Rak śluzowy piersi

Rak śluzowy, zwany także rakiem koloidalnym, jest rzadkim nowotworem sutka, stanowi ok 1% wszystkich nowotworów tej okolicy. Dotyka najczęściej kobiety w podeszłym wieku. Należy do grupy nowotworów naciekających, charakteryzuje się dobrym rokowaniem i pośrednim stopniem złośliwości, stosunkowo późno daje przerzuty do odległych narządów. W związku z tym, że jest rakiem dobrze odgraniczonych od sąsiednich komórek różnicuje się z łagodnymi zmianami rozrostowymi.

Spis treści

1. Rak śluzowy piersi - objawy
2. Rak śluzowy piersi - diagnostyka
3. Rak śluzowy piersi - leczenie
4. Rak śluzowy piersi - rokowanie
5. Rak śluzowy piersi - profilaktyka

Śluzowy rak piersi charakteryzuje się skupiskiem przeważnie małych, jednorodnych komórek pływających w dużej ilości pozakomórkowego śluzu, co znacznie utrudnia naciekanie sąsiednich struktur przez nowotwór.

Do cech charakterystycznych raka śluzowego należy wolny przebieg kliniczny, obecność receptorów progesteronowych i estrogenowych na powierzchni komórek nowotworowych, co pozwala na włączenie specyficznego i skutecznego leczenia, rzadko występującymi przerzutami do węzłów chłonnych oraz dobrą odpowiedzią na leczenie i dobrym rokowaniem.

Rak śluzowy piersi - objawy

Do objawów raka śluzowego należy przede wszystkim obecność wyczuwalnego guzka w piersi, ale także zmiana wielkości i kształtu piersi, oraz ich asymetria.

Obecna może być również zmiana wyglądu brodawki sutkowej - wciągnięcie brodawki sutkowej, owrzodzenie, krwisty wyciek oraz zmiany skórne wokół sutka.

Występują także zmiany w obrębie skóry piersi:

• stwardnienie
• zgrubienie
• zaciągnięcie skóry
• owrzodzenie
• rumień i tzw. "skórka pomarańczy", czyli występowanie naprzemiennych pogłębień i zgrubień na skórze piersi

Ważnym objawem są także cechy zapalenia gruczołu piersiowego – zaczerwienienie, obrzęk, ocieplenie piersi oraz bolesność piersi, a także powiększenie węzłów chłonnych w okolicy pach.

Rak śluzowy piersi - diagnostyka

Podstawą diagnostyki raka śluzowego jest badanie palpacyjne oraz badania obrazowe, takie jak:

• mammografia, która stanowi podstawę badań profilaktycznych raka piersi
• USG piersi
• rezonans magnetyczny

W przypadku stwierdzenia podejrzanej zmiany w badaniu palpacyjnym należy wykonać badanie obrazowe, które potwierdzi obecność guza.

Potwierdzeniem diagnozy jest wykonanie biopsji piersi i zbadanie pobranego w trakcie biopsji materiału pod mikroskopem. Pozwala to na określenie typu nowotworu i postawienie ostatecznej diagnozy.

Należy również wykonać badania na podstawie których można stwierdzić obecność przerzutów w odległych narządach - w związku z tym, że rak śluzowy najczęściej daje przerzuty w węzłach chłonnych należy objąć je szczegółową diagnostyką.

Dużo rzadziej rak śluzowy tworzy przerzuty w płucach, wątrobie i kościach, w diagnostyce przerzutów pomocne jest RTG klatki piersiowej, scyntygrafia kości oraz ocena prób wątrobowych w badaniach laboratoryjnych.

Rak śluzowy piersi - leczenie

Leczenie raka śluzowego jest procesem wieloetapowym. Podstawą leczenia jest zabieg operacyjny polegający na operacji całkowitego usunięcia piersi (mastektomi) lub operacji oszczędzającej, czyli zabiegu polegającego na usunięciu zmienionej części gruczołu piersiowego wraz z węzłami chłonnymi pachowymi.

Wybór metody operacji zależy od stanu pacjentki oraz stopnia zaawansowania nowotworu.

W leczeniu stosuje się również radioterapię, czyli wykorzystanie wysokiej energii promieniowania do niszczenia komórek nowotworowych, oraz chemioterapię.

Rak śluzowy charakteryzuje się obecnością receptorów dla estrogenów i progesteronu na komórkach guza, dzięki czemu możliwe jest stosowanie hormonoterapii. Leczenie to polega na podawaniu leków blokujących wydzielanie estrogenów lub blokujących receptor estrogenowy, co pozwala na zahamowanie wzrostu guza.

Hormonoterapię włącza się po zakończeniu wszystkich zaplanowanych cykli chemioterapii i prowadzi się ją przez 5 lat.

Terapia hormonalna charakteryzuje się mniejszą liczbą skutków ubocznych oraz działań niepożądanych w porównaniu z chemioterapią oraz łatwą drogą podania – możliwe jest podawanie doustne.

W związku z tym, że lek ten hamuje wydzielanie estrogenów, powoduje także objawy menopauzy takie jak uderzenia gorąca, drażliwość oraz zmniejszenie gęstości kości co może skutkować objawami osteoporozy.

Rak śluzowy piersi - rokowanie

Rak śluzowy jest jednym z najlepiej rokujących raków piersi, a odsetek przeżyć 5-letnich przekracza 80%.

Na rokowanie największy wpływ ma stadium zaawansowania nowotworu w momencie diagnozy, obecność receptorów estrogenowych oraz stan pachowych węzłów chłonnych w momencie diagnozy.

Rak śluzowy piersi - profilaktyka

Kluczowe dla rokowania w raku śluzowym jest wczesne rozpoznanie, które jest możliwe tylko dzięki profilaktyce, która obejmuje samobadanie piersi oraz mammografię.

Pierwszym objawem raka śluzowego jest obecność namacalnego, niebolesnego zgrubienia w piersi, które może być zaobserwowane podczas samodzielnego badania piersi.

Profilaktyczne samobadanie piersi powinno wykonywać się raz w miesiącu tydzień po miesiączce, ponieważ właśnie wtedy piersi nie są zbyt wrażliwe, tak jak ma to miejsce przed i w trakcie okresu.

Samobadanie piersi polega na oglądaniu i dotykaniu piersi.

Na początku należy położyć ręce na biodrach i dokładnie przyjrzeć się w lustrze, czy piersi są symetryczne, oraz czy nie występują widoczne obrzęki oraz czy skóra na piersi nie jest napięta lub zaczerwieniona.

Kolejnym etapem jest badanie przez dotyk.

Najpierw należy ścisnąć brodawkę sutkową i sprawdzić, czy nie wydziela się z niej płyn. Następnie należy położyć lewą rękę za głową, a prawą na lewej piersi i trzema palcami zataczać koliste ruchy wzdłuż piersi, z góry na dół i z powrotem.

Następnie należy wykonać to samo w prawej piersi. To proste badanie pozwala na stwierdzenie nieprawidłowości w obrębie sutka. Nie każda wybadana przez nas zmiana jest nowotworem, ale każdą należy pokazać lekarzowi, który stwierdzi, czy istnieją wskazania do pogłębionej diagnostyki.

Mammografia jest badaniem obrazowym uwidaczniającym zmiany w piersiach. Polega ono na wykonaniu serii zdjęć RTG piersi i ocenę zmian w nich widocznych. W Polsce funkcjonuje program profilaktyczny, który upoważnia kobiety w wieku 50-69 lat do wykonania bezpłatnej mammografii raz na dwa lata.

W przypadku młodszych kobiet zaleca się wykonywanie USG piersi. Według najnowszych zaleceń USG piersi powinno być wykonywane raz w roku u kobiet pomiędzy 20. a 50. rokiem życia.

Badanie nie wymaga przygotowania, karmienie piersią, ani przebyta operacja powiększenia piersi implantami silikonowymi nie są przeciwwskazaniem do jego wykonania. Najlepiej zgłosić się na USG piersi w pierwszej połowie cyklu po miesiączce.

Czytaj też: 

• Rak piersi – rodzaje, profilaktyka, diagnostyka i leczenie
• Rak zrazikowy piersi – jaki to rodzaj raka piersi? Objawy, diagnostyka, leczenie
• Rak zapalny piersi: przyczyny, objawy, leczenie
• HER2 dodatni rak piersi
• Gruczolakowłókniak - łagodny guz piersi łatwo wykrywalny w samobadaniu

lek. Agnieszka Michalak