyli ból podczas przełykania. 

Ponieważ przełyk jest narządem elastycznym, dysfagia  zazwyczaj pojawia się dopiero, gdy choroba jest już zaawansowana, a guz nacieka na większość obwodu ściany przełyku. W pewnym stopniu o stadium zaawansowania choroby może informować nasilenie dysfagii. Wyróżniane są cztery stopnie dysfagii:

• I stopień – chory jest w stanie połykać pokarmy stałe
• II stopień – chory jest w stanie połykać tylko pokarm rozdrobniony
• III stopień – chory jest w stanie połykać tylko pokarm płynny
• IV stopień – chory nie jest w stanie połykać żadnego pokarmu, nawet płynnego i śliny - to tzw. adagia.

Inne charakterystyczne objawy raka przełyku

Dysfagia to najczęstszy objaw raka przełyku, ale ten nowotwór daje również inne objawy. Na początku przebiega bezobjawowo, jednak z czasem mogą pojawić się m.in.

• zgaga
• częste odbijanie i inne objawy niestrawności
• zmiana brzmienia głosu na zachrypnięty
• kaszel
• ból odczuwany w gardle
• ból w środkowej części klatki piersiowej (zwłaszcza w trakcie przełykania)
• zmęczenie, brak energii
• powiększenie węzłów chłonnych.

Większość z tych objawów łatwo zbagatelizować przypisując infekcji lub problemom z żołądkiem - z tego powodu rak przełyku wykrywany jest zwykle zbyt późno. Każdy z nich powinien zostać jednak skonsultowany z lekarzem rodzinnym.

Katarzyna Hubicz