Często jest złośliwy i szybko daje przerzuty. Jak rozpoznać nowotwór języka?

Rak języka najczęściej dotyka mężczyzn nadużywających wysokoprocentowego alkoholu i palących tytoń. Rak języka charakteryzuje się dużą złośliwością i już we wczesnej fazie rozwoju daje przerzuty, co pogarsza rokowanie chorego. Jakie są przyczyny raka języka? Jak rozpoznać jego objawy? Na czym polega leczenie?

Spis treści

1. Rak języka - przyczyny i czynniki ryzyka
2. Rak języka - objawy
3. Rak języka - diagnostyka
4. Rak języka - leczenie
5. Rak języka - rokowania

Rak języka, obok raka dna jamy ustnej i podniebienia miękkiego, jest najczęstszym nowotworem jamy ustnej. Choroba częściej dotyka mężczyzn (stanowią 70 proc. leczonych) niż kobiet i dotyczy głównie osób w wieku średnim i starszym (najwięcej zachorowań na nowotwory języka występuje w szóstej-siódmej dekadzie życia). Jak wynika z danych Krajowego Rejestru Nowotworów, nowotwory złośliwe języka są w Polsce rzadkim nowotworem stanowiącym u mężczyzn około 0,5 proc. zachorowań, u kobiet około 0,1 proc. Liczba zachorowań na nowotwory złośliwe języka wynosiła w 2010 roku 600, z czego 439 u mężczyzn i 161 u kobiet.

Rak języka - przyczyny i czynniki ryzyka

Za najważniejsze czynniki ryzyka rozwoju raka języka i dna jamy ustnej uważa się palenie tytoniu i nadużywanie wysokoprocentowego alkoholu. W niektórych rejonach świata (Azja Południowo-Wschodnia) wysokie prawdopodobieństwo rozwoju tego nowotworu występują u osób, które żują betel i zażywają tabakę.

Rak języka diagnozowano także u osób, które były zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV)

Czynnikami drugorzędnymi są brak higieny jamy ustnej i nieprawidłowo dobrane protezy zębowe, które drażnią język.

Rak języka może się rozwinąć także na podłożu zmian przedrakowych, takich jak:

• erytroplazja - aksamitne, czerwone plamy
• leukoplakia - białe płytki lub plamy na błonie śluzowej jamy ustnej, których nie można usunąć
• liszaj płaski - może mieć wygląd czerwonej, niewrzodziejącej plamy lub pęcherzy, które mogą pękać, tworząc nierówne owrzodzenia
• włóknienie podśluzówkowe - objawia się intensywnym pieczeniem i tworzeniem się pęcherzyków, zwłaszcza w obrębie podniebienia i języka

Rak języka - objawy

Rak języka może mieć postać leukoplakii (czyli białych plamek) zgrubień lub powierzchownych owrzodzeń, które zwykle znajdują się na bocznej stronie języka. Wraz z rozwojem choroby pojawiają się objawy, takie jak:

• ból w czasie połykania, który promieniuje do ucha
• zaburzenia w przyjmowaniu pokarmów
• kaszel

Rak języka często daje przerzuty do regionalnych węzłów chłonnych, w pierwszej kolejności węzłów szyjnych górnych

• trudności w żuciu i połykaniu
• ograniczenie ruchomości języka
• ślinotok
• szczękościsk
• chrypka
• kłucie w uchu
• bełkotliwa mowa
• duszności
• krwioplucie
• spadek masy ciała
• brak łaknienia
• trudności w swobodnym komunikowaniu się
• wyczuwalny guz szyi (gdy dojdzie do zajęcia przez nowotwór węzłów chłonnych)

Rak języka - diagnostyka

• badania dotykiem węzłów chłonnych w celu sprawdzenia, czy są już zajęte przez chorobę
• pobranie wycinków guza do badania histopatologicznego, które ostatecznie potwierdzi lub wykluczy raka języka
• tomografia komputerowa, która oceni, jakiej wielkości jest guz

Rak języka - leczenie

W początkowym stadium raka języka terapia polega na operacyjnym usunięciu nowotworu. Leczenie nowotworu w zaawansowanym stadium rozwoju wymaga leczenia chirurgicznego i radioterapii.

Rak języka - rokowania

Jak wynika z danych Krajowego Rejestru Nowotworów, wśród pacjentów, u których zdiagnozowano nowotwory języka w latach 2000-2002 1-roczne wskaźniki przeżyć wynosiły 54,9 proc. u mężczyzn i 72,9 proc. u kobiet. Wśród mężczyzn  zdiagnozowanych w latach 2003-2005 wskaźnik przeżyć 1-rocznych wynosił 59,4 proc, a wśród kobiet 66,5 proc.

Monika Majewska