Ból w nadbrzuszu - przyczyny. O czym świadczy ból w górnej części brzucha?

Przyczyny bólu w nadbrzuszu - niezależnie do tego, czy jest on zlokalizowany po lewej lub po prawej stronie brzucha - są zróżnicowane. Ból w górnej części brzucha może wskazywać na wiele schorzeń, nie tylko układu pokarmowego. Ostateczne rozpoznanie zależy od wielu czynników, takich jak objawy towarzyszące (np. ból pleców), charakter bólu (np. kłujący ból), jego nasilenie i czas pojawienia się (np. w nocy). Sprawdź, o czym świadczy ból w nadbrzuszu.

Spis treści

1. Ból w nadbrzuszu - przyczyny. Choroby układu pokarmowego
2. Ból w nadbrzuszu - cukrzyca
3. Ból w nadbrzuszu - choroby tarczycy
4. Ból w nadbrzuszu - choroba niedokrwienna serca
5. Ból w nadbrzuszu - zawał serca
6. Ból w nadbrzuszu - zapalenie płuc
7. Ból w nadbrzuszu - półpasiec

Ból w nadbrzuszu oznacza dolegliwości bólowe zlokalizowane w górnej części brzucha (nad pępkiem). Na ból nadbrzusza - niezależnie do tego, czy jest on zlokalizowany po lewej lub po prawej stronie brzucha - najczęściej wskazują choroby układu pokarmowego, choć nie tylko. Przyczyną bólu w nadbrzuszu mogą być też m.in. cukrzyca, choroba niedokrwienna serca, czy choroby tarczycy. W tych przypadkach ból nadbrzuszu jest tylko jednym z wielu objawów.

Ból w nadbrzuszu - przyczyny. Choroby układu pokarmowego

• Refluks przełyku - pojawiają się objawy, takie jak pieczenie przełyku, pieczenie i ból za mostkiem i nadbrzuszu, odbijanie i zgaga. Okresowo dochodzi do cofania się treści żołądkowej z żołądka do przełyku, a nawet zwracania pokarmów. Często dochodzi do tego w pozycji leżącej oraz podczas schylania.
• Zgaga - objawia się paleniem w przełyku, kwaśnym odbijaniem, cofaniem treści żołądkowej do przełyku, a także palącymi bólami za mostkiem i w nadbrzuszu.
• Zapalenie żołądka lub dwunastnicy - charakterystyczne jest uczucie pełności lub ból w nadbrzuszu, mdłości, wymioty, zgaga, czasami krwawienia z układu pokarmowego.
• Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy - stały ból, któremu towarzyszy uczucie pieczenia; ból w dołku podsercowym pojawiający się 1-2 godz. po posiłku (wrzód żołądka); ból pod prawym łukiem żebrowym, 3-5 godz. po jedzeniu, a także w nocy i na czczo (wrzód dwunastnicy), zgaga, niestrawność, nudności i wymioty, zaparcia, spadek masy ciała, zmęczenie.
• Rak żołądka - bóle nadbrzusza pojawiają się po posiłkach, a ustępują, gdy chory jest na czczo. Bóle te nie słabną po zażyciu leków zobojętniających soki trawienne, przyjmowanych z powodu takich dolegliwości jak zgaga czy wrzody żołądka. Inne objawy to przewlekłe pieczenie w żołądku, wzdęcia, nudności, utrata apetytu, spadek wagi, uczucie osłabienia, wymioty, krew w stolcu.
• Zapalenie trzustki - pojawia się uporczywy i silny ból w nadbrzuszu. Zazwyczaj utrzymuje się dłużej niż jeden dzień, pojawia się nagle i wraz z upływem czasu przybiera na sile. Ból może mieć różne natężenie po lewej i prawej stronie brzucha, czasem promieniuje aż do pleców. Zdarza się, że gdy ból przybiera na sile, pojawiają się nudności, wymioty, biegunka i gorączka.
• Choroby dróg żółciowych i wątroby, np. marskość wątroby, której objawy to ból nadbrzusza po prawej stornie (z tej strony znajduje się ten narząd), ciągłe zmęczenie, utrata apetytu, spadek wagi.

Jeżeli przy bólu nadbrzusza przyjmowane są środki przeciwbólowe z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (np. ibuprofen, ketoprofen), a mimo to ból nie ustępuje lub wręcz nasila się, można podejrzewać wrzody. Tego typu leki nasilają objawy choroby wrzodowej, a także mogą powodować owrzodzenia.

Czytaj też: Jakie choroby może oznaczać ból brzucha z lewej strony?

Ból w nadbrzuszu - cukrzyca

Długotrwała cukrzyca, zarówno cukrzyca typu 1, jak i cukrzyca typu 2, często prowadzi do rozwoju późnych powikłań cukrzycy. Część chorych na cukrzycę choruje również na neuropatię autonomicznąl, czyli uszkodzenie nerwów, np. tych kontrolujących czynności przewodu pokarmowego.

Jej następstwem może być gastropareza, która polega na zaburzeniu (spowolnieniu) opróżniania żołądka. Typowymi objawami dla gastroparezy są: nudności, wymioty, uczucie wczesnej sytości, brak apetytu, bóle w nadbrzuszu i wzdęcia. Regułą są wymioty poposiłkowe oraz zawierające niestrawione części pokarmu spożytego wiele godzin wcześniej.

Ból w nadbrzuszu promieniujący do pleców sugeruje zapalenie trzustki.

Ból w nadbrzuszu - choroby tarczycy

Przyczyną gastroparezy może być również niedoczynność tarczycy, która wiąże się z niedoborem hormonów tarczycy. Objawami niedoczynności tarczycy są m.in. nadmierna senność, stałe odczuwanie zimna (nawet w upalne dni), częste zaparcia, "nalana", opuchnięta twarz, często pojawia się tzw. drugi podbródek. Utrata owłosienia w dołach pachowych, obniżenie nastroju i myśli depresyjne, objaw "brudnych kolan", "brudnych łokci", ślepota zmierzchowa to również objawy niedoczynności tarczycy.

Czytaj też: Jakie są przyczyny bólu brzucha z prawej strony?

Ból w nadbrzuszu - choroba niedokrwienna serca

Choroba wieńcowa to niedokrwienie mięśnia sercowego (a co za tym idzie - niedotlenienie i jego martwica) związane ze zmianami w tętnicach wieńcowych, które doprowadzają krew do serca.

Najbardziej charakterystycznym objawem choroby jest ból w klatce piersiowej, jednak czasami bóle wieńcowe mogą być zlokalizowane nietypowo, np. w nadbrzuszu. Ból w przebiegu choroby wieńcowej pojawia się w czasie stresu, posiłku lub pod wpływem zimnego powietrza, a także w czasie wysiłku i dość szybko (w ciągu 2-5 minut) ustępuje w spoczynku.

Ból w nadbrzuszu - zawał serca

Ból w nadbrzuszu składa się na tzw. maskę brzuszną zawału serca. Jest to zespół nietypowych objawów zawału serca. Martwica w mięśniu sercowym najczęściej objawia się bólem za mostkiem, który zwykle jest określany jako ostry i gniotący, i dusznością. Jednak u niektórych osób, zwłaszcza starszych lub tych zmagających się z cukrzycą, zawał może nie dawać typowych dolegliwości.

Maska brzuszna zawału serca charakteryzuje się bólem nadbrzusza (głównie pod prawym łukiem żebrowym), przy czym ból ten jest łagodniejszy niż ten w przebiegu klasycznego zawału serca, nudnościami i wymiotami oraz związanym z tym osłabieniem.

Są to objawy wskazujące na zawał dolnej ściany serca – tzn. tej, która poprzez przeponę sąsiaduje z jamą brzuszną i narządami usytuowanymi w nadbrzuszu. Wówczas ból może promieniować w te okolice i być połączony z innymi dolegliwościami, typowymi właśnie dla schorzeń układu pokarmowego.

Czytaj też: Ból w podbrzuszu - przyczyny

Ból w nadbrzuszu - zapalenie płuc

Ból w nadbrzuszu może się pojawić także w przebiegu zapalenie płuc, a konkretnie zapalenia dolnego płata płuca. Klasycznym objawem zapalenia płuc jest wywołujący duszności kaszel, ból w klatce piersiowej i świszczący oddech.

W początkach choroby objawy mogą przypominać grypę: dreszcze, gorączka, ogólne rozbicie i złe samopoczucie. Jednak osoba cierpiąca na zapalenie dolnych partii płuc może mieć gorączkę i odczuwać ból brzucha, jednak nie zgłaszać problemów z oddychaniem.

Ból w nadbrzuszu - półpasiec

Początkowo symptomy półpaśca przypominają przeziębienie. Chory jest rozdrażniony, ma bóle mięśniowe, gorączkę oraz bóle gardła i bóle głowy. Następnie pojawia się tzw. ból neurologiczny. Występuje on zwykle po jednej stronie ciała lub twarzy, zależnie od tego, który nerw został zaatakowany. Bardzo często są to obszary w okolicy talii, na plecach, górnej części brzucha i klatce piersiowej.

O autorze

Monika Majewska

Dziennikarka specjalizująca się w tematyce zdrowotnej, a zwłaszcza obszarach medycyny, ochrony zdrowia i zdrowego odżywiania. Autorka newsów, poradników, wywiadów z ekspertami i relacji. Uczestniczka największej Ogólnopolskiej Konferencji Medycznej "Polka w Europie", organizowanej przez Stowarzyszenie "Dziennikarze dla Zdrowia", a także specjalistycznych warsztatów i seminariów dla dziennikarzy realizowanych przez Stowarzyszenie.

Czytaj więcej artykułów tej autorki

Jaka to choroba?

Pytanie 1 z 12

Co dolega temu dziecku?

Atypowe zapalenie skóry

Atopowe zapalenie skóry

Atypiczne zapalenie skóry

Następne pytanie

Monika Majewska