Ból i nudności pojawiają się, gdy guz jest już zaawansowany. Lekarz ujawnia, jak rozpoznać raka trzustki

Mimo postępu medycyny, niektóre rodzaje nowotworów wciąż trudno wykryć. Winne są nie tylko problemy z dostępem do lekarzy czy długie oczekiwanie na wizyty u specjalistów. Największą przeszkodą na drodze do rozpoznania choroby jest brak objawów lub ich niespecyficzny charakter. Lekarz ujawnia wszystko, co należy wiedzieć o raku trzustki.

Pokonanie raka nie jest łatwą drogą i wciąż istnieje wiele typów, które są trudne do zdiagnozowania we wczesnych stadiach, co zmniejsza wskaźnik przeżycia. Do tej grupy nowotworów należy m.in. rak trzustki. Amerykańskie Towarzystwo ds. Raka (ACS) wyjaśnia, że trudność w rozpoznaniu raka trzustki wynika przede wszystkim z uwagi na brak bezpośredniego dostępu do tego narządu. Przeszkodą jest też brak objawów, dopóki guz nie stanie się bardzo duży.

Przeciwnik, którego nie widać

Rak trzustki występuje częściej u mężczyzn niż u kobiet. Jak podaje CNN: „Eksperci twierdzą, że około 95 proc. osób z rakiem trzustki umiera z jego powodu. Jest tak śmiercionośny, ponieważ we wczesnych stadiach, kiedy guz jest najbardziej uleczalny, zwykle nie daje żadnych objawów. Rak jest wykrywany w zaawansowanych stadiach, kiedy pojawia się ból brzucha lub żółtaczka”.

Dr Kimmerle Cohen, chirurg onkolog wyjaśnia: „Rak trzustki jest obecnie trzecią najczęstszą przyczyną zgonów związanych z rakiem w Stanach Zjednoczonych, tuż po raku płuc i raku jelita grubego. Jest trudny do wykrycia, ponieważ jego objawy mogą pojawiać się dopiero w późnych stadiach choroby”.

Brak dostępu do wczesnej diagnostyki

Jak dotąd nie wynaleziono testów do wczesnego wykrywania raka trzustki. Obecnie wskaźnik przeżywalności pacjentów z rakiem trzustki wynosi zaledwie 9 proc. Jedyną szansą na wyleczenie jest operacja, do której kwalifikuje się jedynie 20 proc. przypadków.

Do diagnozowania chorób trzustki brakuje narzędzi, nie opracowano także badań krwi, które mogłyby ułatwić postawienie diagnozy.  Jeśli nie nastąpi przełom, rak trzustki może już niedługo stać się drugą najczęstszą przyczyną śmierci z powodu raka na świecie.

Te objawy musisz znać

Objawy raka trzustki obejmują utratę wagi, podwyższony poziom cukru we krwi, ból w nadbrzuszu, żółtaczkę i nudności. Ale to nie wszystko. Są bowiem objawy, które trudno powiązać z tą chorobą, a mimo to mogą świadczyć o jej obecności.

Jednym z nich jest depresja i choć nie ma dowodów na jej powiązanie konkretnie z rakiem trzustki, warto mieć na uwadze, że wystąpienie objawów depresji może świadczyć o chorobie nowotworowej. 

Kolejny sygnał to powiększenie pęcherzyka żółciowego lub wątroby. Z danych American Cancer Society wynika: „Jeśli rak blokuje przewód żółciowy, żółć może gromadzić się w pęcherzyku żółciowym, powodując jego powiększenie. Czasami lekarz może to wyczuć (jako duży guzek pod prawą stroną klatki piersiowej) podczas badania fizykalnego. Można to również zaobserwować w badaniach obrazowych. Rak trzustki może również czasem powiększyć wątrobę, zwłaszcza jeśli są przerzuty".

Z kolei według ACS, innym alarmującym symptomem mogą być nudności i wymioty, jeśli guz uciska żołądek. W takiej sytuacji może wystąpić także ból brzucha lub pleców, który zwykle nasila się po jedzeniu.

Czasami pierwszą oznaką raka trzustki jest zakrzepica. Jej objawy mogą obejmować ból, obrzęk, zaczerwienienie i ciepło w dotkniętej chorobą nodze. Czasami kawałek zakrzepu może się oderwać i przedostać do płuc, co może utrudniać oddychanie lub powodować ból w klatce piersiowej. 

Objawy raka trzustki często nie występują, dopóki choroba nie zacznie się rozprzestrzeniać. Według Mayo Clinic należy być czujnym także na te symptomy:

• ból brzucha promieniujący do pleców
• utrata apetytu, niezamierzona utrata masy ciała
• zażółcenie skóry i białek oczu (żółtaczka)
• jasne stolce
• ciemne zabarwienie moczu 
• swędząca skóra
• zmęczenie
• objawy cukrzycy

Nancy Mitchell, dyplomowana pielęgniarka z Assisted Living Center zauważa: „Oznaki i objawy raka trzustki mają tendencję do naśladowania innych dolegliwości. Na przykład ból w środkowej części pleców może być oznaką zapalenia trzustki, nadwyrężenia mięśni lub urazu pleców. Pacjenci mają tendencję do czekania z wizytą u lekarza, a w tym czasie rak się rozwija i rozprzestrzenia".

Masz wpływ

Dr Cohen wyjaśnia, że wśród czynników ryzyka raka trzustki wymienia się otyłość, palenie tytoniu, przewlekłe zapalenie trzustki i długotrwałą cukrzycę. Najważniejszym czynnikiem ryzyka jest występowanie raka trzustki w rodzinie.

To, co można zrobić, aby ograniczyć ryzyko rozwoju raka trzustki to:

• ograniczenie lub rezygnacja ze spożywania alkoholu
• rzucenie nałogu palenia
• podjęcie walki z otyłością lub nadwagą

Rak trzustki występuje częściej u osób z cukrzycą. Przyczyna tego nie jest znana. Większość ryzyka występuje u osób z cukrzycą typu 2, dlatego tak ważne jest jej rozpoznanie i leczenie pod nadzorem lekarza.

Marcelina Dzięciołowska