Leczenie paliatywne

Leczenie paliatywne jest dziedziną medycyny zajmującą się leczeniem objawowym, niesieniem ulgi w bólu i zaspokajaniem podstawowych potrzeb życiowych osób ciężko, nieuleczalnie chorych oraz ich rodzin.

Spis treści

1. Cele opieki i leczenia paliatywnego
2. Leczenie paliatywne: sztuka komunikacji z chorym
3. Leczenie paliatywne: wsparcie psychologa
4. Medycyna paliatywna: leczenie u schyłku życia
5. Prawa chorego nieuleczalnie

Leczenie paliatywne ma za cel nadrzędny poprawę jakości życia chorych oraz w miarę możliwości łagodzenie uciążliwych dolegliwości, poczucia dyskomfortu i zapobieganie cierpieniu, a nie uporczywe wydłużanie życia.

Opieka paliatywna czyli opieka nad chorym nieuleczalnie wymaga współpracy nie tylko kadry medycznej, lekarzy, pielęgniarek, rehabilitantów i psychologów, ale także osób udzielających pacjentom wsparcia duchowego zgodnie z wyznawaną przez nich wiarą.

Cele opieki i leczenia paliatywnego

Wśród głównych założeń i celów medycyny paliatywnej wyróżnia się przede wszystkim możliwie najskuteczniejsze zmniejszanie zgłaszanych objawów, dolegliwości, bólu i cierpienia pacjenta chorego przewlekle.

Bardzo ważne jest także zapewnienie umierającemu pacjentowi komfortu psychicznego, dostępu do pomocy socjalnej i duchowej, a także wsparcia psychologa. Istotna jest pomoc osobie chorej nieuleczalnie w zaakceptowaniu nowej sytuacji życiowej oraz śmierci i umierania jako nieuniknionej części życia każdego człowieka.

Leczenie paliatywne: sztuka komunikacji z chorym

Umiejętność rozmowy z osobą nieuleczalnie chorą i jej rodziną jest bardzo istotnym elementem opieki paliatywnej. Przed rozpoczęciem rozmowy lekarz powinien się do niej odpowiednio przygotować.

Należy zadbać nie tylko o wiedzę medyczną na temat przebiegu choroby, jej rokowania i sposobów terapii, ale także o spokojne środowisko, intymną atmosferę i ciche, wygodne pomieszczenie.

Lekarz powinien udzielić odpowiedzi na wszelkie pytania w sposób zrozumiały dla pacjenta i wspólnie z nim ustalić oczekiwany cel i sposób dalszej opieki. Niezmiernie ważne jest, aby pacjent był świadomy ciężkości swojej choroby, stopnia zaawansowania i wiedzy o rokowaniu, a także zrozumiał jej możliwy przebieg.

Leczenie paliatywne: wsparcie psychologa

Bardzo ważnym elementem opieki i leczenia paliatywnego jest wsparcie psychospołeczne. Osoba nieuleczalnie chora często czuje się zagubiona w nowej sytuacji życiowej, przed którą zostawiła nagle postawiona.

Rozmowy z psychologiem mogą pomóc pacjentom zmniejszyć stres i niepewność związane z przewlekłą chorobą, przywrócić poczucie bezpieczeństwa, wyjaśnić nurtujące wątpliwości i obawy, a także odnaleźć się w nowej, diametralnie innej sytuacji.

O wsparcie profesjonalisty poprosić można zarówno korzystając z opieki szpitalnej, jak i poradni czy hospicjum domowego.

Medycyna paliatywna: leczenie u schyłku życia

Do najczęstszych objawów towarzyszących umierającym pacjentom należą ból, utrata apetytu, zaburzenia snu, zaparcia, nudności, duszności, niepokój i zaburzenia stanu psychicznego. Nadrzędnym celem opieki i leczenia paliatywnego przewlekle chorych pacjentów jest skutecznie leczenie przeciwbólowe.

Nie jest to proste zadanie, ponieważ wraz z postępem choroby dochodzi do stopniowego nasilania dolegliwości, co wymaga ciągłej kontroli, stałego zwiększania i modyfikacji dawek środków działających przeciwbólowo.

Bardzo ważne jest nie tylko odpowiednie dobranie leków przeciwbólowych i leków wspomagających ich działanie, ale także ich dawkowania i sposobu przyjmowania indywidualnie dla każdego pacjenta.

Warto zaznaczyć, że terapia osób nieuleczalnie chorych składa się zazwyczaj z kilku różnych środków farmaceutycznych, dlatego właściwe i regularne przyjmowanie leków według schematu zaproponowanego przez lekarza, powinno skutecznie zabezpieczyć chorego przed odczuwaniem bólu. Kluczowa jest w tej sytuacji dobra komunikacja, zaufanie i obustronna współpraca między lekarzem a chorym.

Prawa chorego nieuleczalnie

Pacjent z zagrażającą życiu chorobą, przebywający najczęściej w hospicjum, ma takie same prawa jak każdy inny chory i zasługuje na godną opiekę medyczną.

Lekarz powinien szanować jego autonomię i wszelkie decyzje, które podejmuje, niezależnie czy są one zgodne z jego własnymi przekonaniami. Ponadto, chory ma prawo zarówno do uzyskania, jak i odmowy uzyskania informacji na temat swojej choroby i jej rokowania.

W takim wypadku lekarz powinien uszanować wolę pacjenta i o ile wyznaczył na piśmie osobę upoważnioną do uzyskania dokumentacji i informacji medycznych (czyli pełnomocnika w zakresie opieki zdrowotnej), to z nią rozmawiać na temat choroby i proponowanej terapii. Pacjent ma także prawo do uzyskania wsparcia duchowego i psychospołecznego, na każdym etapie choroby.

Zdecydowana większość chorych w ostatnich tygodniach życia pragnie jak najwięcej czasu spędzić z rodziną w swoim domu. Dzięki działalności domowej opieki hospicyjnej jest to możliwe i jeżeli stan kliniczny chorego na to pozwala, powinno przychylić się do jego prośby.

Bardzo istotne jest, aby nie stosować uporczywej terapii, w odpowiednim momencie odstąpić od działań przedłużających życie chorych i zapewnić im komfort umierania, na który zasługuje każdy człowiek.