Ciągłe zmęczenie, anemia, drażliwość? To znak, że brakuje ci "witaminy brudu"

Niedobór witaminy B12 manifestuje się w wieloraki sposób, wpływając zarówno na kondycję fizyczną, jak i psychiczną. Nazwa "witamina brudu" może wydawać się zaskakująca, jednak odnosi się do jej naturalnego źródła – bakterii syntetyzujących witaminę B12 w przewodzie pokarmowym zwierząt oraz ludzi.

Człowiek nie jest w stanie wchłonąć witaminy B12 produkowanej we własnym jelicie grubym, stąd konieczność pozyskiwania jej z produktów pochodzenia zwierzęcego lub suplementów. Ten unikalny mechanizm wchłaniania i ograniczone źródła witaminy B12 sprawiają, że jej niedobory są stosunkowo powszechne, zwłaszcza wśród osób unikających pokarmów zwierzęcych.

Witamina B12 - objawy niedoboru

Niedobór witaminy B12 manifestuje się w wieloraki sposób, wpływając zarówno na kondycję fizyczną, jak i psychiczną. Do najczęściej obserwowanych objawów należą:

• uczucie przewlekłego zmęczenia i osłabienia
• problemy z koncentracją i pamięcią
• zaburzenia sensoryczne, takie jak drętwienie kończyn
• zmiany w zachowaniu, w tym depresja i drażliwość
• anemia megaloblastyczna, prowadząca do bladości skóry i ogólnego osłabienia.

Te symptomy są często ignorowane lub przypisywane innym przyczynom, co może opóźniać właściwą diagnozę i leczenie.

W czym jest witamina B12?

Zapobieganie niedoborowi witaminy B12 jest kluczowe, zwłaszcza dla osób na diecie wegetariańskiej, wegańskiej lub tych, którzy z różnych przyczyn nie mogą prawidłowo wchłaniać tej witaminy. Regularne spożywanie produktów bogatych w B12, takich jak mięso, ryby, jajka i produkty mleczne, jest najprostszą formą zapobiegania niedoborom. Osoby unikające produktów zwierzęcych powinny sięgnąć po wysokiej jakości suplementy witaminy B12.

Warto również podkreślić, że nie tylko dieta, ale także niektóre schorzenia i stosowane leczenie mogą wpływać na zdolność organizmu do wchłaniania witaminy B12. Dlatego w przypadku długotrwałego stosowania leków zobojętniających kwas żołądkowy czy w obliczu chorób autoimmunologicznych, regularne badania poziomu witaminy B12 mogą okazać się konieczne.

Nadmiar witaminy B12 w organizmie

Nadmiar witaminy B12 w organizmie jest zjawiskiem rzadko spotykanym, głównie dlatego, że jest to witamina rozpuszczalna w wodzie, a więc wszelkie jej nadwyżki są zwykle wydalane przez organizm z moczem. Jednak w niektórych przypadkach, szczególnie gdy witamina B12 jest przyjmowana w dużych dawkach poprzez suplementację, może dojść do stanów, w których poziom tej witaminy w organizmie jest wyższy niż zalecany.

W większości przypadków nadmiar witaminy B12 nie prowadzi do bezpośrednich negatywnych skutków zdrowotnych, ale może wskazywać na inne problemy zdrowotne. Na przykład, niektóre badania sugerują związek między wysokim poziomem witaminy B12 a pewnymi rodzajami nowotworów, chociaż nie jest to kwestia jednoznacznie wyjaśniona i wymaga dalszych badań. Ponadto, osoby z chorobami nerek mogą mieć trudności z wydalaniem nadmiaru witaminy B12, co teoretycznie może prowadzić do problemów zdrowotnych.

Witamina B12 - skutki uboczne

Zazwyczaj witamina B12 jest dobrze tolerowana przez większość osób, a jej suplementacja jest bezpieczna, gdy jest stosowana zgodnie z zaleceniami. Jednakże, jak każda substancja aktywna, witamina B12 może powodować skutki uboczne, szczególnie gdy jest przyjmowana w dużych dawkach lub przez osoby, u których występują pewne predyspozycje.

Bardzo rzadko, niektóre osoby mogą doświadczyć reakcji alergicznych na witaminę B12, szczególnie w formie zastrzyków. Objawy mogą obejmować wysypkę skórną, świąd, trudności w oddychaniu, czy obrzęk twarzy, ust lub gardła.Niektórzy ludzie mogą doświadczać łagodnych problemów żołądkowo-jelitowych, takich jak nudności, wymioty, biegunka lub bóle brzucha po spożyciu suplementów witaminy B12.

W bardzo rzadkich przypadkach nadmierna suplementacja witaminy B12 może prowadzić do trądziku lub zmian skórnych. Istnieją doniesienia sugerujące, że bardzo duże dawki witaminy B12 mogą przyczynić się do zwiększenia ryzyka zakrzepicy, choć dane na ten temat są ograniczone i wymagają dalszych badań.

Źródło:

• "Witaminy", praca zbiorowa pod red. prof. Jana Gawęckiego, Biblioteczka Olimpiady Wiedzy o Żywieniu, Zeszyt 5, Katedra Higieny Żywienia Człowieka, Poznań 2000
• Zabrocka J., Wojszel Z., Niedobór witaminy B12 w wieku podeszłym – przyczyny, następstwa, podejście terapeutyczne, "Geriatria" 2013, nr 7

Romana Makówka