Ratownik medyczny - czym się zajmuje?

Ratownik medyczny zajmuje się udzielaniem pomocy osobom, które znajdują się w stanie bezpośredniego i nagłego zagrożenia zdrowia lub życia. Do jego obowiązków należy przede wszystkim ocena zdrowia chorego/poszkodowanego, udzielenie mu pierwszej pomocy, a jeśli zachodzi taka konieczność, podtrzymywanie funkcji życiowych, również podczas transportu do szpitala.

Spis treści

1. Ratownik medyczny - obowiązki
2. Ratownik medyczny - predyspozycje

Ratownik medyczny bada podstawowe parametry oraz funkcje życiowe pacjenta i na tej podstawie podejmuje decyzję o dalszym postępowaniu.

Może wykonać standardowe badania (np. EKG) lub podać leki, zwłaszcza jeśli ma do czynienia z sytuacją bezpośredniego zagrożenia życia.

Ratownik medyczny, który przyjeżdża do osób poszkodowanych np. w wypadku ma też za zadanie zabezpieczenie tego miejsca, by zapobiec większej liczbie poszkodowanych czy potencjalnych ofiar, współpracuje też z policją czy strażą pożarną.

Jeszcze do niedawna wystarczyło pójść do szkoły policealnej o odpowiednim profilu, aby po jej ukończeniu zostać ratownikiem medycznym.

Obecnie (od 2013 roku) trzeba odbyć trzyletnie studia wyższe na kierunku ratownictwo medyczne, zakończone tytułem licencjata.

Zajęcia obejmują część teoretyczną: wykłady, konwersatoria, ale też dużą ilość zajęć praktycznych i praktyk zawodowych, dzięki którym studenci oswajają się z przyszłym zawodem.

Po ukończeniu studiów nauka ratownika medycznego nie kończy się, bierze on udział w kursach i seminariach zawodowych, doskonalących jego umiejętności.

Absolwenci studiów na kierunku ratownictwo medyczne mogą podjąć pracę w szpitalnych oddziałach ratunkowych, specjalistycznych i podstawowych zespołach ratownictwa medycznego (również przy policji, wojsku, straży pożarnej).

Ratownik medyczny - obowiązki

Do obowiązków ratownika medycznego należy przede wszystkim jak najszybsze dotarcie na miejsce do chorego/poszkodowanego.

W pierwszej kolejności musi on ocenić stan zdrowia pacjenta, ułożyć go w pozycji właściwej, bezpiecznej, udzielić mu pierwszej pomocy, a jeśli zachodzi taka konieczność, podtrzymywać funkcje życiowe, również podczas transportu do szpitala.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2016 r. w sprawie ratownictwa medycznego szczegółowo określa wszystkie czynności, jakie ratownik medyczny może podjąć samodzielnie w ramach wykonywanego zawodu. Te najważniejsze to m.in.:

• podjęcie i prowadzenie podstawowej i zaawansowanej resuscytacji krążeniowo-oddechowej
• przywracanie drożności dróg oddechowych bez użycia przyrządów
• przywracanie i zabezpieczanie drożności dróg oddechowych z zastosowaniem np.: rurki ustno-gardłowej, rurki nosowo-gardłowej, konikopunkcji
• odsysanie dróg oddechowych
• podjęcie tlenoterapii lub wspomagania oddechu bądź sztucznej wentylacji płuc - wykonanie intubacji dotchawiczej i prowadzenie wentylacji nieinwazyjnej w nagłym zatrzymaniu krążenia
• wykonanie defibrylacji manualnej na podstawie EKG lub zapisu kardiomonitora
• wykonanie defibrylacji zautomatyzowanej
• wykonanie przezskórnej elektrostymulacji serca
• wykonanie kardiowersji
• wykonanie i ocena zapisu EKG
• monitorowanie czynności układu oddechowego
• monitorowanie czynności układu krążenia metodami nieinwazyjnymi
• wykonanie kaniulacji żył obwodowych oraz żyły szyjnej zewnętrznej.
• podawanie leków m.in. drogą dożylną, domięśniową, podskórną, doustną, podjęzykową, wziewną, przy czym istnieje dokładna lista leków, które ratownik medyczny może podać
• odbarczenie odmy prężnej drogą nakłucia jamy opłucnowej
• opatrywanie ran
• tamowanie krwawień zewnętrznych
• unieruchamianie złamań, zwichnięć i skręceń
• unieruchamianie kręgosłupa ze szczególnym uwzględnieniem odcinka szyjnego
• przyjęcie porodu

Dodatkowo, to samo rozporządzenie Ministra Zdrowia określa także czynności, jakie ratownik medyczny może podjąć pod nadzorem lekarza. Są to m.in.:

• wykonanie intubacji dotchawiczej z użyciem środków zwiotczających
• cewnikowanie pęcherza moczowego
• zakładanie sondy żołądkowej i płukanie żołądka, po zabezpieczeniu drożności dróg oddechowych

Ratownik medyczny - predyspozycje

Ratownik medyczny to bardzo odpowiedzialny zawód, dlatego tak ważne, by wykonywały go osoby do tego powołane.

Trzeba wykazać się nie tylko wiedzą teoretyczną, praktycznymi umiejętnościami, ale też odpowiednimi predyspozycjami fizycznymi i psychicznymi.

Wymagana jest dobra kondycja fizyczna (wiąże się to np. z potrzebą przeniesienia pacjenta na noszach do karetki), ale równie ważna jest odporność na stres, umiejętność działania pod presją czasu, szybkość podejmowania decyzji, koncentracja oraz zachowanie spokoju i profesjonalizmu nawet w ekstremalnie trudnych warunkach.