Kwalifikacja wojskowa. Jakie choroby i dolegliwości zwalniają ze służby w wojsku?

Czy wada wzroku to powód, by nie iść do wojska? Czy kategorię A dostanie ktoś, kto ma problemy ze skórą, krzywy kręgosłup, jest otyły lub niewysoki? Kto może zostać powołany do wojska, a kto wykluczony ze służby? Warto znać odpowiedzi na te pytania, gdyż kwalifikacją wojskową objęci są wszyscy Polacy, którzy ukończyli 19 lat – w tym również niektóre kobiety.

Spis treści

1. Kategorie wojskowe – co oznaczają?
2. Co decyduje o zdolności do pełnienia służby w wojsku?
3. Jakie choroby i dolegliwości zwalniają z wojska?

Służba w wojsku nie jest w Polsce obowiązkowa, ale kwalifikacja przed wojskową komisją lekarską – już tak. Obowiązek stawienia się na wezwanie takiej komisji dotyczy wszystkich mężczyzn, którzy w danym roku skończyli 19 lat.

Mają go również niektóre kobiety. Celem kwalifikacji jest ocena, czy dana osoba – w razie konieczności – jest w stanie walczyć w razie wybuchu wojny. Jeśli pozytywnie przejdą kwalifikację, zostają przeniesione do rezerwy.

Kategorie wojskowe – co oznaczają?

Ocenę stanu zdrowia poborowych reguluje rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z 2018 r w sprawie orzekania o zdolności do czynnej służby wojskowej oraz trybu postępowania wojskowych komisji lekarskich w tych sprawach.

Zgodnie z nim komisja lekarska – adekwatnie do kondycji i stanu zdrowia – nadaje kandydatowi jedną z czterech kategorii – A, B, D lub E.

• A – zdolny do czynnej służby wojskowej;
• B – czasowo niezdolny do czynnej służby wojskowej;
• D – niezdolny do czynnej służby wojskowej w czasie pokoju;
• E - trwale i całkowicie niezdolny do czynnej służby wojskowej w czasie pokoju oraz w czasie ogłoszenia mobilizacji w czasie wojny.

O przyznaniu kategorii wojskowej komisja decyduje na podstawie wywiadu medycznego, badania lekarskiego i specjalistycznej dokumentacji medycznej, a jeśli jest taka konieczność, również na podstawie obserwacji w szpitalu i badania psychologicznego wykonywanego przez wojskowe pracownie psychologiczne.

Co decyduje o zdolności do pełnienia służby w wojsku?

O tym, czy kandydat może służyć w wojsku, decyduje stan jego zdrowia. Przyznanie kategorii A – oznaczającej, że kandydat jest zdolny do czynnej służby wojskowej – świadczy o tym, że dana osoba cieszy się dobrym zdrowiem fizycznym i psychicznym.

Jednak wiele problemów ze zdrowiem wcale z takiej służby nie wyklucza: w takiej sytuacji komisja lekarska może wydać decyzję o przyznaniu kategorii B, oznaczającą czasową niezdolność do pełnienia służby w wojsku. Wydawana jest ona w przypadku osób, które nie chorują przewlekle lub ich choroba daje duże szanse na szybki powrót do zdrowia.

Jakie choroby i dolegliwości zwalniają z wojska?

A kto może zostać wykluczony ze służby wojskowej? To również zależy od stanu zdrowia. Z rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej wynika, że lista chorób i dolegliwości, które zwalniają ze służby wojskowej, jest bardzo długa.

Do wojska nie dostaną się m.in:

• osoby otyłe
• osoby o wzroście poniżej 150 cm przy proporcjonalnej budowie ciała)
• osoby o słabej budowie ciała upośledzającej sprawność
• z widocznymi torbielami włosowymi po co najmniej 3 operacjach, niepoddającymi się leczeniu
• cierpiące na przewlekłe, szpecące lub upośledzające sprawność choroby skóry
• osoby transseksualne lub obojniacze
• chorzy na schorzenia węzłów chłonnych lub naczyń limfatycznych, które nieznacznie upośledzają sprawność
• ze zniekształceniem czaszki (np. guzy, wgniecenia) oraz ubytkiem kości czaszki po urazie lub chorobie, które ma wpływ na sprawność
• z ciałem obcym wgojonym w powieki zewnętrzne i upośledzającym sprawność
• z przepukliną mózgu lub ciałem obcym w mózgu
• z bliznami, które szpecą lub upośledzają sprawność
• z oczopląsem lub brakiem gałki ocznej
• z poważną wadą wzroku (Ostrość wzroku każdego oka co najmniej 0,5 z korekcją szkłami sferycznymi powyżej ±6,0 D lub cylindrycznymi powyżej ±3,0 D )
• chorujące na jaskrę
• z problemami ze słuchem – zniekształceniem małżowin, zwężeniem przewodu słuchowego zewnętrznego, ubytkiem błony bębenkowej, zwyrodnieniem włóknistym lub kostnym, a także z jednostronną głuchotą lub trwałym zaburzeniem równowagi ciała.

W armii nie mogą służyć również osoby z wadami wymowy, które upośledzają zdolność porozumiewania się, przewlekłym alergicznym nieżytem górnych dróg oddechowych, który upośledza sprawność, kręczem szyi znacznego stopnia, garbem, a także chorujące przewlekle – na POChP (przewlekła obturacyjna choroba płuc) w postaci umiarkowanej i ciężkiej, na astmę oskrzelową, choroby mięśnia sercowego lub zaburzenia rytmu nawracające albo trwałe powodujące upośledzenie sprawności i z wrodzoną wadą serca, z chorobą wrzodową żołądka lub dwunastnicy z licznymi nawrotami i powikłaniami, z kamicą dróg żółciowych, zapaleniem wątroby, cukrzycą.

Pełna lista chorób i dolegliwości, które wykluczają ze służby w wojsku, dostępna jest na stronie Sejmu – można ją znaleźć pod tym linkiem.

Katarzyna Hubicz