Poziom elektrolitów to barometr zdrowia. O tym badaniu mało kto pamięta, a szkoda

Latem słyszymy jak mantrę: uzupełniaj elektrolity. Czym właściwie są elektrolity, dlaczego tak ważny jest ich odpowiedni poziom? Jak zbadać, czy nasze organizmy mają właściwy poziom elektrolitów? Wyjaśnimy, czym jest jonogram i jakie ma znaczenie dla pomiaru elektrolitów.

Jonogram - co to jest i po się go wykonuje

Chociaż lubimy myśleć o ludziach jako o istotach uduchowionych, warto pamiętać, że składamy się głównie z wody – to nawet 60 proc. masy naszych ciał. Równowaga w naszych organizmach zależy od tego, co się w tej wodzie znajduje i w jakich proporcjach. Niebagatelną rolę odgrywają tu elektrolity, których poziom określają izoosmolalność, izojonia, izohydria.

Diagnostyka gospodarki wodno-elektrolitowej polega głównie na weryfikacji składu elektrolitowego osocza. Oznaczenie stężenia pierwiastków mineralnych oraz osmolalności moczu i osocza, wskazują na stan równowagi wodno-elektrolitowej.

Jonogram pokazuje wyniki stężenia jonów: kationu sodu, kationu potasu, kationu wapnia, kationu magnezu, anionu chlorkowego, anionu fosforanowego. Ich stężenie, gdy jest prawidłowe, odpowiada za utrzymanie właściwych funkcji życiowych. Gdy jest nieprawidłowe, może rzutować na pogorszenie stanu zdrowia, łącznie z zagrożeniem życia.

Jonogram powinien być wykonywany w każdej sytuacji związanej z podejrzeniami zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej. Wskazaniami mogą być więc zarówno odwodnienie, jak i przewodnienie, choroby nerek, zaburzenia pracy układu sercowo-naczyniowego, choroby metaboliczne, zaburzenia pracy mięśni czy też układu nerwowego.

Objawy zaburzeń elektrolitowych 

Pierwiastki, których poziom oznaczany jest za pomocą jonogramu, to sód, potas, wapń, magnez, chlorki i fosforany. Dlaczego weryfikacja właściwego poziomu minerałów jest tak ważna i do czego prowadzą nieodpowiednie ich stężenia?

Nieprawidłowy poziom chlorków - objawy i skutki 

Chlorki w nadmiarze mogą pojawiać się, gdy spożywamy np. za dużo soli, lub organizm ma problemy z wydalaniem tego nadmiaru (co zdarza się m.in. w przebiegu cukrzycy albo chorób nerek). Obniżony poziom chlorków towarzyszy pacjentom chorującym m.in. na przewlekłe choroby płuc.

Nieprawidłowy poziom fosforanów - objawy i skutki

Fosforany, zarówno powyżej, jak i poniżej granic normy, mogą powodować szereg objawów groźnych dla zdrowia i życia. Hipofosfatemia może powodować m.in. dezorientację, osłabienie siły mięśni, ale też dezorientację, ataki padaczki, niewydolność oddechową.

Nieprawidłowy poziom magnezu i potasu- objawy, przyczyny i skutki

Jeśli chodzi o magnez, to często zdarzają się jego niedobory. Jednym z charakterystycznych i często spotykanych objawów problemu, jakim jest hipomagnezemia, są skurcze mięśni. Prócz tego mogą pojawiać się drżenia mięśni, osłabienie siły mięśniowej, zawroty głowy, oczopląs, arytmia i skurcze serca.

Nieprawidłowe stężenia potasu mogą z kolei rzutować na pracę układu sercowo-naczyniowego, a także na pracę nerek.

Nieprawidłowy poziom sodu - objawy i skutki

Sód, jeśli jego stężenie jest zbyt niskie, powoduje stan zwany hiponatremią. Do objawów zalicza się m.in. zaburzenia, jak senność, ale też otępienie i splątanie. Objawem widocznym gołym okiem mogą być obrzęki.

Zaburzony poziom wapnia - skutki 

Wapń, jeśli jego stężenie jest zbyt niskie, może sprzyjać zaburzeniom pracy serca i skurczom krtani. Z kolei nadmiar tj. hiperkalcemia, może prowadzić do zaburzeń układu nerwowego – z depresją, padaczką, śpiączką i otępieniem włącznie – oraz pokarmowego.

Zaburzenia elektrolitowe wapnia i magnezu mogą powodować tężyczkę, która może powodować skurcze, drętwienie kończyn, zaburzenia czucia, zaburzenia akcji serca. 

CZYTAJ TEŻ: 27-letnia modelka wyznała, że ma tężyczkę. "Płakałam i nie mogłam się ruszyć”

Katarzyna Głuszak