Toksykolog jak detektyw. Czym zajmuje się toksykologia?
Toksykologia to szeroka nauka, która czerpie z wielu dziedzin. Do zadań toksykologa należy wykrywanie środków toksycznych i prowadzenie badań nad źródłem zatruć. Działania toksykologów mają na celu zminimalizowanie sytuacji, w których może dojść do zagrożenia toksykologicznego. Toksykolog pracuje jak detektyw, tropi i wykrywa sprawcę zatruć.
Spis treści
Toksykologia to nauka o toksynach i zatruciach. Jest to interdyscyplinarna nauka wyodrębniona z chemii, fizyki, farmakologii i bardzo wielu innych dziedzin. Toksykologia zajmuje się badaniem własności czynników toksycznych i ich oddziaływania na organizm.
Toksykologia - wywodzi się z greckiego ''toxon''oznaczającego łuk oraz ''toxicos'', od substancji do zatruwania strzał.
Wiedza z zakresu toksykologii jest powszechnie wykorzystywana w medycynie, medycynie sądowej, weterynarii, weterynarii sądowej. Toksykologię można podzielić na: toksykologię ogólną, toksykologię szczegółową, toksykologię doświadczalną. Umownie dzieli się toksykologię na teoretyczną i stosowaną.
Toksykologia skupia się na badaniu właściwości czynników toksycznych, a należą do nich:
- toksyczność, czyli wywoływanie objawów chorobowych;
- teratogenność - powodowanie wad rozwojowych płodu;
- alergogenność - wywoływanie alergii;
- kancerogenność - powodowanie zmian nowotworowych;
- mutagenność - wywoływanie zmian genetycznych.
Czym zajmuje się toksykolog?
Lekarz toksykolog to medyczny detektyw. Łączy wiedzę farmaceuty, chemika, lekarza. Jego zadaniem jest odkrycie zagrożeń toksykologicznych, rozpoznanie zatruć, wykrycie środków toksycznych.
Toksykolog pracuje zarówno w szpitalu, jak i w ośrodkach kryminalistyki i na policji.
Toksykolog prowadzi również badania epidemiologiczne i gromadzi dane na temat zatruć. Wykonuje ekspertyzy epidemiologiczne, udziela konsultacji, tworzy ekspertyzy. Praca toksykologa i prowadzone przez niego badania są niezwykle ważne w momentach zagrożenia toksykologicznego.
Kiedy lekarz zleca badanie toksykologiczne?
Badanie toksykologiczne wykonuje się w przypadku podejrzenia zatrucia związkami toksycznymi lub, gdy zachodzi podejrzenie, że pacjent może być pod wpływem środków odurzających. Takie badanie jest również niezbędne w momencie, gdy trudno jednoznacznie określić przyczynę zgonu.
Badanie (testy) toksykologiczne odbywa się poprzez analizę krwi, moczu lub płynów ustrojowych. Możliwe jest również specjalistycznie badanie toksykologiczne na podstawie pobranych tkanek i wycinków, włosów, płynu z gałki ocznej, czy płynu mózgowo-rdzeniowego. Lekarz toksykolog, który prowadzi badania z zakresu medycyny sądowej pobiera materiał także od osób zmarłych oraz z dowodów rzeczowych.
Zakres badania toksykologicznego obejmuje wykrywanie, oznaczanie (identyfikację) i analizę szkodliwych substancji, trucizn, leków, narkotyków.
Za ojca toksykologii uważa się Minorczyka, Mateo Orfillę. W 1813 roku opublikował on pierwsze dzieło z zakresu toksykologii - Theatise of general Toxicology, czyli Podręcznik Toksykologii Ogólnej.
Porady eksperta