Kto, kiedy i na jakie leki może dostać receptę farmaceutyczną? Wyjaśniamy

Recepta farmaceutyczna nie ma zastępować wizyty u lekarza ani być sposobem na stosowanie leków na receptę bez wskazań medycznych. Farmaceuta może, ale nie musi, ci ją wystawić. Warto jednak wiedzieć, kiedy, doraźnie, możesz z niej skorzystać oraz jakie to ma słabe strony.

O recepcie farmaceutycznej, czyli możliwości zakupu w aptece leku bez odpowiedniej recepty od lekarza, nie wie sporo pacjentów, bo nie mówi się o tym zbyt często.

Ostatnio było o niej dość głośno w kontekście trudności z dostępem do pigułki dzień po, gdyż ministra zdrowia Izabela Leszczyna widziała w recepcie farmaceutycznej sposób na obejście prezydenckiego weta, ograniczającego dostęp do tego leku.

Na razie to rozwiązanie działa słabo (subtelnie ujmując), ale z pewnością warto wiedzieć, kto, kiedy i na jakich zasadach może korzystać z recepty farmaceutycznej, nie tylko wtedy, gdy potrzeba pigułki po niezabezpieczonym stosunku.

Zapytaliśmy też farmaceutkę, Paulinę Front, jak to wygląda z perspektywy pracowników aptek.

Czy każdy farmaceuta może wystawić receptę?

Zgodnie z oficjalnym komunikatem dotyczącym recept farmaceutycznych, zamieszczonym w serwisie www.ezdrowie.gov.pl, receptę co do zasady może wydać wyłącznie farmaceuta pracujący w aptece lub punkcie aptecznym i jest ona dostępna w formie elektronicznej.

Od tej reguły są nieliczne wyjątki, np. receptę papierową może wystawić farmaceuta z państwa członkowskiego UE, realizujący okazjonalnie lub tymczasowo czynności zawodowe farmaceuty.

Warto przy tym zwrócić uwagę, że aptekarz MOŻE, ale wcale nie musi, wystawić receptę i pracownicy aptek często nie chcą tego robić, odsyłają pacjenta do kierownika apteki etc.

Zgodnie z Ustawą o Zawodzie Farmaceuty każdy farmaceuta jest pod tym względem niezależny, chociaż farmaceuci przyznają, że coraz częściej zdarzają się naciski, zarówno żeby je wystawiali, jak i wręcz przeciwne.

Dlaczego farmaceuci nie chcą wystawiać recept?

Według farmaceutki z Niepołomic, Pauliny Front, to niekoniecznie tylko takie "nie bo nie".

- Farmaceuci są zwyczajnie ostrożni, bo mamy jest wiele prób wyłudzania leków i to zupełnie bez wskazań dla danego pacjenta.

Zdarza się, że pacjent przychodzi do apteki i domaga się wystawienia recepty, "bo sąsiadce pomogło", "bo przeczytał w Internecie" itp.

- Wystawiam recepty wyłącznie tym pacjentom, którzy dany lek faktycznie stosują zgodnie z zaleceniem lekarskim, ale na przykład zapomnieli o nowej recepcie, nie dostali się na czas do lekarza itd. Sprawdzam to w historii pacjenta, jeśli regularnie odwiedza naszą aptekę lub proszę o przedstawienie wykazu recept z IKP.

Recepta farmaceutyczna - na jakie leki można ją dostać

Farmaceuta może wystawić receptę na zdecydowaną większość leków, które są na nią dostępne.

Jak informuje Ministerstwo Zdrowia, recepta farmaceutyczna nie może być wystawiona na produkty lecznicze zawierające środki odurzające lub substancje psychotropowe (określone w przepisach o przeciwdziałaniu narkomanii).

Recepta farmaceutyczna na antykoncepcję?

Zazwyczaj nie ma problemu z otrzymaniem recepty na antykoncepcję hormonalną, ale pod warunkiem, że wcześniej odpowiedni preparat dobrał i przepisał ci lekarz ginekolog.

W przypadku antykoncepcji doraźnej MZ sugerowało, że jest możliwe uzyskanie recepty nawet przez osoby nieletnie, ale nie zgadza się z tym wielu prawników i farmaceutów.

Wykaz aptek, które zawarły specjalne umowy, gdzie powinno być najłatwiej uzyskać receptę na pigułkę dzień po, publikuje na swoich stronach NFZ.

Recepta farmaceutyczna na antybiotyk?

Recepta farmaceutyczna jest wystawiana w sytuacji zagrożenia zdrowia pacjenta. Niewykluczone, że farmaceuta wystawi ją, gdy zdarzy ci się wypadek, np. uszkodzisz kapsułki czy butelkę z zawiesiną podczas antybiotykoterapii.

Nie licz jednak na to, że dostaniesz receptę na antybiotyk, który nie został zalecony przez lekarza.

Recepta farmaceutyczna - czy skorzystam ze zniżki na leki?

Niestety, recepta farmaceutyczna nie pozwala na skorzystanie ze zniżek, które normalnie by ci przysługiwały. Obowiązuje odpłatność 100 proc.

Recepta farmaceutyczna - ile opakowań leku może przepisać aptekarz

Recepta farmaceutyczna, chociaż jest z założenie rozwiązaniem doraźnym, pozwala leczyć się dość komfortowo.

W przypadku recepty w postaci elektronicznej można przepisać dla jednego pacjenta jednorazowo maksymalnie ilość produktu leczniczego niezbędną pacjentowi do 180-dniowego okresu stosowania, zaś w przypadku recepty papierowej (tej rzadko stosowanej, w sytuacjach szczególnych) do 120-dniowego okresu stosowania.

Eliza Dolecka