Na jakie badania może skierować lekarz POZ? Na liście 77 pozycji

Udając się na wizytę do przychodni często nie wiemy, że możemy poprosić o skierowanie na określone badania. Oczywiście ostateczną decyzję na temat diagnostyki podejmuje lekarz rodzinny, ale warto mieć świadomość, za co nie musimy płacić laboratorium.

Warto zaznaczyć, że samo otrzymanie skierowania od lekarza nie oznacza, że wymienione badania można wykonać wszędzie. To częsty błąd popełniany przez pacjentów, którzy po wyjściu z gabinetu udają się do dowolnego laboratorium, uznając, że nie ma znaczenia, jaki punkt pobrań wybierzemy. Otóż pamiętajmy, by pytać lekarza, z którą placówką przychodnia ma podpisaną umowę. W przeciwnym razie możemy słono zapłacić.

Te badania możesz zrobić za darmo na NFZ. Wystarczy skierowanie od lekarza POZ

Ministerstwo Zdrowia przypomina, że w ramach dostępu do leczenia na koszt Narodowego Funduszu Zdrowia pacjent może ubiegać się o wykonanie różnych badań profilaktycznych. Kluczem do darmowej diagnostyki jest pozyskanie skierowania od lekarza Podstawowej Opieki Zdrowotnej i wykonanie badań w laboratoriach, które podpisały z przychodnią umowę na realizację świadczeń.

Po pierwsze warto podzielić badania na poszczególne grupy. Nie każdy wie, że badania krwi również dzielą się na różne rodzaje. W ramach wizyty lekarz POZ może zlecić badania hematologiczne, które obejmują takie wskaźniki jak:

• morfologia krwi obwodowej z płytkami krwi,
• morfologia krwi obwodowej z wzorem odsetkowym i płytkami krwi,
• retikulocyty,
• odczyn opadania krwinek czerwonych (OB).

Dzięki temu zestawowi lekarz może ocenić, czy w organizmie nie rozwija się stan zapalny, czy niedokrwistość. W ramach badań krwi wyróżnia się także biochemie i immunochemię, czyli:

• sód,
• potas,
• wapń zjonizowany,
• żelazo,
• żelazo – całkowita zdolność wiązania (TIBC),
• stężenie transferryny,
• stężenie hemoglobiny glikowanej (HbAlc),
• mocznik,
• kreatynina,
• glukoza,
• test obciążenia glukozą,
• białko całkowite,
• proteinogram,
• albumina,
• białko C-reaktywne (CRP),
• kwas moczowy,
• cholesterol całkowity,
• cholesterol-HDL,
• cholesterol-LDL,
• trójglicerydy (TG),
• bilirubina całkowita,
• bilirubina bezpośrednia,
• fosfataza alkaliczna (ALP),
• aminotransferaza asparaginianowa (AST),
• aminotransferaza alaninowa (ALT),
• gammaglutamylotranspeptydaza (GGTP)
• amylaza,
• kinaza kreatynowa (CK),
• fosfataza kwaśna całkowita (ACP),
• czynnik reumatoidalny (RF),
• miano antystreptolizyn O (ASO),
• hormon tyreotropowy (TSH),
• antygen HBs-AgHBs,
• VDRL,
• FT3,
• FT4,
• PSA – Antygen swoisty dla stercza całkowity.

Dzięki wynikom lekarz może stwierdzić czy u pacjenta nie rozwija się cukrzyca, hipercholesterolemia, choroby tarczycy, nerek, wątroby, a także anemia, czy niedobory podstawowych pierwiastków. Jeżeli zajdzie taka potrzeba lekarz rodzinny może wystawić skierowanie na badania krwi takie jak:

• wskaźnik protrombinowy (INR),
• czas kaolinowo-kefalinowy (APTT),
• fibrynogen.

Ich wyniki pomogą ocenić, czy w organizmie nie rozwija się choroba autoimmunologiczna, czy reumatologiczna. Dodatkowo wskazuje na kondycję układu krzepnięcia oraz jego poszczególnych elementów.

Czym jest powierzony budżet diagnostyczny?

Jednym z dotychczasowych rozwiązań mających na celu zredukowanie kolejek do specjalistów było stworzenie powierzonego budżetu diagnostycznego. Dzięki nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, przychodnie POZ mają możliwość zlecenia szerszej gamy badań. To z kolei sprawia, że pacjent nie musi umawiać się do specjalisty tylko po to, by dostać skierowanie.

W ramach powierzonego budżetu diagnostycznego można wykonać na NFZ takie badania jak:

• ferrytyna,
• witamina B12,
• kwas foliowy,
• anty CCP,
• CRP szybki test ilościowy (populacja do ukończenia 6. roku życia),
• przeciwciała anty-HCV,
• Immunoglobuliny E całkowite (IgE),
• Immunoglobuliny E swoiste (IgE):

- wziewne: leszczyna, olcha, brzoza, trawy, żyto, bylica, roztocza kurzu domowego, pies, kot, altenaria - pokarmowe: mleko, jaja, pszenica, soja, orzechy ziemne, orzechy laskowe, ryby, owoce morza - skorupiaki, marchew, jabłko

• antygen H. pylori w kale - test kasetkowy,
• antygen H. pylori w kale - test laboratoryjny,
• strep-test.

Zobacz galerię 12 zdjęć

Badania obrazowe i mikrobiologiczne. Skierowanie w POZ

Kolejną grupą badań, które można zrobić za darmo i pozyskać skierowanie od lekarza rodzinnego są m.in. badania mikrobiologiczne a należą do nich:

• posiew moczu z antybiogramem,
• posiew wymazu z gardła z antybiogramem,
• posiew kału w kierunku pałeczek Salmonella i Shigella,
• test antygenowy SARS-CoV-2 uzyskiwany za pomocą Systemu Dystrybucji Szczepionek (SDS),
• badanie elektrokardiograficzne (EKG) w spoczynku.

Przypominamy, że lekarz rodzinny może wystawić skierowanie również na takie badani jak:

• ogólne badanie moczu z oceną właściwości fizycznych, chemicznych oraz oceną mikroskopową osadu
• ilościowe oznaczanie białka,
• ilościowe oznaczanie glukozy,
• ilościowe oznaczanie wapnia,
• ilościowe oznaczanie amylazy,
• badanie ogólne kału,
• pasożyty,
• badanie na krew utajona – metodą immunochemiczną.

Pacjent może liczyć także na diagnostykę obrazową w ramach POZ i okazuje się, że na wiele z tych badań skieruje nas właśnie lekarz rodzinny.:

• USG tarczycy i przytarczyc,
• USG ślinianek,
• USG nerek, moczowodów, pęcherza moczowego,
• USG brzucha i przestrzeni zaotrzewnowej, w tym wstępnej oceny gruczołu krokowego,
• USG obwodowych węzłów chłonnych,
• zdjęcie klatki piersiowej w projekcji AP i bocznej,
• zdjęcie czaszki,
• zdjęcie zatok,
• zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej.

Magdalena Siraga