Łamliwe włosy, zmęczenie, mgła mózgowa. Koniecznie sprawdź poziom tego pierwiastka

Wysoką pozycję na liście pierwiastków, które dla organizmu są wręcz niezbędne, zajmuje selen. I dzieje się tak, choć jest on mikroelementem - czyli potrzeba go naprawdę niewiele. Jego niedobory nie należą jednak do rzadkości i mogą poważnie przeszkadzać w codziennym życiu. Jakie objawy daje niedobór selenu?

Selen na tarczycę, dla zdrowia mięśni i serca 

Selen jest potrzebny, żeby nasza tarczyca pracowała prawidłowo, a DNA było właściwie syntezowane. Gdy mamy za mało selenu, pojawia się dojmujące uczucie zmęczenia, osłabienie mięśni, a nawet zaburzenia płodności, bo selen wspiera pracę układu hormonalnego.

Selen ma też wpływ na układ odpornościowy, jak również na serce i układ krążenia. Sprzyja wytwarzaniu peroksydazy glutationowej, która ma działanie antyoksydacyjne.

Selen działa też żółciopędnie, co przekłada się pracę jelit, układu trawienia, detoksykację organizmu. Właściwa podaż selenu ma też znaczenie dla kondycji skóry.

Objawy i skutki niedoboru selenu  

Niedobór selenu powoduje m.in. niewystarczający przepływ żółci, a w konsekwencji m.in. uczucie przewlekłego zmęczenia, zwiększenie masy ciała, obniżenie nastroju, pogorszenie samopoczucia, rozwoju stanów zapalnych w organizmie.

Selen jest więc również istotny jako substancja zmniejszająca stany zapalane w chorobach autoimmunologicznych. Sprzyja poprawie odporności. Korzystnie działa też na serce i układ krążenia. Działa na tarczycę, pomagając prawidłowo syntetyzować hormony. Niedobór selenu, jak wykazał szereg badań, działa na tarczycę niszcząco. Może też przyczyniać się do rozwoju stanów zapalnych jelit.

Selen we właściwych ilościach powinien być dostarczany z dietą, ale coraz częściej m.in. zanieczyszczenia środowiska rzutują na zubożenie żywności, jeśli chodzi o zawartość selenu. Konsekwencją są coraz częściej spotykane niedobory tego pierwiastka.

Jakie są objawy niedoboru selenu?Wśród najczęściej wymienianych objawów niedoboru selenu wymienia się m.in.

• łamliwe paznokcie
• wypadanie i łamliwość włosów
• zaburzenia pracy tarczycy i związane z tym objawy takie jak uczuce zmęczenia, tycie, wrażenie zimna (co istotne, wymienione objawy chorób tarczycy mogą mieć też inne podłoże, dlatego należy omówić je z lekarzem)
• podatność na infekcje
• zaostrzenie przebiegu chorób autoimmunologicznych
• uporczywe zmęczenie, utrata energii - nieuzasadnione innymi czynnikami
• bóle mięśni i osłabienie siły mięśni
• problemy z płodnością
• zwiększone ryzyko powikłań w okresie ciąży
• zaburzenia koncentracji i mgła mózgowa
• problemy kardiologiczne, zwiększone ryzyko zawału i niewydolności serca oraz innych schorzeń.

Niedobory selenu mogą sprzyjać też rozwojowi kolejnych niedoborów, jeśli chodzi o inne minerały. Zauważono korelację z niedoborami magnezu, wapnia, cynku, żelaza i jodu.

Niektóre badania sugerują również związki między niedoborami selenu a rozwojem niektórych nowotworów. Sugeruje się, że większa podaż selenu może zmniejszyć ryzyko rozwoju raka żołądka, prostaty, pęcherza moczowego, ale potrzebne są kolejne randomizowane badania, które mogłyby to potwierdzić.

Co zrobić, gdy brakuje selenu? Tak go uzupełnisz 

Oprócz obserwacji niepokojących objawów można też wykonać badania pomiaru poziomu selenu lub oznaczenia biomarkerów, ale jest to rzadko praktykowane. Jak uzupełnić poziom selenu w organizmie?Korzystniejsze dla zdrowia jest sięganie po naturalne źródła selenu, m.in. grzyby, brokuły czy szparagi.

Inne naturalne źródła selenu to orzechy brazylijskie, orzechy nerkowca, produkty pełnoziarniste, nasiona słonecznika, niektóre odmiany soczewicy i fasoli.

Ponadto selen znajdziemy w owocach morza, podrobach, jajach i nabiale. Możemy dostarczyć organizmowi tego pierwiastka, jedząc mięso czerwone albo drób.

Oprócz tego możemy sięgnąć po selen w płatkach owsianych, szpinaku i bananach oraz niektórych produktach intencjonalnie wzbogaconych o selen, np. płatkach śniadaniowych. Ponadto w uzasadnionych przypadkach, lekarz może zalecić dodatkową suplementację.

Warto pamiętać, że nadmiar selenu może szkodzić tak jak niedobór. Zbyt wysoka podaż selenu może mieć działanie toksyczne. Po przekroczeniu dziennej maksymalnej dawki 400 mcg można doświadczyć m.in. dolegliwości żołądkowych, wypadania włosów, łamliwości paznokci, zaburzeń koncentracji i pamięci.

Katarzyna Głuszak