Rozsiany rak piersi (z przerzutami) - objawy i leczenie

Rozsiany rak piersi to ostatni stopień zaawansowania nowotworu. Oznacza to, że doszło do przerzutów komórek rakowych z piersi do odległych narządów. Rozsiany rak piersi jest praktycznie nie do wyleczenia, a pacjentka od rozpoznania przeżywa średnio 19 miesięcy. Sprawdź, jak dochodzi do rozwoju rozsianego raka piersi, jak rozpoznać jego objawy i jakie podejmuje się próby jego leczenia.

Spis treści

1. Rozsiany rak piersi - objawy
2. Rozsiany rak piersi - przyczyny. Jak dochodzi do przerzutów?
3. Rozsiany rak piersi - czynniki ryzyka
4. Rozsiany rak piersi - diagnostyka
5. Rozsiany rak piersi - leczenie
6. Ważne badania kontrolne i samobadanie piersi

Rozsiany rak piersi (rak piersi z przerzutami) to czwarty i ostatni stopień zaawansowania raka piersi. Oznacza to, że komórki nowotworowe z pierwotnego guza (z piersi) rozprzestrzeniły się na inne, odległe narządy, gdzie tworzą nowe guzy (przerzuty).

Rozsiany rak piersi zwykle jest wynikiem późnego zgłoszenia się chorej pacjentki do lekarza. Jednak do rozsiania raka po organizmie może dojść także u kobiet, u których rozpoznano nowotwór we wczesnym stadium rozwoju i pomyślnie przeszły leczenie. Usunięcie zmienionej przez nowotwór tkanki nie zawsze oznacza całkowite wyleczenie.

Jak wynika zbadań, u blisko połowy wyleczonych pacjentek należy brać pod uwagę ryzyko wznowy raka w miejscach innych niż pierś. Nawrót raka może wystąpić w każdym okresie od zakończenia terapii (nawet po 10-12 latach), ale najczęściej dochodzi do niego w okresie pierwszych trzech do pięciu lat od zakończenia leczenia.

Rozsiany rak piersi - objawy

Objawy przerzutów raka zależą od miejsca, w którym dochodzi do jego ponownego rozwoju.

• węzły chłonne: zgrubienie w dołach pachowych, na szyi czy w okolicy obojczyków
• kości:
• bóle kości
• złamania patologiczne (kości długich, a nawet kręgosłupa), tzw. złamania kompresyjne, kiedy kręgi ulegają "ściśnięciu", co prowadzi do skrócenia i pogłębienia krzywizny kręgosłupa
• płuca - trudności w oddychaniu
• kaszel
• duszności, itp.
• skóra: guzek w skórze lub tkance podskórnej
• wątroba:
• brak apetytu
• utrata masy ciała
• bóle brzucha
• żółtaczka
• mózg: silny ból głowy, zwłaszcza taki, któremu towarzyszą
• nudności
• zawroty głowy
• zaburzenia widzenia
• zaburzenia równowagi

Rozsiany rak piersi - przyczyny. Jak dochodzi do przerzutów?

Komórki nowotworowe mogą oderwać się od pierwotnego guza i przejść do naczyń krwionośnych i chłonnych. Stąd mogą rozprzestrzenić się do innych różnych miejsc w organizmie i utworzyć nowe guzy (przerzuty). Inny mechanizm dopuszczający komórki nowotworowe do krwiobiegu to wzrastanie zmienionych tkanek bezpośrednio w ściany naczyń krwionośnych.

Najczęściej przerzuty raka piersi są umiejscowione w węzłach chłonnych dołu pachowego. Węzły chłonne są zajęte u 1 z każdych 3 kobiet z rakiem piersi. Inne narządy, do których rak piersi często daje przerzuty, to mózg, skóra, płuca, wątroba i kości.

Rozsiany rak piersi - czynniki ryzyka

Naukowcy zakładają, że im bardziej zaawansowany proces nowotworowy w chwili rozpoznania, tym większe niebezpieczeństwo, że procesem rozrostowym zajęte są węzły chłonne i powstaną przerzuty odległe. Choć zdarza się też, że bardzo małe ogniska nowotworu niemal od pierwszych chwil rozwoju rozprzestrzeniają się bardzo intensywnie.

Rozsiany rak piersi - diagnostyka

Oprócz wywiadu i badania lekarskiego wykonywane są także badania krwi. W zależności od wyników tych badań i informacji zebranych podczas wywiadu, lekarz może pojąć decyzję o wykonaniu:

• USG jamy brzusznej (w celu zlokalizowania ewentualnego raka wątroby)
• scyntygrafii kości (lub RTG kości) w celu wykrycia przerzutów do kości
• prześwietlenia klatki piersiowej

Bardzo ważne są także regularne badania ginekologiczne, ponieważ rak może dać przerzuty do jajników i macicy.

Rozsiany rak piersi - leczenie

Wczesne stadia raka piersi są w większości przypadków uleczalne, natomiast wyniki leczenia rozsianego raka piersi nie są dobre. Niepowodzenie leczenia rozsianego raka piersi w dużej mierze wiąże się z rozwojem lekooporności klonów komórek nowotworowych. Dlatego w rozsianym stadium rozwoju choroba jest praktycznie nieuleczalna, a leczenie ma charakter paliatywny (łagodzenie objawów choroby u nieuleczalnie chorych).

Jednym z zabiegów paliatywnych jest mastektomia paliatywna. Operacja polega na usunięciu piersi u kobiety, u której zdiagnozowano IV stopień zaawansowania choroby nowotworowej. Inną metodą leczenia paliatywnego jest resekcja (wycięcie) zmian przerzutowych.

Aby poprawić wyniki leczenia, podejmowane są próby intensyfikacji chemioterapii. Cel ten można osiągnąć poprzez zwiększanie dawek leków przeciwnowotworowych, skrócenie przerw pomiędzy cyklami lub też połączenie obu tych metod.

Ważne badania kontrolne i samobadanie piersi

Wznowa raka w odległych narządach może nastąpić nawet po 12 latach od zakończenia leczenia. Dlatego każda kobieta po leczeniu raka piersi powinna być objęta indywidualnie dopasowanym planem kontroli w celu jak najszybszego wykrycia ewentualnej wznowy lub przerzutów. W czasie pierwszych dwóch lat od rozpoznania choroby, badania kontrolne powinny odbywać się co trzy miesiące, następnie do pięciu lat – co sześć miesięcy, a później raz w roku. Jednak najważniejsze jest samobadanie piersi - bo nikt tak dobrze nie zna własnego ciała, jak pacjent. W związku z tym to on sam może najszybciej zauważyć nawet najmniejsze zmiany w wyglądzie czy strukturze piersi. Samobadanie piersi jest zalecane osobom po 20. roku życia i powinno się odbywać co miesiąc, najlepiej po zakończeniu miesiączki.

Monika Majewska