Stany przedrakowe w jamie ustnej, przełyku, żołądku i jelicie grubym

Stan przedrakowy to taka zmiana chorobowa narządu (jamy ustnej, przełyku, żołądka i jelita grubego), która usposabia do rozwoju w jej obrębie nowotworu. Występuje często, niemniej do przekształcenia się w nowotwór dochodzi z różną częstotliwością i w różnym okresie. Leczenie polega na całkowitym zniszczeniu lub usunięciu zmienionych tkanek.

Spis treści

1. Stan przedrakowy w jamie ustnej
2. Stan przedrakowy w przełyku
3. Stan przedrakowy w żołądku
4. Stan przedrakowy w jelicie grubym

Stan przedrakowy (przednowotworowy) jest to patologia, na podłożu której, w ujęciu statystycznym, częściej niż w przypadku innych chorób może rozwinąć się nowotwór. Stan przedrakowy może trwać bardzo długo - to wieloletni proces. Jednak, gdy przemiana nowotworowa się zacznie, jest już nieodwracalna a w konsekwencji mamy do czynienia z rozwojem nowotworu.

Stan przedrakowy w jamie ustnej

• leukoplakia - schorzenie występuje trzy razy częściej u mężczyzn niż u kobiet i rozwija się między 40. a 60. rokiem życia. Leukoplakia początkowo wygląda jak zmętnienie błony śluzowej jamy ustnej. Później pojawiają się w jej obrębie szarobiałe plamy, które wraz z upływem czasu grubieją i zlewają się. Ogniska leukoplakii najczęściej widoczne są na błonie śluzowej policzków, wargach, języku i podniebieniu
• rogowacenie czerwone Queyrata - rzadko występuje w jamie ustnej. Erytroplazji Queyrata ma postać zmian, które: mają żywoczerwone zabarwienie, mają płaską, błyszczącą, lekko wilgotną  powierzchnię, są wyraźnie odgraniczone od otoczenia, są pojedyncze lub mnogie
• liszaj płaski - najczęściej pojawia się pod postacią symetrycznych białych prążków zlokalizowanych na wysokości linii kontaktu zębów na błonie śluzowej policzków
• zespół Plummera-Vinsona - na zespół Plummera-Vinsona składa się zespół objawów, do których należą utrudnione przełykanie (z powodu przykurczu przełyku), owrzodzenia w kącikach ust, pieczenie języka, anemia

Stan przedrakowy w przełyku

• achalazja przełyku - to choroba, której charakterystycznym objawem jest dysfagia, czyli zaburzone połykanie. wraz z rozwojem choroby utrudnione zostaje połykanie także płynów (w tym śliny), czemu może towarzyszyć krztuszenie się lub zachłyśnięcie. Pojawia się także uczucie pieczenia lub nieprzyjemnego posmaku, wynikające z zarzucania treści pokarmowej do jamy ustnej. Chorzy mogą skarżyć się także na kaszel, uczucie zgagi i ból w klatce piersiowej
• tzw. przełyk Barretta - przełyk Barretta to schorzenie, które może przekształcić się w raka przełyku. Najpierw jest zgaga - nieprzyjemne pieczenie w przełyku. Gdy zgaga  pojawia się często i regularnie może doprowadzić do refluksu i, towarzyszącemu cofającej się treści pokarmowej z żołądka, stanu zapalnego przełyku. Długotrwały stan zapalny może z kolei doprowadzić do powstania blizn i zmienić zdrowy, wyściełający przełyk nabłonek płaski w zwyrodniały nabłonek cylindryczny. Osoby z wykrytymi zmianami o typie przełyku Barretta muszą być szczególnie intensywnie leczone przez specjalistę gastroenterologa

Stan przedrakowy w żołądku

• neoplazja śródnabłonkowa żołądka - to ciężka dysplazja błony śluzowej żołądka. Diagnozę postawić można tylko w badaniu histopatologicznym wycinka pobranego przy okazji gastroskopii.

Stan przedrakowy w jelicie grubym

• polipowatość rodzinna - to choroba genetycznie uwarunkowana. Polega na występowaniu w jelicie grubym i w odbytnicy bardzo wielu polipów (od stu i więcej). Pierwsze polipy pojawiają się w jelicie grubym często w wieku 15. roku życia. Już wtedy należy rozpocząć leczenie. Nieleczona sprawia, że około 40. roku życia polipy przekształcają się w nowotwory. Leczenie polipowatości rodzinnej jest operacyjne i polega na wycięciu jelita grubego z polipami, zanim dojdzie do ich przekształcenia w nowotwór. Najlepsze rezultaty osiąga się operując polipowatość rodzinną pomiędzy 15. a 25. rokiem życia
• nieswoiste zapalenia jelit (wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego-Crohna) - pacjenci z N ChZJ są narażeni na rozwój raka. Dotyczy to zwłaszcza osób, które zaczęły chorować we wczesnym okresie życia, chorują 8-10 lat oraz mają całe jelito grube zajęte przez naciek zapalny

Monika Majewska