PRAWA PACJENTA - warto je znać

2008-04-29 10:04

Czy wiesz, że aż 42% dorosłych Polaków nie słyszało o prawach pacjenta? A przecież je masz! Warto znać swoje prawa, aby wiedzieć, czego możesz się domagać od służby zdrowia. Przedstawiamy prawa zawarte w Europejskiej Karcie Praw Pacjenta.

PRAWA PACJENTA - warto je znać
Autor: thinkstockphotos.com

Europejska Karta Praw Pacjenta to dokument wyznaczający standardy w opiece medycznej i w relacjach pacjent–lekarz i dlatego jego znajomość leży w interesie zarówno pracowników służby zdrowia, jak i chorych. Stanowi też pierwszy krok do zbudowania wzajemnych relacji obu stron opartych na zrozumieniu i zaufaniu.
Przestrzeganie wielu z zapisów Karty nie wymaga wielkich nakładów finansowych, a jedynie np. zmiany sposobu traktowania pacjenta, okazania mu empatii czy poszanowania jego godności. Ale jest to również karta obowiązków pacjenta – dbania o zdrowie, poddawania się badaniom profilaktycznym i współpracy z lekarzem. Dzięki znajomości własnych praw bardziej świadomie przejdziesz przez okres choroby oraz lepiej będziesz współpracować z lekarzem (np. gdy będziesz wiedziała o możliwych skutkach ubocznych zastosowanej metody leczenia, łatwiej zaakceptujesz niedogodności terapii).

Europejska Karta Praw Pacjenta

1. Prawo do profilaktyki
Tylko należyta opieka pozwoli ci w przyszłości uniknąć wielu chorób.
2. Prawo dostępu do opieki medycznej
Jeśli wymaga tego twoje zdrowie, powinnaś mieć zapewniony dostęp do świadczeń medycznych, bez względu na twoje zasoby finansowe, miejsce zamieszkania czy rodzaj choroby.
3. Prawo do informacji
Personel medyczny zobowiązany jest do udzielenia ci wszelkich informacji na temat twojego stanu zdrowia, świadczeń medycznych oraz sposobu korzystania z nich.
4. Prawo do wyrażenia zgody
Masz zagwarantowane prawo aktywnego uczestniczenia w decyzjach dotyczących twojego zdrowia, zarówno jeśli chodzi o proces leczenia, jak i o uczestnictwo w badaniach naukowych.
5. Prawo do wolnego wyboru
Na podstawie uzyskanych informacji możesz wybrać procedurę leczenia oraz świadczeniodawcę.
6. Prawo do prywatności i poufności
Informacje na twój temat są poufne, w tym też te dotyczące stanu zdrowia oraz ewentualnych procedur diagnostycznych lub terapeutycznych. Masz również prawo do ochrony prywatności podczas wykonywania badań diagnostycznych, wizyt u specjalisty oraz leczenia farmakologicznego/chirurgicznego.
7. Prawo o poszanowaniu czasu pacjenta
Niezbędne leczenie (na każdym jego etapie) powinnaś uzyskać w krótkim, wcześniej określonym czasie.
8. Prawo o przestrzeganiu norm jakościowych
Przysługuje ci prawo do korzystania ze świadczeń zdrowotnych wysokiej jakości, realizowanych zgodnie z określonymi zasadami i normami.
9. Prawo do bezpieczeństwa
Usługi zdrowotne, które otrzymujesz, nie powinny wyrządzać ci żadnej krzywdy, winny być wolne od błędów i zgodne z dobrą praktyką lekarską.
10. Prawo do innowacji
Masz prawo do korzystania z innowacji, w tym do procedur diagnostycznych, bez względu na uwarunkowania ekonomiczne czy finansowe.
11. Prawo do unikania niepotrzebnego cierpienia i bólu
Niezależnie od stadium choroby, jeśli to tylko możliwe, nie powinnaś bez powodu doświadczać bólu i cierpienia.
12. Prawo do leczenia dostosowanego do potrzeb
Programy diagnostyczne lub terapeutyczne winny być dostosowane do twoich osobistych potrzeb w takim zakresie, w jakim jest to możliwe.
13. Prawo do zażaleń
Możesz złożyć zażalenie zawsze, gdy doznasz uszczerbku na zdrowiu, masz też prawo do uzyskania odpowiedzi lub innej informacji zwrotnej.
14. Prawo do rekompensaty
Jeśli doznasz krzywdy fizycznej, moralnej lub psychicznej, spowodowanej źle prowadzonym leczeniem, przysługuje ci prawo do otrzymania odpowiedniego odszkodowania w rozsądnie krótkim czasie.

Problem

  • Tylko 45% dorosłych Polaków jeśli zachoruje, szuka informacji o swoich schorzeniach i sposobach ich leczenia, a aż 26% nie robi tego w ogóle. Źródłem wiedzy jest przede wszystkim lekarz, a ponadto rodzina i znajomi, internet oraz książki.
  • 42% z nas nie słyszało o istnieniu praw pacjenta, a zaledwie 19% zna choć jedno z nich. Najbardziej znane to prawo do dostępu do opieki medycznej (56%), profilaktyki (37%), informacji (36%) i wolnego wyboru (33%), a najmniej – do innowacji (5%) oraz do unikania niepotrzebnego cierpienia i bólu (8%).
  • 39% Polaków sądzi, że prawa pacjenta nie są przestrzegane nigdy lub bardzo rzadko, a tylko 23% uważa, że zwykle się je respektuje. Najczęściej łamane są prawa do dostępu do opieki medycznej oraz do prywatności i poufałości.